پترولوژی و ژئوشیمی توده­های گرانیتوئیدی ازنا- الیگودرز

پترولوژی و ژئوشیمی توده­های گرانیتوئیدی ازنا- الیگودرز

(گرانیت زایی به واسطه جایگزینی ماگماهای بازیک – حدواسط)

شیوا باغبانی، کارشناسی ارشد پترولوژی از دانشگاه صنعتی شاهرود،shiva.baghbani@gmail.com

محمود صادقیان، دکتری پترولوژی از دانشگاه تهران، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شاهرود sadeghianm1386@yahoo.com

مریم شیبی، دکتری پترولوژی از دانشگاه تهران، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شاهرود،marysheibi@khayam.ut.ac.ir

سکینه شکاری ، کارشناسی ارشد پترولوژی از دانشگاه صنعتی شاهرود،shekari_2002@yahoo.com

چکیده :

توده­های گرانیتوئیدی گل زرد، درّه باغ (ملاطالب) و ازنا در حد فاصل شمال شهرهای الیگودرز تا ازنا واقع شده­اند. این توده­ها دارای طیف ترکیبی گرانودیوریت- لوکوگرانیت هستند. حضور زینوکریست­های آندالوزیتی و آنکلاوهای زینولیتی متاپلیتی آندالوزیت­دار، سیلیسی (کوارتزی)، ماسه­سنگی و میکاشیستی از ویژگی­های بارز این توده­ها محسوب می­شود. توده گرانیتوئیدی ازنا نسبت به دو توده دیگر از تفریق یافتگی بیشتری برخوردار است. توده گرانیتوئیدی گل زرد توسط تعدادی دایک میکرودیوریتی (یا آندزیتی) قطع شده است. دایکهایی با ترکیب مشابه سنگهای دگرگونی میزبان را قطع کرده­اند. با توجه به شواهد صحرایی و پتروگرافی، در اثر جایگزینی ماگماهای بازیک - حدواسط (با ترکیب گابرو تا دیوریت) در بین مجموعه متاپلیتی (اسلیت، فیلیت، میکاشیست و گارنت­میکاشیست) دما بالا رفته (دگرگونی مجاورتی گسترده صورت گرفته) و تا حد ذوب مجموعه دگرگونی پیش­رفته است. ابتدا آندالوزیت­هورنفلس و سپس سیلیمانیت­هورنفلس تشکیل شده و با گذر از مرز دمایی ذوب متاپلیت­ها،  ماگماهای گرانیتوئیدی به وجود آمده اند،سپس ماگماهای تولید شده به ترازهای بالاتر پوسته صعود کرده­ و جایگزین شده­اند. مشتقات تفریق­یافته آنها یعنی لوکوگرانیت­ها و پگماتیت­های تورمالین­دار به صورت دایک یا رگه و رگچه، گرانیت­ها و گرانودیوریت­ها را قطع کرده­اند. جایگزینی آنها با دگرگونی مجاورتی کم وسعت در حد کردیریت- هورنفلس همراه بوده است. بر اساس شواهد صحرایی اختلاف زمانی بین توده­های بازیک و فلسیک چندان زیاد نیست. با توجه به کلیه شواهد و قرائن، توده­های گرانیتوئیدی مورد نظر، در زمره گرانیتوئید­های تیپ S (پالین­ژنتیک) قرار می­گیرند.

کلید واژه ها: گل زرد، درّه باغ، ازنا، گرانودیوریت پرآلومین ،کالکوآلکالن ، زینوکریست­، پالین­ژنتیک