ارائه مدل تکتونیکی جدید برای منطقه خوی درž

دسته تکتونیک
گروه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور
مکان برگزاری بیستمین گردهمائی علوم زمین
نویسنده حسین، عزیزی؛ حسین، معین وزیری؛ محمد، محجل
تاريخ برگزاری ۱۸ بهمن ۱۳۸۰

Metamorphic rocks are exposed north of  Khoy (northwest Iran) between ophiolites and non-metamorphosed Palaeozoic rocks located to the northwest and east respectively, where all are overlain unconformable by the Qum Formation of Oligocene-Miocene. Two types of metamorphic rocks exist. Metabasites are amphibolites and green-schist where metasediments are micaschist, garnet staurolite and sillimanite schists. Marble, quartzite and meta-arcose are also seen in the sequence. The protolite of the metabasites are kalko-alkaline toleaitic gabbro and basalt where the metasediments are mostly pellitic, carbonates and detritic rocks like conglomerate and sandstone. Grade of metamorphism range between green- schist to upper amphibolite facies. Geotermobarometry of the minerals by several ways indicate the average heat of ۵۰۰؛ – ۶۸۰؛ and ۵.۵ – ۷.۵ Kb pressure. High amount reduction of pressure (about ۲ Kb) in the marginal zone of the minerals with about steady temperature clear a normal Ht. MFG diagram presents a progressive metamorphism where the thermal gradient was about ۲۷؛-۳۰؛ per each kilometer depth. This amount is very similar to the thermal gradient of the continental collision zones. These data clear that the metamorphic rocks of the north Khoy is the result of thickening of the crust through the collision boundary of the Arabian platform and Azarbaidjan (northwestern part of the central iran) during Eocene.

چکیده

در شمال خوی یک مجموعه دگرگونی گسترده رخنمون یافته  که در غرب با سفره افیولیتی شمالغرب ودر شرق با رسوبات دگرگون نشده پالئوزوئیک مجاور می با شد. سازند قم با سن الیگوسن-میوسن  تمامی این مجموعه را به صورت دگرشیب پوشانیده است. سنگهای دگرگونی این منطقه دومجموعه متابازیتی ومتاسدیمنتی بوده که متابازیتها شامل شیست سبز وآمفیبولیت ومتاسدیمنتها شامل میکا شیست،  شیستهای گارنت استرولیت دار، شیستهای گارنت استرولیت، سیلیمانیت دار هستند. مرمر، کوارتزیت ومتا آرکوز نیز به صورت بین چینه ای با شیستها ومتابازیتها دیده می شوند. پیش سنگ متابازیتهای شمال خوی گابرو وبازالت با سرشت تولئیتی و کالکوآلکالن و متاسدیمنتهاغالبا"پلیتی بوده که با رسوبات کربناته وتخریبی(ماسه سنگ وکنگلومرا)همراه بوده اند. درجه دگرگونی در این سنگها از رخساره شیست سبز تا آمفیبولیت فوقانی تغییر می کند. محاسبات ژئوترموبارومتری بر اساس تعادل کانیها به روشهای مختلف نشان می دهد که دمای دگرگونی در مرحله پیشرونده این سنگها بین 500 الی 680 سانتیگراد و فشار بین5.5 الی  7.5 کیلوبار متغییر بوده است در حاشیه کانیها افت فشار زیاد(کمتر از دو کیلوبار) وافت دما ناچیز است با توجه به این موارد مشخص می گردد که مسیر PTt دگرگونی این سنگها از نوع نرمال بوده است. همچنین ترسیم خط MFG این سنگها نشان می دهد که مسیر پیشرونده دگرگونی از بالای نقطه الحاق سه گانه کانیهای گروه  Al2SiO5­  می گذرد و متوسط گرادیان زمین گرمایی در زمان دگرگونی بین 27 الی 30 درجه سانتیگراد در هر کیلومتر بوده است که این گرادیان باگرادیان دگرگونی در زونهای برخوردی مطابقت بیشتری داردتامناطق دیگر. بنابراین به نظر می رسد  دگرگونی این سنگها ناشی ازضخیم شدن پوسته در محل برخورد ورقه عربستان با آذربایجان بعد از کرتاسه (احتمالاائوسن) بوده باشد تا عوامل دیگری مانند فرارانش ورقه های افیولیتی داغ ویا نفوذ توده های گرانیتی . 

کلید واژه ها: تکتونیک آذربایجان غربى