مدلسازی دو بعدی داده‌های مگنتوتلوریک منطقه زمین گرمایی سبلان

مدلسازی دو بعدی داده‌های مگنتوتلوریک منطقه زمین گرمایی سبلان

غلامعباس فنائی خیرآباد، دانشجوی دکتری ژئوفیزیک، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران،afanaee@ut.ac.ir

بهروز اسکوئی، استادیار گروه فیزیک زمین و رئیس بخش ژئومغناطیس، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، boskooi@ut.ac.ir

چکیده :

شناسایی و برآورد مشخصات مخازن زمین گرمایی در هر کشور از اهمیت بسزایی برخوردار است. در بسیاری از کشورها حتی با دارا بودن سوخت های فسیلی، بخشی از انرژی مورد نیازشان را از منابع زمین گرمایی تهیه می نمایند که از جنبه های مختلف جایگزین بسیار خوبی به شمار می آیند. در مراحل پی جوئی و اکتشاف منابع انرژی زمین گرمایی، از روش مگنتوتلوریک (MT) برای تعیین مقادیر مقاومت ویژه الکتریکی و نحوه توزیع آن در عمق استفاده میشود. در این مقاله مدلسازی و تفسیر داده­های مگنتوتلوریک سال 1998 منطقه زمین گرمایی سبلان با هدف بررسی و تعیین وضعیت مقاومت ویژه در اعماق کم و در لایه­های فوقانی مخزن حرارتی انجام پذیرفته است. برای این منظور یک پروفیل MT به طول تقریبی 20 کیلومتر شامل 21 ایستگاه اندازه گیری عمود بر ساختارهای اصلی زمین شناسی در جنوب شهرستان مشکین­شهر(ناحیه شمال و شمال غرب سبلان) انتخاب و مدلسازی دو بعدی بر روی داده های دترمینان در امتداد آن انجام پذیرفته است. به­منظور توضیح سازوکار مخازن زمین­گرمایی تاکنون چند مدل فرضی جهانی ارائه شده است که هر یک از این مدل­­ها برای تفسیر پدیده ­زمین­گرمایی در منطقه خاصی معتبر است. مدل مقاومت ویژه دو بعدی بدست آمده در توافق کامل با مدل زمین شناسی منطقه و الگوی مقاومت ویژه موجود در نواحی زمین گرمایی با دمای بالا می باشد. بخشهایی کاملا رسانا در مدل وجود دارند که نشان دهنده گسترش منبع زمین گرمایی تا اعماق چند هزار متری از سطح زمین می باشد. سایر رساناهای تشخیص داده شده در اعماق کمتر نیز می تواند به صورت شارش جریان سیالات در گسلها و شکستگیهای موجود در سنگهای دگرگونی تفسیر شوند که به دلیل تکتونیک شدید و فعال در منطقه، فاقد روند خاص به لحاظ گسترش ابعادی می باشند.

کلید واژه ها: زمین گرمایی، مگنتوتلوریک، مدلسازی دو بعدی، سبلان،ایران