پتروژنز و مکانیسم جایگزینی توده گرانیتوئیدی ظفرقند

پتروژنز و مکانیسم جایگزینی توده گرانیتوئیدی ظفرقند

محبوبه قفاری، دانشجوی کارشناسی ارشد پترولوژی از دانشگاه صنعتی شاهرودinfo_ahoo2000@yahoo.com

محمود صادقیان، دکترای پترولوژی از دانشگاه تهران، 1383، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شاهرود sadeghianm1386@yahoo.com

چکیده :

توده گرانیتوئیدی ظفرقند در 35 کیلومتری جنوب شرق اردستان و در کمربند آتشفشانی ارومیه- دختر قرار دارد. این توده دارای طیف ترکیبی متنوعی متشکل از گابرو، دیوریت، کوارتزدیوریت، گرانودیوریت، گرانیت و آلکالی فلدسپار گرانیت است. بر اساس مطالعات ژئوشیمیایی، سنگ­های این توده در محدوده ساب آلکالن، کالکوآلکالن و متاآلومین قرار می‎گیرند و از جمله گرانیت‎های منیزیم­دار نوع I قوس­های آتشفشانی (VAG) محسوب می­شود. با توجه به اندازه­گیری مقادیر پارامترهای مغناطیسی نمونه­های سنگی این توده، مقدار میانگین خودپذیری مغناطیسی (Km) (بر حسب SIμ) بین 9885 (گرانیت­ها) تا 38120 (گابروها) متغیر است. این مقادیر معرَف آنست که مگنتیت حامل اصلی رفتار مغناطیسی در این سنگ­هاست. مشاهدات میکروسکوپی، مقاطع صیقلی و نمودارهای ترمومگنتیک تهه شده نیز، این امر را تأیید می­کنند. با توجه به مقادیر شیب خطوارگی­ها و برگوارگی­های مغناطیسی که بر اساس پارامترهای مغناطیسی تعیین گردیده، این توده به 5 قلمرو تقسیم شده است. خطوارگی­ها و برگوارگی‎های مغناطیسی در دیوریت­ها و گابروها (قلمروهای 2 و 4 یا بخش­های مرکزی توده) دارای شیب زیاد هستند. این امر نشاندهنده آنست که این قلمروها به صورت زون تغذیه کننده عمل کرده‎اند. بخش­های حاشیه­ای توده (قلمروهای B1 ،A1 ،3 ،5) با ترکیب گرانودیوریتی- گرانیتی دارای شیب خطوارگی و برگوارگی بسیار کم هستند و به صورت سیل­های بزرگ جایگزین شده­اند.

       کلید واژه ها: ظفرقند، پتروژنز