محاسبه کرنش و نرخ دوران در منطقه انتقالی تغییرشکل از زاگرس به مکران با استفاده از مشاهدات GPS
دسته | تکتونیک |
---|---|
گروه | سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور |
مکان برگزاری | بیست و نهمین گردهمایی علوم زمین |
تاريخ برگزاری | ۲۷ بهمن ۱۳۸۹ |
تغییرشکل اندازهگیرى شده توسط شبکههاى GPS محلى در مناطق قارهاى، تحولات زمینشناسى
محاسبه کرنش و نرخ دوران در منطقه انتقالی تغییرشکل از زاگرس به مکران با استفاده از مشاهدات GPS
اصغر راستبود، دانشجوی دکتری ژئودزی، دانشکده مهندسی نقشه برداری، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، arastbood@dena.kntu.ac.ir
بهزاد وثوقی، دانشیار دانشکده مهندسی نقشهبرداری، دانشگاه صنعتی خواجهنصیرالدین طوسی، vosoghi@ kntu.ac.ir
فاطمه کاردر ، دانشجوی کارشناسی ارشد ژئودزی، دانشکده مهندسی نقشهبرداری، دانشگاه صنعتی خواجهنصیرالدین طوسی، f.kardar@sina.kntu.ac.ir
علی کریمی دونا، دانشجوی کارشناسی ارشد ژئودزی، دانشکده مهندسی نقشهبرداری، دانشگاه صنعتی خواجهنصیرالدین طوسی ali_doona@sina.kntu.ac.ir
چکیده :
تغییرشکل اندازهگیری شده توسط شبکههای GPS محلی در مناطق قارهای، تحولات زمینشناسی و زمینساختی منطقه را نشان میدهد. با آنالیز کرنش منطقهای و سرعت دوران محاسبه شده از مشاهدات GPS میتوان به تنسور گرادیان سرعت دو بعدی دست یافت. در این تحقیق تنگه هرمز که در منطقه انتقالی مابین برخورد صفحات تکتونیکی عربستان - اوراسیا و فرورانش مکران قرار دارد بهعنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب شده و از مشاهدات GPS انجام شده در این منطقه در سالهای 2000 و 2002 برای محاسبه کرنش، جهت و نرخهای دوران استفاده شده است. با استفاده از مشاهدات GPS نرخ دوران در سمت شرقی تنگه هرمز برابر بهصورت ساعتگرد و در سمت غربی تنگه هرمز برابر بهصورت پادساعتگرد محاسبه گردید که مؤید وجود گسلشهای معکوس در راستای شمال غربی - جنوب شرقی در سمت شرقی و گسلشهای معکوس در راستای شمال شرقی - جنوب غربی در سمت غربی تنگه هرمز میباشد. همچنین نرخ اتساع کمینه و بیشینه در منطقه بهترتیب برابر و برآورد گردید که در هر دو حالت فشارشی بوده و نشاندهنده وجود گسلشهای معکوس در منطقه است. جهت محورهای فشارشی محاسبه شده نیز تطبیق خوبی با جهت برخورد صفحههای زمینساختی عربستان و اوراسیا دارد. در حالت کلی تغییرشکلهای محاسبه شده با استفاده از مشاهدات GPS بهخوبی خصوصیات تغییرشکل منطقه را نشان میدهد. محورهای نرخ کششی و فشارشی، دوران محور قائم و کرنش حجمی دوبعدی (اتساع) با ویژگیهای زمینشناسی بلند مدت در منطقه سازگار بوده و نشان میدهد که میدان سرعت GPS منعکس کننده فرآیندهای مرتبط با تحولات زمینشناسی منطقه است. اختلاف مابین نتایج حاصل از GPS و مشاهدات زمینشناسی را میتوان به پراکندگی ایستگاههای GPS یا تغییرشکل دائمی ناشی از زمینلرزههای بزرگ نسبت داد.
کلید واژهها: تنسور کرنش، نرخ دوران، برخورد، فرورانش، تنگه هرمز، GPS.