بررسی زمین ساخت جنبای البرز از طریق مشاهدات شبکه دائمی GPS

بررسی زمین ساخت جنبای البرز از طریق مشاهدات شبکه دائمی  GPS

فاطمه خرمی، دانشجوی کارشناسی ارشد زلزله شناسی از پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، کارشناس ژئودینامیک اداره کل نقشه برداری زمینی سازمان نقشه برداری کشور، ftm95_khrm@yahoo.com

خالد حسامی، دکتری تکتونیک از دانشگاه آپسالا سوئد، 1381، عضو هیئت علمی پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، hessami@iiees.ac.ir

حمیدرضا نانکلی، دکتری ژئودزی از دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی، 1387، رئیس اداره ژئودزی و ژئودینامیک سازمان نقشه برداری کشور، nankali@ncc.org.ir

فرخ توکلی، دکتری ژئودزی از دانشگاه ژوزف فوریه فرانسه، 1386، مدیر اداره کل نقشه برداری زمینی سازمان نقشه برداری کشور، far_tavak@yahoo.com

چکیده :

در این مقاله با استفاده از اندازه گیریهای شبکه دائمی  GPSایران در بازه زمانی 2009-2005، کینماتیک کنونی شمال ایران (بخش شمالی ایران مرکزی و پهنه البرز) از طریق میدان سرعت و نرخ استرین ژئودتیکی مورد مطالعه قرار می گیرد. میدان سرعت بدست آمده نشان می دهد که در البرز مرکزی و غربی تغییرشکل عمدتا از نوع فشارشی (~5 mm/yr) و در البرز شرقی از نوع امتدادلغز (~5 mm/yr) می باشد. نتایج بدست آمده نشانگر آن است که بخش عمده کوتاه شدگی موجود در البرز مرکزی و بخش شرقی البرز غربی (~4 mm/yr) روی گسلهای شمال البرز و خزر غربی رخ میدهد. همچنین به نظر می رسد که ~3 mm/yr کوتاه شدگی در بلوک ایران مرکزی در حال وقوع است که مقداری از آن (~1.5 mm/yr) در بخش شمالی بلوک ایران مرکزی یعنی در حد فاصل گسلهای پارچین-پیشوا-رباط کریم و بقیه آن (~1.5 mm/yr) روی گسل تفرش توزیع شده است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که بلوک ایران مرکزی کاملا صلب نیست. محورهای استرین ژئودتیکی بدست آمده نیز نشان می دهند که دگرشکلی البرز شرقی از نوع فشارشی-برشی و دگرشکلی البرز غربی غالبا فشارشی می باشد. بنظر می رسد هرچه به سمت شرق البرز شرقی و به سمت غرب البرز غربی پیش می رویم نرخ استرین کاهش می یابد. با توجه به راستای محورهای استرین، در حاشیه شمالی بلوک ایران مرکزی (جنوب و جنوب غرب پهنه البرز) سازوکار فشارشی مشاهده می شود.

کلید واژه ها: شبکه دائمی GPS، البرز، کینماتیک، نرخ استرین ژئودتیکی، ایران مرکزی