بررسی عوامل فرسایش در حوضه آبخیز رودخانه آستانه از طریق مدلهای تجربی
حفاظت از آب و خاک در افزایش محصولات کشاورزی نقش بسزایی دارد. بعلاوه جلوگیری از فرسایش خاک در حفظ محیط زیست و توسعه پایدار حوضه‌ها مدیریتی اجتناب‌ناپذیر است. بدین خاطر عوامل مؤثر فرسایش در یکی از زیر حوضه‌های رودخانه قره چای که مشکل فرسایش و رسوب دارد از طریق مدلهای تجربی و عملیات میدانی بررسی گردید. به این روش که حوضه آبخیز به هفت واحد ارضی تقسیم شده ویژگیهای هر واحد اراضی در ارتباط با فرسایش خاک تعیین گردید. به منظور تفکیک واحدهای ارضی و بررسی ویژگیهای آنها، از تصاویر ماهواره‌ای T.M، عکسهای هوای منطقه به مقیاس
، نقشه توپوگرافی و زمین‌شناسی همراه با بازدید میدانی استفاده شد. با استفاده از سه مدل EPM، BLM و M.PSIAC میزان فرسایش و رسوب حوضه آبخیز رودخانه آستانه برآورد شد و نقش عوامل مؤثر بر فرسایش با استفاده از این مدلها ارزیابی گردید. در این تحقیق مشخص شد که فعالیتهای انسانی نقش مؤثری در میزان فرسایش و رسوب حوضه مورد مطالعه دارد. از بین مدلهای فوق‌الذکر از طریق مدل M.PSIAC به برآورد واقعی‌تری در مورد فرسایش می‌رسیم و در عین حال این مدل نیز دارای ضعفهایی است. از جمله اینکه فرسایش کنار رودخانه‌ای در این مدل گنجانده نشده است. همچنین یک سری از فعالیتهای انسانها مثل معدن کاری و برداشت رسوب از بیشتر رودخانه‌ها که منجر به فرسایش می‌شود و یا فرسایش را شدید می‌کنند در این مدلها گنجانده نشده است. به همین خاطر در استفاده از مدلها نقش کارشناس اهمیت زیادی دارد. البته با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و عکسهای هوائی و مطالعات میدانی می‌توان نقاط ضعف این مدلها را تا اندازه‌ای برطرف کرد. این مدلهای تجربی می‌توانند عوامل فرسایش را شناسائی کرده و همراه با تلفیق مسائل اقتصادی و اجتماعی حوضه اولویت کارهای حفاظتی را ارائه نمایند.
کلید واژه ها:
فرسایش رسوب رودخانهآستانه حوضهآبخیز محیطزیست زمین شناسی زیست محیطی سایر موارد
