بررسی زمین شناسی ساختگاه سد پیشنهادی علی آباد دمق

دسته زمین شناسی مهندسی
گروه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور
مکان برگزاری بیست و سومین گردهمایی علوم زمین
نویسنده اباذر مصطفائی، مسعود گودرزی
تاريخ برگزاری ۲۶ بهمن ۱۳۸۳

Abstract


Aliabad is located in Hamadan geological framework. It is located in the northwest of Zagros metamorphic zone, which expands from rock characteristics of the studied area, are influenced from geological evolution. In order to overcome the water shortage in the region, a dam is proposed to build in Aliabad. The dam is supposed to be built with the following dimensions; a crest length of ۱۳۰ m, the height of dam would go up to ۱۲ m, a height width of ۶ m, the dam would have a reservoir length of ۴۲۴ m with the approximate volume of ۱۴۲۰۰۰ m۳ and the bed slope is about ۵.۶۱%. In this paper, we are about to consider and discuss the geological suitability of building such a dam in the studied area. At present, reservoir area is possessed to the villagers and its present land use is dry farming. As for water rights, the farmers of Aliabad possess only a third of the rights. Geotechnically, the soil of the studied area is quite non-cohesive and unconsolidatable. These are originally derived from metamorphic-hornfels rocks, which are quite unstable with high permeability, so incase of any increase in hydraulic pressure, liquefaction will be increased. Therefore, there is a high risk of piping occurrence, if the dam is to be built in the site. It is concluded that geologically, it is not relevant to build such a dam in the proposed site and area.

چکیده


حوزه علی آباد دمق بخشی از چهارگوش زمین شناسی همدان بوده و در نواحی دگرگونی که در شمال شرقی زاگرس از شمال غرب تا جنوب شرق ایران گسترش دارد، واقع شده است. خصوصیات سنگی منطقه مورد مطالعه، متاثر از تاریخچه زمین شناسی منطقه و تحولات زمین شناسی بوده و شامل سنگهای مختلف رسوبی ـ دگرگونی و نفوذی می باشند بخش شمالی متشکل از سنگهای دگرگونی ناحیه ای( شیست ومیکاشیست ) و سنگهای حرارتی ( هورنفلس ) می باشند. بمنظور رفع پاره ای معضلات کم آبی در منطقه، احداث یک سد توسط مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان همدان در منطقه علی آباد دمق پیشنهاد شده است.در این مقاله ساختگاه سد پیشنهادی از نظر زمین ساختی مورد بررسی قرار گرفته است. طول تاج سد پیشنهادی حـدود 130 متر، ارتفاع آن 12 متر، عرض تاج 6 متر، طول مخزن 424 متر،شیب متوسط کف آبراهه 61/5 درصد و حجم تقریبی مخزن 142000 متر مکعب می باشد که سطح مخزن سد در تملک روستائیان بوده و کاربری فعلی آن کشاورزی است.ازنظر حقابه آب رودخانه، یک سوم آن متعلق به اهالی روستای علی آباد دمق می باشد . از نظر ژئو تکنیک، خاک منطقه از نوع رسوبات غیر چسبنده و غیر قابل تحکیم حاصل از فلیت-شیست و سنگهای دگرگونی هورنفلس بوده ولذا با توجه به ماهیتشان کاملا سست و منفصل و از نفوذپذیری بالائی برخوردار می باشد لذا بر اثر افزایش فشار هیدرولیکی، بسیار روانگرا خواهد بود و ریسک رخداد پدیده piping (یا آبشوئی) بسیار زیاد و نتیجتا این ساختگاه از نظر زمین ساختی، برای احداث سد، مناسب نمی باشد


کلید واژه ها: سایر موارد