کاربرد خوشه بندی لایه­ های اطلاعاتی درتهیۀ نقشۀ پتانسیل معدنی

کاربرد خوشه بندی لایه­ های اطلاعاتی درتهیۀ نقشۀ پتانسیل معدنی

محسن شادمان، دانشجوی کارشناسی ارشد اکتشاف معدن، دانشکدۀ فنی، دانشگاه تهران، mohseneshademan@yahoo.com

غلامحسین نوروزی، دانشیار، دانشکدۀ مهندسی معدن، دانشگاه تهران، norouzih@ut.ac.ir

عباس بحرودی، استادیار، دانشکدۀ مهندسی معدن، دانشگاه تهران، bahroudi@ut.ac.ir

بهزاد تخم­چی، استادیار، دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود، tokhmechi@ut.ac.ir

چکیده :

امروزه تلفیق داده­های زمین مرجع با استفاده از فناوری GIS، سیستم اطلاعات جغرافیایی، مطالعه می­شود. در این روش­ها با توجه به کیفیت و کمیت داده­ها، بکارگیری وزندهی مناسب، تلفیق می­شود. در نقشۀ نهایی با استفاده از روش­های تقسیم بندی مانند روش فواصل هندسی، نقشۀ پتانسیل معدنی تهیه می­شود. روش­های خوشه بندی با توجه به میزان شباهت بین داده­ای، نمونه­ها را بین گروه­هایی تقسیم می­کند. در این مقاله روش تهیۀ نقشۀ پتانسیل معدنی با استفاده از روش خوشه بندی میانگین­های-K و میانگین­های-K فازی بررسی می­شود. پس از آن نتایج این روش با نقشۀ پتانسیل معدنی که در محیط GIS با استفاده از مدل تلفیق همپوشانی اندیس­ها برای منطقۀ باریکا در برگۀ 1:100,000 آلوت در جنوب آذربایجان غربی تهیه شده، مقایسه می­شود. در منطقۀ باریکا به دلیل نبود نقاط حفاری در دسترس نمی­توان تعداد کلاس­ها و مرز هر کلاس برای تقسیم بندی امتیازات نقشۀ نهایی را با روش­های متداول مشخص کرد ولی در روش­های خوشه بندی، تعیین آستانه برای تعداد کلاس مفروض به صورت خودکار و بر اساس میزان شباهت داده­ها به خوبی انجام می­شود. علاوه بر این با استفاده از روش­های خوشه بندی می­توان تعداد کلاس بهینه برای نمایش امتیاز­های نقشۀ پتانسیل را نیز تعیین کرد.

کلید واژه­ها: سیستم اطلاعات جغرافیایی، خوشه بندی فازی، میانگین­های-K، نقشۀ پتانسیل معدنی.