چِرت

چرت (Chert):

چرت یک واژه ی عمومی برای رسوبات سیلیسی دانه ریز است که دارای منشاء شیمیایی و زیست شیمیایی یا بیوژنیکی است. چرتها معمولا دارای سختی بالایی هستند و بعد از ضربه  شکستی صدفی و لبه های تیز پیدا می کند. این سنگها هم به صورت ندولی و هم لایه لایه دیده می شوند. چرتهای لایه لایه معمولا اولیه هستند و اغلب با سنگهای ولکانیکی همراهند و امروزه نواحی وسیعی از کف اقیانوسها را می پوشاند. چرت ندولی معمولا دیاژنتیکی است و از طریق جانشینی شکل می گیرد که عمدتا در سنگهای آهکی و تا حدودی در گل سنگها و تبخیریها گسترش دارد. منشاء زیستی چرتها می تواند از پوسته های سیلیسی موجودات زنده ( مانند اسفنجهای سیلیسی، دیاتومه ها، رادیوارها )، پس از مرگ آنها تامین شود. این نوع سیلیس اُپالی، بی شکل و نیمه پایدار است و تا 10 درصد آب دارد. چرتها می توانند از سه نوع سیلیس به اشکال کوارتز ریز (میکرو کوارتز)، کوارتز درشت (مگا کوارتز) و کلسدونی تشکیل شوند. بر اساس مقدار ناخالصی موجود در چرت نامهای بخصوصی به آنها نسبت داده می شود، برای مثال: ژاسپ یا ژاسپر نوعی چرت قرمز رنگ است که رنگ قرمز آن ناشی از وجود هماتیت است یا پورسلانیت که دارای ناخالصی رس است.