پتانسیل شیمیایی آنورتیت عاملی برای تمرکزهای کرومیتی در مجموعه های الترامافیک ـ مافیک

دسته پترولوژی
گروه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور
مکان برگزاری بیست و نهمین گردهمایی علوم زمین
نویسنده مسیب سبزه ئی
تاريخ برگزاری ۲۹ مرداد ۱۳۸۴

ABSTRACT

In recent years various hypothesis concerning the origin of chromitite concentration have been presented among which two hypothesis are universally .

Most favourally accepted : These two hypothsis are : (۱) Magma mixing (۲) : Interaction of melt - solid mantle peridotite .


۱- مسیب سبزه ئى سازمان زمین شناسى و اکتشاف معدنى کشور پژوهشکده علوم زمین –صندوق پستى ۱۴۹۴-۱۳۱۸۵ تهران.

In none of these hypothesis the structural evolution of mixed magmas or invading magmas which result in the appearance of an immiscible chromite melt or solid chromite , has been treated .

Field, laboratory and Geochemical investigation have shown that if a magma rich in “ Anorthite structural complex ” is mixed with a magma rich in “ olivine structural complex ”.

“ Spinel structural complex ” is formed by following reaction :

 

     Anorthite + ۲ olivine ó Spinal + Orthopyroxene + Clinpyroxene

 

Immediately after Spinal structural complex is formed or of both magmas will inter into this complex and a chromite rich magma is formed .In the case of magma - solid peridotite interaction the same reaction happens between Anorthite  of melt and Olivine in solid peridotite. a

The deriving force of this reaction is the gradient  of chemical potential of anorthite between melt and solid because Anorthite of magma has a great tendency to react with solid Olivine in the host peridotite.

چکیده

در سالهای اخیر برای تشکیل تمرکزهای کرومیتیتی فرضیه های مختلفی عنوان گردیده که از میان آنها دو فرضیه (1):آمیزش ماگمایی و(2):واکنش متقابل ماگما ـ گوشته جامد پریدوتیتی از مقبولیت عامه تری برخوردار گردیده است . در هیچکدام از این         فرضیه های در مورد تحولات ساختاری ماگما های آمیخته بهم ویا تحول ماگمای مهاجم به گوشته جامد که منجر به تشکیل مذاب غیر قابل آمیزش کرومیتی ویا کرومیت حاصل از واکنش مذاب ـ جامد می شود، اشاره ای نشده است . شواهد صحرائی,میکروسکوپی ,ژئوشیمیایی نشان از آن دارد که اگر ماگمائی غنی از بسته های ساختاری آنورتیت با ماگمائی غنی از بسته های ساختاری اولیوین آمیزش یابد بر اثر واکنش :

 

Anorthite + 2 Forsterite  ó Spinel + Orthopyroxene + Clinopyroxene

 

مذاب غنی از بسته های ساختاری اسپینل تشکیل می شود و با تشکیل این بسته های ساختاری تمامی Cr موجود در هر دو ماگما وارد ساختار اسپینل شده و مذاب غیر قابل آمیزش کرومیتی بوجود می آید.

عین این پدیده در مورد واکنش مذاب ـ جامد اتفاق می افتد.پتانسیل شیمیایی آنورتیت موجود در مذاب بواسطه میل ترکیبی شدید آن با اولیوین در جامد پریدوتیتی مهمترین نیروی محرکه پدیدار شدن کرومیت در واکنش مذاب ـ جامد می باشد .

کلید واژه ها: الترامافیک آنورتیت اولیوین پترولوژی سایر موارد