تحولات ژئوشیمیایی عناصر اصلی و فرعی و ارتباط آنها با کانه­زائی طلا در پهنه­های برشی کانسار چاه­باغ، منطقه معدنی موته

دسته زمین شناسی اقتصادی واکتشاف
گروه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور
مکان برگزاری بیست و سومین گردهمایی علوم زمین
نویسنده کوهستانی، حسین، رشیدنژادعمران، نعمت الله،راستاد، ابراهیم
تاريخ برگزاری ۲۶ بهمن ۱۳۸۳


Chah-Bagh gold deposit is located in Muteh mining district, ۶۰ km SW of Delidjan. It is a gold deposit hosted in a ductile to ductile-brittle shear zone and is categorized in orogenic gold deposits. Concentration and distribution of elements from the analysis samples collected from lithogeochemical profiles perpendicular to ore-bearing zones, showed geochemical changes of major and minor elements in host rock lithologies and encompass ore-bearing zones of different deformation and alteration. According to the present study, silica, titanium, sulfur and iron of major elements and arsenic, molybdenum, tungsten and chromium of minor elements showed positive correlation with high-grade zones accompanied by deformation and alteration. Calculated correlation coefficients in correlation matrix of elements showed a maximum gold positive correlation with potassium and tungsten and to a lesser amount with silica. Moreover, gold showed a weak positive correlation with Arsenic, Iron, Sulfur and Lead. According to the calculations, gold showed a maximum negative correlation with sodium, aluminum and vanadium and to a lesser amount with nickel, cobalt and zinc and the least negative correlation with molybdenum and antimony. Gold, silver, silicium, iron, sulfur and arsenic positive correlation showed that gold mineralization and other accompanying elements as well, are the result deposition of silicic fluids containing auriferous bisulfide complexes, during a homogenous alteration in an intensely deformed shear zone. It seems that geochemical changes of major and minor elements of Chah-Bagh deposit as sulfide and silicic alteration shear zones of high deformation (mylonite-ultramylonite) can be an exploratory guide for gold deposit prospecting of this type. 


کانسار طلای چاه­باغ در منطقه معدنی موته و در فاصله 60 کیلومتریجنوب­باختری دلیجان واقع شده است. این کانسار از نوع کانسارهای طلا با میزبان پهنه­های برشی نوع شکل­پذیر تا شکل­پذیر-شکنا بوده و در دسته کانسارهای طلای کوهزائی قرار می­گیرد. مطالعه فراوانی و توزیع عناصر نمونه­های برداشت­شده در راستای مقاطع لیتوژئوشیمیایی عمود بر روند پهنه­های کانه­دار، نشان­دهنده تغییرات ژئوشیمیایی عناصر اصلی و فرعی در واحدهای سنگی میزبان و دربر­گیرنده پهنه­های کانه­دار با شدت دگرشکلی و نوع دگرسانی متفاوت، می­باشد. بر اساس این مطالعات، در بین عناصر اصلی، سیلیسیم و هم­روند با آن تیتانیم، گوگرد و آهن و در بین عناصر فرعی، آرسنیک، مولیبدن، تنگستن و کروم، در بخش­های پرعیار، با طلا همبستگی مثبت نشان داده و همراه با افزایش طلا در بخش­های به شدت دگرشکل و دگرسان شده، افزایش می­یابند. ضرائب همبستگی محاسبه­شده در ماتریس همبستگی عناصر نشان می­دهد که طلا بیشترین همبستگی مثبت را با پتاسیم و تنگستن و به میزان کمتر با سیلیسیم دارد. همچنین طلا همبستگی مثبت ضعیفی با آرسنیک، آهن، گوگرد و سرب نشان می­دهد. طبق این محاسبات، طلا بیشترین همبستگی منفی را به ترتیب با عناصر سدیم، آلومینیم و وانادیم و به میزان کمتر با نیکل، کبالت و روی داشته و طلا کمترین همبستگی منفی را با مولیبدن و آنتیموان نشان می­دهد. همبستگی مثبت طلا، نقره، سیلیسیم، آهن، گوگرد و آرسنیک نشان می­دهد که کانه­سازی طلا و دیگر عناصر همراه، حاصل ­ته­نشست سیالات سیلیسی و حاوی کمپلکس­های بی­سولفیدی طلادار، طی یک فرآیند دگرسانی یکسان در پهنه­های به شدت دگرشکل­شده می­باشد. به نظر می­رسد مطالعه تغییرات ژئوشیمیایی عناصر اصلی و فرعی کانسار چاه­باغ با توجه به پهنه­های دگرسانی سیلیسی و سولفیدی با شدت دگرشکلی بالا (میلونیت-اولترامیلونیت) می­تواند یک راهنمای اکتشافی مناسب برای  پی­جوئی کانسارهای طلای این تیپ باشد.

کلید واژه ها: سایر موارد