ژئوشیمی عناصر اصلی و کمیاب در ماده معدنی و سنگهای همراه کانسار تنگستن-قلع (مس-روی-طلا ) چاه کلپ، جنوب بیرجند
| دسته | زمین شناسی اقتصادی واکتشاف |
|---|---|
| گروه | سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور |
| مکان برگزاری | بیست و سومین گردهمایی علوم زمین |
| نویسنده | علی شعله ؛ ابراهیم راستاد؛ علیرضا باباخانی؛ علی عسکری |
| تاريخ برگزاری | ۲۶ بهمن ۱۳۸۳ |
Chah-Calap W-Sn (Cu-Zn-Au) in southern Birjand occurred in upper Triassic-lower Jurassic volcanosedimentary sequence composed of metapellite, metafelsic volcanics, metacarbonate and mylonitic granite. These rocks underwent upper greenschist-lower amphibolite regional metamorphism. Major ore horizon occurred along the contact between metacarbonates and metafelsic volcanics in relation with cherty limestone facies. Geochemical investigations demonstrated anomalous contents of W, Sn, Cu, Zn, Ag, Au and Pb in all lithologies outcropping in Chah-Calap district. Anomalous concentration of mineralizing elements in an extended region reflects syngenetic exhalative-volcanogenic origin for ore mineralization in the area by the mechanism of ore deposition during exhalation of submarine volcanoes and precipitation of sediments. The granitic unit outcropping in Chah-Calap is considered to be of synorogenic S-type granite with no thermal effect on enclosing lithologies. Geochemical investigations revealed that the mineralization in Chah-Calap deposit has no relationship with granitic body. In major ore horizon Tungsten has positive correlation with Sn, Si, Mg, Ti, P, V, Y, Cr and Ni. Positive correlation of W with Si together with Mg, Ni, Cr … is due to sedimentary-exhalative origin for scheelite. REE patterns in mylonitic granite characterized by low REE distribution and partial melting and coincide with synorogenic granites. Dissimilarity of REE patterns in ore bearing calk-silicate horizon with granitic unit together with lower contents of ∑REE rejects incorporation of magmatogenic hydrothermal solutions in mineralization in Chah-Calap deposit.
کانه زایی تنگستن-قلع (مس-روی-طلا) چاهکلپ در 100 کیلومتری جنوب-جنوب شرق بیرجند، در توالی آتشفشانی-رسوبی تریاسبالایی-ژوراسیک تشکیل شدهاست. این توالی متشکل از متاپلیت، متافلسیک ولکانیک، متاکربنات گرانیت میلونیتی می باشد که تا حد رخساره شیست سبز بالایی- آمفیبولیت زیرین دگرگون شده اند. کانهزایی اصلی در مرز آهکهای دگرگون شده و متا ولکانیکهای اسیدی و در ارتباط با رخساره آهک چرتی تشکیل شدهاست. نتایج تجزیه نمونههای لیتوژئوشیمیایی نشان میدهد که مقادیر عناصرW, Sn, Cu, Zn, Ag, Au, Pb در کل سنگهای دگرگونی منطقه معدنی چاهکلپ تا چندین برابر زمینه غنی شدگی نشان میدهد. غنی شدگی عناصر کانسار ساز در مقیاس ناحیهای بر نهشت فلزات همزمان با تشکیل سنگها تحت مکانیزم کانهزایی اگزالاتیو سینژنتیک دلالت دارد، بدین ترتیب که عناصر یاد شده از چشمههای داغ بستر دریا تأمین شده و همزمان با رسوبگذاری، در توالی آتشفشانی-رسوبی منطقه نهشته شدهاند. واحد گرانیتی رخنمون یافته در منطقه معدنی چاهکلپ جزو گرانیتهای همزمان با کوهزایی تیپ S بوده و بعلت جایگیری سرد هیچگونه اثر گرمایی بر سنگهای در بر گیرنده ندارشتهاست. مطالعات ژئوشیمیایی واحد گرانیتی، سنگهای دربرگیرنده و افق کانهدار بیانگر عدم ارتباط گرانیت با کانهزایی میباشد. در افق کانهدار تنگستن با عناصر قلع، سیلیسیوم، منیزیوم، تیتانیوم، فسفر، وانادیوم، یتریوم، کروم و نیکل همبستگی مثبت بالایی نشان می دهد. همبستگی مثبت تنگستن با سیلیس و در عین حال منیزیوم، نیکل، کروم، ... تأیید کننده منشأ اگزالاتیو کانهزایی شیلیت میباشد. الگوی عناصر نادر خاکی در گرانیتهای میلونیتی نشانه تفکیک و ذوب بخشی کم این واحد بوده و بر گرانیت های همزمان با کوهزایی منطبق است. عدم انطباق الگوی REE ها در افق کالک سیلیکاته کانه دار با واحد گرانیتی و همچنین پایین بودن ∑REE در افق کانه دار به عدم دخالت سیالات هیدروترمال با منشأ ماگمایی در نهشت کانه ها دلالت دارد.