بررسی آلودگی آرسنیک و فلزات سنگین در خاک و رسوبات پهنه‌ی جنوب باختر بِِیجار و دیواندره

Description

 به منظور بررسی آلودگی آرسنیک و برخی فلزات سنگین در محدوده­ی مورد نظر، طی دو مرحله بازدید صحرایی و برداشت نمونه از خاک و رسوبات آبراهه­ای انجام گرفت. بدین صورت که ابتدا به کمک نقشه‌های موجود مسیرهای پیمایش و نقاط نمونه برداری مشخص شد، سپس تعداد 36 نمونه خاک از افق B و 60 نمونه رسوب از وسط آبراهه­های دائمی و فصلی و از عمق 30-10 سانتیمتری منطقه برداشت شد.سپس با الک 2 میلی­متری غربال شدند و آنالیز نمونه‌ها با استفاده از دستگاه ICP-OES انجام و در مرحله­ی آخر، پردازش و تحلیل کلیه­ی آنالیزهای بدست آمده، بر اساس دستور العمل­ها و استانداردهای جهانی موجود با بهره گیری از نرم افزارهای SPSS ,EXEL ,ARCGIS و SURFER انجام گرفت و ارتباط عناصر با یکدیگر و ویژگی­های شیمیایی خاک  نیز تعیین شدند. مقدار آرسنیک در خاک­های برداشت شده از منطقه، تغییراتی بین 3/0 تا 8/1188 میلی گرم برکیلوگرم را نشان می­دهد و همین مقدار برای رسوبات از 2/7 تا 1040 میلی گرم بر کیلوگرم متفاوت می­باشد. میانگین غلظت آرسنیک در کل نمونه‌های خاک 5/143 میلی گرم بر کیلوگرم و در کل نمونه‌های رسوب 5/117 میلی گرم بر کیلوگرم، می­باشد. مقدار اسیدیته­ی خاک‌ها نیز بین 23/8 تا 86/8 تغییر می­کند. مقایسه­ی آماری نمونه­های خاک و رسوب نشان می­دهد که میزان عناصر کروم، مولیبدن و سرب موجود در نمونه­های خاک، با مقدار آن­ها در رسوب تفاوت زیادی دارد. آلودگی منابع خاک به فلزات سنگین بویژه آرسنیک در محدوده مورد مطالعه یک نوع آلودگی طبیعی است و منشاء زمین زاد داشته و عمدتا" وابسته به ساختار زمین شناسی منطقه است و در یک نگاه کلی می‌توان افزایش غلظت بعضی عناصر از جمله آرسینک را در چارچوب واحدهای ساختاری منطقه دنبال نمود، بطوری که بیشترین غلظت عناصر فوق بر محدوده آتشفشانی جوان قروه-بیجار- تکاب منطبق بوده و این آتشفشان‌ها با تکاپوی گرمابی خود، فلزات سنگین را وارد چرخه محیط زیست نموده‌اند.