ارزیابی اثرات زیان آور عناصر As,Ba,Cu,Pb,Sb,U و Zn در خاکهای حاشیه رودخانه جنوب مرزن آباد (استان مازندران)

ارزیابی اثرات زیان آور عناصر As,Ba,Cu,Pb,Sb,U و Zn در خاکهای حاشیه رودخانه جنوب مرزن آباد (استان مازندران)

کاظم قلی­زاده، کارشناس ارشد زمین شناسی اقتصادی، مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران، Kqolizadeh@yahoo.com

بهروزکریمی،دانشجوی دکترای زمین شناسی اقتصادی، مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران،behrouzkarimi@yahoo.com

عیسی رضازاده، کارشناس ارشد زمین شناسی اقتصادی، مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران

 چکیده :

غلظت عناصر سنگین (As,Ba,Cu,Pb,Sb,U,Zn)در خاکهای حاشیه و آبراهه­های اطراف رودخانه جنوب مرزن­آباد به وسعت 10 کیلومترمربع مورد مطالعه قرار گرفت. هدف از مطالعه، بررسی تأثیر آنها در این ناحیه می­باشد. منشاء اصلی آلودگیهای زیست محیطی عناصر سنگین (در محیط های غیر شهری)، معمولا فعالیت های صنعتی و معدنی و همچنین فرآیندهای طبیعی مانند آلتراسیون و مینرالیزاسیون است. این ناحیه بیشتر تحت تأثیر فرآیندهای مذکور و همچنین معدن متروکه باریت الیت که در بالادست این رودخانه واقع شده است، قرار دارد. بدین منظور تعداد 78 نمونه از 10 سانتیمتر بالایی خاک بستر آبراهه­ها جمع آوری و به روش ICP  آنالیز گردیده است.

نتایج حاصل از تجزیه نمونه‌های ژئوشیمیایی، با استفاده از نرم­افزارهای آماری مانند SPSS و نرم‌افزارهای دیگری چون Surfer و AutoCAD مورد پردازش قرار گرفتند. مقایسه نتایج به­دست آمده از خاک­های منطقه با استانداردهای جهانی عناصر و زمینه محلی، نشان می­دهد که مقادیر قابل توجهی از عناصر سنگین درخاک­های این منطقه تمرکز یافته است.

با توجه به غلظت زیاد این عناصر در محیط­های خاکی منطقه، می­توان آلوده بودن محیط را به عناصر سمی پذیرفت که منبع اصلی آنها، مواد معدنی و سنگهای دگرسان شده منطقه می­باشد. با توجه به آلودگی خاک­های سطحی از لحاظ عناصر سنگین، احتمال حدوث چنین شرایطی در آب­های منطقه نیز دور از ذهن نیست و همچنین لازم است امکان ورود بیش از حد استاندارد آن،در چرخه غذایی دام و انسان مورد توجه قرار گیرد.

واژه های کلیدی:  عناصر سنگین، الیت، مرزن آباد،اثرات  زیست محیطی،  مینرالیزه و آلتراسیون.