کاربرد شبکه عصبی مصنوعی در مدل سازی دو بعدی معکوس داده های مقاومت ویژه مگنتوتلوریک

دسته ژئوفیزیک
گروه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور
مکان برگزاری بیست و ششمین گردهمایی علوم زمین
نویسنده فاطمه طهماسبی، علی مرادزاده ،‌ محمد مهدی فاتح
تاريخ برگزاری ۲۶ بهمن ۱۳۸۳


The magnetotelluric (MT) method is one of the geophysical techniques used in geophysical exploration mostly in geothermal, hydrocarbon, and the minerals deposits. In this study,   ۲D inversion of the MT resistivity data is performed by artificial neural network (ANN). To achieve the goal, a series of back propagation net has been developed and trained by artificial data of several models, which prepared use of a commercial software called EMIXMT۲D. ‏The capability of the trained network for each polarization mode (i.e. Transverse Electric,TE, or Transverse Magnetic,TM) has then been assessed by another series of data which have not been used for training. To simulate the field condition, ۳,۵, and ۱۰ percent of randomly distributed noise were added on some sets of data and their effects have been evaluated.  It has been found that for data set free of noise the average error of the ANN modeling is about ۶.۶۴% whereas, it reaches up to ۸.۹۷% for data with ۵ percent noise. These results indicate that the developed network is capable enough to inverse MT resistivity data and produce models such that their responses are relatively in closed agreement with the measured data. 
 
 


روش مگنتوتلوریک(MT) یکی از روش‌های ژئوفیزیکی می‌باشد که در اکتشاف منابع انرژی ژئوترمال، منابع هیدروکربوری، و ذخائر معدنی مورد استفاده قرار می گیرد. مدل‌سازی معکوس داده‌های این روش به دلیل پیچیده بودن ساختاری و حجیم بودن آن ها با روش های معمول بسیار مشکل و در برخی موارد غیر ممکن است. از این رو در این مقاله مدل سازی معکوس دو بعدی داده های مقاومت ویژه آن با بهره گیری از توانمندی های شبکه عصبی مورد بررسی قرار می گیرد. جهت نیل به هدف و برای تخمین پارامترهای مدل ازشبکه پرسپترون چند لایه با قانون فراگیری پس انتشار خطا استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که میانگین خطای نسبی تخمین پارامترها به ازای یکی از مدل های آزمایشی برای داده های بدون نویز به 64/6 درصد و برای داده های حاوی 5 درصد نویزبه 97/8 درصد می رسد که این امر  دقت خوب شبکه  را در مدل سازی نشان می دهد.

کلید واژه ها: شبکهعصبی مدلسازی مقاومتویژه مگنتوتلوریک ژئوفیزیک سایر موارد