بررسی فرونشست زمین در دشت داراب با استفاده از زمین آمار و مدل رستر پایه

بررسی فرونشست زمین در دشت داراب با استفاده از زمین آمار و مدل رستر پایه

محمد صادق درانی نژاد، کارشناس ارشد هیدروژئولوژی، سازمان آب منطقه­ای فارس، msdorraninejad@yahoo.com

عطا شاکری، دکترای زمین شناسی زیست محیطی، سازمان آب منطقه­ای فارس

عبدالمطلب کشاورز، کارشناس زمین شناسی- سازمان آب منطقه­ای فارس

چکیده :

پدیده فرونشست زمین یکی از آثار مخرب برداشت بی رویه از آب­های زیر زمینی و کاهش ذخیره دینامیک آبخوان­ها می­باشد و باعث تخریب تاسیسات چاه­های آب، زیر ساخت­ها و منازل مسکونی می­شود. استان فارس در سال­های اخیر به شدت با مشکل فرونشست دشت­ها و ایجاد شکاف­های فرونشستی مواجه شده و متراکم شدن آبخوان­ها و آسیب به چاه­های مشاهداتی ضرر­های اقتصادی فراوانی را بر سازمان آب منطقه­ای فارس تحمیل کرده است. در این پژوهش به منظور مشخص کردن پتانسیل یکی از دشت­های استان فارس با نام "دشت داراب" به خطر فرونشست از مدل­های رستر پایه و روش­های زمین آماری مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می­دهند که 5 منطقه با خطر فرونشست خیلی زیاد (80/15 درصد از مساحت دشت داراب) و 6 منطقه با خطر فرونشست زیاد (55/10 درصد مساحت دشت داراب) در دشت داراب وجود دارند و این موضوع بیانگر خطر بالقوه­ای است که آبخوان آبرفتی دشت داراب را تهدید می­کند. صحت سنجی نتایج پژوهش با فرونشست­های واقعی موجود در دشت داراب نشان می­دهند که فرونشست­های منطقه کوه سفید و حوالی بریسکان داراب در محدوده خطر فرونشست خیلی زیاد قرار می­گیرند.

کلید واژه ها:فرونشست زمین، شکاف­های فرونشستی، مدل­های رستر پایه، زمین آمار، استان فارس، دشت داراب