مقدمه ای بر اکتشاف پتاس در ایران
دسته | زمین شناسی اقتصادی واکتشاف |
---|---|
گروه | سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور |
مکان برگزاری | بیست و سومین گردهمایی علوم زمین |
نویسنده | رضا فرهادی |
تاريخ برگزاری | ۲۶ بهمن ۱۳۸۳ |
Iran is exceptionally rich in evaporate sediments which are deposited during Fanerozoic periodically. These evaporate deposits are classified to four groups according to the age and geological sitting: Hurmoz salt; evaporate basins in the south of Alborz Belt; Ravar Basin and recent basins (playa).
Diapir Pol is a fountain type extrusion of Hurmoz salt (Cambrian salt) in Zagros Fold-Thrust Belt. Potash on Diapir Pol is highly deformed and three generation of folding are formed during intrusion, early extrusion, late extrusion and flow of salt. Potash outcrops on Diapir Pol are classified into two groups according to the chemical analysis on one thousands samples and X- ray diffraction results. The average grade of potassium sulfate in iron rich potash is ۲۳.۷۲% and the average amounts of sylvite in high grade yellow potash is ۵۹.۶۴%. The reserve of yellow potash is one million tons.
Upper Red Formation in northwest of Iran is the host of magnesium and potassium sulfate reserves such as Mianaj mine, Choopanlu indices and Iljaq reserve. The potash reserve in Iljaq salt structure is more than ۲۱۰۲۶۶۶ tons, the average grade of kainite is ۵۱.۱% but the average grade of sylvite is ۶.۲% (halite is ۴۲.۸%). It is a good row material for high grade fertilizer production.
Preliminary and detailed exploration in northwest of Iran is recommended but Ravar basin is unknown. Crystalline potash prospecting in salt crusts (playa) by remote sensing methods and also preliminary exploration in Great Kavir are offers.
ایران به طور غیر عادی غنی از رسوبات تبخیری است, این رسوبات در طول فانروزوئیک به صورت دوره ای نهشته شده است و بر اساس سن و جایگاه زمین شناسی به چهار گروه شامل نمک های هرمز, حوضه راور, حوضه های تبخیری در جنوب کمربند البرز و همچنین حوضه های عهد حاضر طبقه بندی می شود.
گنبد نمکی پل نمونه ای از خروج و جریان نمک های هرمز (نمک های کامبرین) است که در کمربند چین و تراست زاگرس رخنمون دارد. پتاس در گنبد نمکی پل بشدت تغییر شکل یافته و سه نسل چین خوردگی در طول نفوذ نمک, خروج اولیه, خروج نهایی و گسترش ثقلی آن ایجاد شده است. براساس حدود یک هزار مورد نمونه گیری و تجزیه های شیمیایی و نتایج پراش اشعه ایکس رخنمون های پتاس در گنبد نمکی پل به دو دسته قابل طبقه بندی است که عبارتند از رخنمون های آهن دار با عیار متوسط 72/23 درصد اکسید پتاسیم و رخنمون های عیار بالا با ذخیره سطحی یک میلیون تن به رنگ زرد با عیار متوسط 64/59 درصد سیلویت.
سازند قرمز بالایی در شمال غرب کشور میزبان ذخایر سولفاته پتاسیم و منیزیم است؛ از قبیل معدن سولفات منیزیم میانج, اندیس سولفات چوپانلو و ذخیره ایلجاق. ساختمان نمکی ایلجاق در شمال ماهنشان ذخیره ای بیشتر از 2102666 تن با 1/51 درصد کائینیت, 2/6 درصد سیلویت و 8/42 درصد هالیت را در خود جای داده است و ماده خام مناسبی برای تولید کود های پتاسه با کیفیت بالا به شمار می رود.
پیگیری اکتشافات مقدماتی و تفصیلی پتاس در شمال غرب کشور توصیه می شود و البته حوضه راور از این جهت تقریبا ناشناخته باقی مانده است. پی جویی پتاس سنگی (کریستالین) در پوسته های نمکی (پلایا) با روش های دور سنجی و همچنین اکتشافات مقدماتی در کویر بزرگ نیز پیشنهاد می شود.