بررسی تأثیر عوامل زیستی و زمین­ زیست­محیطی بر ترکیب کانی­ شناسی سنگ­های ادراری در استان خوزستان

بررسی تأثیر عوامل زیستی و زمین­ زیست­محیطی بر ترکیب کانی­ شناسی سنگ­های ادراری در استان خوزستان

علیرضا زراسوندی، دانشیار گروه زمین شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز.zarasvandi_a@scu.ac.ir

اسماعیل موسی­پور، استادیار ارولوژی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز.

سروش مدبری، استادیار گروه زمین شناسی، دانشگاه تهران.

مجید حیدری، دانشجوی کارشناسی ارشد زمین­شناسی اقتصادی دانشگاه شهید چمران اهواز.heidari.majid006@gmail.com

چکیده :

مطالعه کانی­شناسی 10 نمونه از سنگ­های ادراری گردآوری شده از شهرهای مختلف استان خوزستان نشان داد که ترکیب کانی­شناختی این سنگ­ها در استان خوزستان را می­توان در چهار گروه اسید اوریکی (30 درصد از کل)، کلسیمی نوع اکسالاتی (30 درصد از کل)، اسید اوریکی- اکسالاتی (30 درصد از کل) و عفونی (10 درصد از کل) قرار داد. آمار مربوط به پراکنش سنگ­های اسید اوریکی، تفاوت قابل توجهی را میان ترکیب کانیایی بدست­ آمده در استان خوزستان با سایر مناطق جهان نظیر اردن و عراق نشان می­دهد. حضور کانی نیاهایت(Niahite)  نیزکه معمولاً به ندرت در سایر مطالعات گزارش شده است، این اختلافات را قوت می­بخشد. بررسی ارتباط کانی­شناسی سنگ­های ادراری با شاخص­های زمین­زیست­محیطی نظیر میزان سختی آب­های آشامیدنی در استان خوزستان نشان       می­دهد که نمی­توان ارتباط روشنی بین پراکنش و ترکیب این سنگ­ها، با پراکندگی آب­های سخت در استان برقرار نمود. در مقابل، بررسی تأثیر شرایط توپوگرافی بر ترکیب کانی­شناختی سنگ­های ادراری نشان داد که به احتمال فراوان کاهش ارتفاع و به تبع آن، افزایش میانگین درجه حرارت، در افزایش فراوانی سنگ­های اسید اوریکی مؤثر می­باشند. با توجه به داده­های حاصل از این بررسی می­توان پیشنهاد کرد که جنسیت و سن نیز در تعیین ترکیب سنگ­های ادراری به میزان قابل توجهی دخیل هستند.

کلید واژه­ها: سنگ­های ادراری، کانی­شناسی، استان خوزستان،زمین­­ زیست­ محیطی.