فیزیوگرافی حوزه آبریز و نقش آن در میزان فرسایش (مطالعه موردی: حوزه آبریز فرومد در شرق شاهرود)

فیزیوگرافی حوزه آبریز و نقش آن در میزان فرسایش  (مطالعه موردی: حوزه آبریز فرومد در شرق شاهرود)

حمید آل طه، مدرس تربیت معلم امام باقر(ع) شهرستان بجنورد                email:hamidalletaha @yahoo.com

چکیده :

حوزه آبریز فرومد(در شرق شهرستان شاهرود) از نظر تقسیمات ده گانه زمین شناسی ایران  در حاشیه ایران مرکزی قرار گرفته است. واحدهای مختلف زمین شناسی که در منطقه برونزد دارند به طور عمده سن کرتاسه یا جوانتر دارند و شامل سریهای افیولیتی و نهشته های سنگهای همراه، سنگهای آتشفشانی _ رسوبی ائوسن، کنگلومرای نئوژن و مارن و ژیپس است. این حوزه از نوع کوهستانی با کشیدگی شمال غربی _ جنوب شرقی می­باشد. از نظر زمین شناسی این رودخانه فاقد دشت سیلابی بوده واز نوع  بریده بریده با بستر گراولی محسوب می­شود. فیزیوگرافی وتوپوگرافی از جمله ارتفاع و شیب می­توانند بسیاری از عوامل آب و هوایی نظیر درجه حرارت و تغییرات آن، نوع و میزان ریزش جوی سالانه و میزان تبخیر و تعرق را تشدید و یا تعدیل کنند و به­طور کلی موجب پیدایش انواع آب و هوای موضعی یا منطقه­ای شوند و نقش مهمی در فرسایش حوضه داشته باشند. از طرفی دیگر آگاهی از خصوصیات فیزیوگرافی یک حوضه، همراه ­با اطلاعاتی از شرایط آب و هوایی منطقه می­تواند تصویر نسبتا دقیقی از کارکرد کمی و کیفی سیستم هیدرولوژیک آن حوضه را در اختیار ما قرار دهد.  از این­رو لازم است در مطالعات آبخیزداریِ یک حوضه، قبل از هر چیز خصوصیات فیزیوگرافی آن مورد مطالعه قرار ­گیرد .

کلید واژه ها: فرومد، فیزیوگرافی ، سیستم هیدرولوژیک، توپوگرافی.