بررسی روندهای تکتونیکی موثر بر کانه زایی کرومیت در افیولیتهای سبزوار به روش آنالیز Fry با استفاده از دادههای ژئوشیمیایی و دورسنجی
دسته | ژئومتیکس |
---|---|
گروه | سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور |
مکان برگزاری | سی امین گردهمائی علوم زمین |
نویسنده | آیدا محبی |
تاريخ برگزاری | ۰۱ اسفند ۱۳۹۰ |
بررسی روندهای تکتونیکی موثر بر کانه زایی کرومیت در افیولیتهای سبزوار به روش آنالیز Fry با استفاده از دادههای ژئوشیمیایی و دورسنجی
◊◊◊◊◊◊◊
آیدا محبی، دانشجوی دکترای زمینشناسی اقتصادی، دانشگاه شهید بهشتی، کارشناس گروهGIS سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور، ایمیل: aidamohebbi@yahoo.com
سعید جباری بوکانی، کارشناس ارشد زمینشناسی نفت، کارشناس گروهGIS سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور. ایمیل : saeed.jr@gmail.com
علی بیاتانی، کارشناس ارشد GIS، کارشناس گروه دورسنجی، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور.
سید احمد آقاحسینی، کارشناس ارشد تکتونیک، کارشناس گروه GIS، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور
ایمیل : aghahosseini.ah@gmail.com
◊◊◊◊◊◊◊
چکیده :
منطقه ی مورد مطالعه در شمال شرق ایران، در سنگهای افیولیتی سبزوار و در برگههای با مقیاس 1:250000 زمینشناسی سبزوار و جاجرم قرار دارد. این افیولیت ها دارای روند کلی خاوری-باختری بوده و از ناحیه عباس آباد تا ناحیه خاور سلطان آباد (باختر نیشابور) ادامه دارند. وجود رسوبات آتشفشانی- پلاژیک و سنگهای افیولیتی در زون سبزوار، میتواند نشانه اقیانوسی نه چندان مشابه اطلس، بلکه اندکی بزرگتر از دریای سرخ در کرتاسه پسین باشد. افیولیتهای سبزوار تحت تاثیر پدیدههای تکتونیکی به شدت در هم ریخته است و از آن به عنوان افیولیت ملانژ یاد میشود. در افیولیتهای سبزوار، تعداد 86 کانسار فعال، متروکه و نشانهی معدنی کرومیت شناسایی شدهاست. ذخایر کرومیت در افیولیتهای سبزوار در داخل سنگهای الترابازیک قرار دارند. معدن فرومد، معدن گفت، چاه یابو، فیروزآباد، میر محمود و عباس آباد از مهمترین معادن کرومیت در منطقه است. در این تحقیق تلاش شده است تا با شناسایی روند حاکم بر کانهزایی و همچنین روند تکتونیکی منطقه، ارتباط آنها مشخص شود. جهت شناسایی ارتباط بین کانه زایی کرومیت با تکتونیک منطقه دادههای اطلاعاتی موثر در شناسایی این مهم مورد بررسی و از میان آنها، دادههای معدنی شامل معادن، کانسارها و نشانههای معدنی کرومیت، دادههای ژئوشیمیایی رسوبات آبراههای کروم، گسلهای ترسیم شده بر روی نقشههای زمینشناسی، خطواره های استخراج شده از تصاویر ماهوارهای، مورد پردازش قرار گرفتند. در این تحقیق، ابتدا با روش آنالیز Fry، جهت یافتگی دادههای ژئوشیمیایی و معدنی مشخص گردید. اصولا آنالیز Fry (Fry, 1979) یک روش هندسی برای آنالیز دادههای مکانی نقطهای است و یک تکنیک مفید برای مطالعهی کانهزاییهاست. جهت مقایسه روند در هر 4 دسته داده از دیاگرام گل سرخی استفاده شد. نتایج نشان میدهد که دادههای معدنی دارای جهت شمالغرب – جنوب شرق هستند. دادههای ژئوشمیایی در دو روند جهت شمالغرب – جنوب شرق و شمالشرق- جنوب غرب قرار گرفتهاند. علت این اختلاف میتواند ناشی از پراکندگی دادههای ژئوشیمیایی در سراسر حوضهی رسوبی باشد. در حالیکه گسلها نیز هم روند با دادههای ژئوشیمیایی بوده و دو روند شمالغرب –جنوب شرق و شمالشرق- جنوب غرب را نشان میدهند. بنابراین به نظر میرسد که دسته گسلهایی که دارای جهت شمالغرب- جنوب شرق بوده و هم روند با کانه زایی اصلی کرومیت در منطقه میباشند دارای ارزش بالاتری بوده و در هنگام اکتشاف و یا مدلسازی اکتشافی در محیطGIS مورد توجه بیشتری قرار بگیرند.