میکروفاسیس و محیط رسوبی بخش eو f ازسازند قم در جنوب آبسرد، منطقه دماوند و مقایسه آن با سازند آسماری در بخش مرکزی فروافتادگی دزفول

میکروفاسیس و محیط رسوبی بخش eو f ازسازند قم در جنوب آبسرد، منطقه دماوند و مقایسه آن با سازند آسماری در بخش مرکزی فروافتادگی دزفول

◊◊◊◊◊◊◊

نسیم حاجی محمدی شیره جینی، کارشناسی ارشد چینه شناسی و فسیل شناسی از دانشگاه شهید بهشتی تهران، Nasim.h.mohamadi@gmail.com

انوشیروان لطفعلی کنی، دکتری چینه شناسی و فسیل شناسی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی تهران،             a-kani@cc.sbu.ac.ir

محبوبه حسینی برزی، دکتری رسوب شناسی از دانشگاه تهران، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی تهران، M_Hosseini@sbu.ac.ir

 ◊◊◊◊◊◊◊

چکیده :

 سازند قم به ­دلیل اهمیت اقتصادی از دیرباز مورد توجه زمین­شناسان بوده و لیکن کانون این توجهات بیشتر برروی بخشهای مرکزی حوضه معطوف گردیده است. با در نظر گرفتن رخساره و ضخامت سازند قم در نقاط مختلف تحت قلمروی دریای الیگوسن- میوسن چنین استنباط می­شود که این دریا در زمان حیاتش یکپارچه نبوده و اغلب به شکل حوضه­های میان کوهستانی و محدود بوده است. از طرف دیگر نهشته­های فوق در دیگر نقاط ایران با رخساره­های گوناگون رخنمون دارند که موید وجود حوضه­های رسوبی متنوع با پیشینه زمانی متفاوت است.

مطالعه وضعیت جغرافیایی پراکندگی رخنمون­های سازند قم نشان­دهنده­ی بیرون­زدگی­های نسبتا طولانی آن در منطقه جنوب آبسرد می­باشد که به عنوان اثبات کننده گسترش حوضه رسوبی الیگوسن – میوسن در جنوب شرق تهران است.

به منظور تعیین لیتوفاسیس و بیوفاسیس نهشته­های دریای الیگوسن – میوسن در ناحیه­ی جنوب آبسرد، برش چینه­شناسی انتخاب گردید. برش در یال جنوبی طاقدیس نامتقارن آجان (احمدآباد) قرار دارد.در طی عملیات صحرایی و مراحل برداشت نمونه، تعداد 100 مقطع نازک میکروسکوپی از سنگ­های­ سخت و نرم تهیه گردید. سازند قم در برش احمدآباد با ضخامت 127.3متر با لیتولوژی سنگ­آهک ماسه­ای، آهک، شیل، شیل ماسه­ای، مارن و میان لایه­های ماسه­سنگی و کنگلومرایی و شامل عضوهای e و f از سازند قم می­باشد.مرز پایینی سازند قم با سازند قرمز زیرین با لیتولوژی ماسه­سنگ قرمز تیره به صورت همشیب و تدریجی است. مرزبالایی سازند قم با سازند قرمز بالایی با لیتولوژی مارن­های قرمز در قاعده به صورت همشیب می­باشد.

به نظر می­رسد حوضه حالت بسته نداشته و بنابراین نمی توان در آن رسوبات تبخیری  نظیر ژیپس را مشاهده کرد. لایه­های قابل توجهی ازآهک­های دریایی در ستون لیتولوژی این سازند موید این مساله است که محیط رسوبی سازند قم در این ناحیه با دریای مجاور ارتباط داشته و شرایط محیط رسوبگذاری آن دریای کم عمق و نزدیک به ساحل  می­باشد و حضور گونه­های بنتیک درآن نشانگر محیط نیمه عمیق نیمه بسته از نوع لاگون و محدودشده است.

کلید واژه ها: سازند قم، بخش­های e وf ،میکروفاسیس، محیط رسوبی