مطالعه عمق موهو و نسبت Vp/Vs زیر شبکه لرزه نگاری بیرجند به کمک تابع گیرنده P

مطالعه عمق موهو و نسبت  Vp/Vs زیر شبکه لرزه نگاری بیرجند  به کمک تابع گیرنده P

فاطمه رجب بیکی1، نرگس افسری  2، فتانه تقی زاده فرهمند 3 و محمد رضا قیطانچی4

1کارشناس ارشد ژئوفیزیک، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، پژوهشکده گداخت هسته‌ای، تهران(f_baigi@yahoo.com)

2 دکترای زلزله شناسی، مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند، تهران (ng_afsari@yahoo.com)

3  استادیار، گروه فیزیک، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، قم (f_farahmand@qom-iau.ac.ir)

4استاد، گروه فیزیک زمین، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران ( mrghchee @ut.ac.ir)

چکیده :

مشخص کردن جزئیات پوسته و گوشته بالایی یکی از اهداف مهم مطالعات ژئوفیزیکی می باشد. در این مطالعه به کمک تحلیل تابع گیرنده P، ضخامت پوسته و نسبت Vp/Vs از دو روش محاسبه شد. ابتدا با استفاده از تأخیر زمانی بین موج مستقیم P فرودی به زیر ایستگاه و امواج تبدیل یافته Ps از ناپیوستگی موهو و با استفاده از مدل سرعتی مرجع IASP91 (73/1=Vp/Vs و km/s 3/6=Vp)، عمق موهو در زیر هریک از ایستگاه ها تخمین زده شد. سپس برای تخمین هم زمان عمق موهو و نسبت Vp/Vs در پوسته از روش زو و کاناموری (2000) استفاده شد. در این روش ما به دنبال H و Vp/Vs ای هستیم که به ازای آن ها برانبارش دامنه های فاز تبدیل یافته و بازتاب های چندگانه در زمان رسیدهای پیش بینی شده به بیشینه مقدار خود برسد. به همین منظور داده‌های بیش از300 زمین لرزه دورلرز ثبت شده توسط 4 ایستگاه ثابت کوتاه دوره شبکه لرزه نگاری بیرجند واقع در شرق ایران از سال 2005 تا  2009  میلادی  با بزرگای 5/5 Mb≥ و در فاصله رومرکزی ˚95 >r> ˚ 30  مورد پردازش قرار گرفت. تعداد 247 تابع گیرنده در زیر سه ایستگاه تجگ،کوه شاه و دهنه چاه محاسبه شد. با اعمال روش تخمین هم زمان عمق موهو و نسبت Vp/Vs، ضخامت متوسط پوسته در منطقه حدود 41 کیلومتر به دست آمد، کم ترین ضخامت پوسته 5/38 کیلومتر در زیر ایستگاه دهنه چاه و بیشترین ضخامت پوسته 44 کیلومتر زیر ایستگاه کوه شاه  که در جنوب غرب منطقه مورد مطالعه واقع است به دست آمد، همچنین نسبت Vp/Vs به طور متوسط برای منطقه 79/1، که حدود تغییرات Vp/Vs بین 76/1 تا 84/1 است. به زیرراندگی پوسته اقیانوسی در منطقه بخیه ای سیستان حاکی از کاهش ضخامت پوسته در منطقه شرق ایران است که با نتایج به دست آمده هم خوانی دارد.