بررسی نحوه فشردگی و برش براساس مطالعات ساختاری و ژئومورفیکی در ناحیه جنوب غرب قاین

دسته تکتونیک
گروه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور
مکان برگزاری بیستمین گردهمائی علوم زمین
نویسنده ابراهیم غلامی‏ـ میر علی‏اکبر نوگل سادات‏ - منوچهر قرشی‏
تاريخ برگزاری ۱۸ بهمن ۱۳۸۰

Abstract:
The Qaye south-west area in khorasan province has two parts, one with northwest- southeast trend and the other with north- south trend. Results of structural and geomorphological studies show that amount of compression and sharing isn’t equal in this areas. Struetural researchs was based on: folds, faults, joints and lineations studies.
 Rose diagrams and Contour diagrams were drown and streographic analysis were done. Base on this studies two series of structural elements distinguished and trend of main displacement vector was northeast- southwest. Fault mechanism and internal rotation of the system show the existing of two progressive deformation right lateral zones.
Amount of compression and shearing depened on kind of trending of structural elements to trend of main displacemeent vector. The northwest- southeast structural elements are more effecte by compression and the other one with north-south trend, the shearing component is predominant.
Geomorphological evidences also complete this results. Because in part with northwest- southeast trend vertical erosion in valleys is very importamt. And cross section of valleys are V shape. many of fault Scarpments are existing in mountain boundaries with northwest- southeast trend. Amount of  rivers sinusity is low but amount of  dip index is high. Different of level is very high between valley’s floor and neighbore terrans.
While in part of area with north-south trend deformation is depend on shearing, and cross section of valleys areU shape. Amount of rivers sinusity in this part is high but dip index is very low. Wethwere structural and geomorphological evidences explained different between amount of compression and shearing in south to southwest Quyen mountaines.
 

چکیده: منطقه جنوب غرب قائن در استان خراسان دارای دو روند شمال غرب‏ـ جنوب شرق و شمال‏ـ جنوب می‏باشد. نتایج حاصل از بررسیهای ساختاری و ژئومورفیکی نشان می‏دهندکه مقدار فشردگی و برش در این دو بخش یکسان نیست. در بررسیهای ساختاری منطقه چین‏ها، گسلها، درزه‏ها و خطواره‏ها مورد مطالعه قرار گرفته، دیاگرامهای امتدادی و کنتور دیاگرام‏های مربوط ترسیم و سپس تحلیل‏های استرایوگرافیکی انجام گردید. بر اساس این مطالعات دو سری عناصر ساختاری مشخص و راستای مؤلفه اصلی جابجایی در جهت شمال شرق- جنوب غرب تعیین گردید. مکانیسم گسلش و چرخش‏های درونی سیستم نمایشگر عملکرد دو پهنه فشاری- برشی راستگرد است. مقدار فشردگی و برش در مناطق مختلف ناشی از نحوه قرارگیری ساختارها نسبت به راستای مولفه اصلی جابجایی می‏باشد. ساختارهایی که امتداد شمال غرب- جنوب شرق دارند بیشتر تحت اثر فشردگی و آنهایی که امتداد شمال- جنوب دارند بیشتر تحت اثر برش قرار گرفته‏اند. شواهد ژئومورفیکی نیز موید این ادعا می‏باشند. زیرا در بخشی که امتداد شمال غرب- جنوب شرق دارد فرسایش درون دره‏ها بیشتر در جهت قائم انجام شده و مقطع دره‏ها بصورت  Vشکل می‏باشد. پرتگاههای گسلی زیادی با راستای شمال غرب- جنوب شرق در حاشیه کوهستان دیده می‏شود. همچنین میزان انحنای رودخانه‏ها اندک بوده در عوض مقدارشاخص شیب در آنها بالاست. اختلاف ارتفاع بین کف دره و بخش‏های مجاور نسبتاً زیاد است. در حالیکه در بخشی از منطقه که امتداد شمال- جنوب دارد برش سبب خردشدگی واحدها گردیده و دره‏ها مقطع U شکل دارند. میزان انحنای رودخانه‏ها در این بخش زیاد اما مقدار شاخص شیب آنها بسیار کوچک است.بدین ترتیب شواهد ساختاری و ژئومورفیکی تایید کننده اختلاف میزان فشردگی و برش در کوههای جنوب تا جنوب غرب قاین می‏باشند.

کلید واژه ها: ژئومورفولوژی خراسان قائن گسل تکتونیک خراسان جنوبى