منشاءیابی کلوئیدهای رسی و سیلتها در ایستگاه پخش سیلاب کبودرآهنگ بااستفاده از عناصر نادر خاکی
دسته | رسوب شناسی و زمین شناسی دریایی |
---|---|
گروه | سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور |
مکان برگزاری | بیستمین گردهمائی علوم زمین |
نویسنده | منوچهر امیری |
تاريخ برگزاری | ۱۸ بهمن ۱۳۸۰ |
Abstract:
Base on appearing numerous problems in spreading flood stations, caused by fine grains sediments after flood sedimentary, like decreasing the permeability and hardening of the soil and also, producing ۱۵۰۰۰ ton sedimentary clay and silte during two floods in spreading flood station of kabudar ahang and decreasing the permeability rate about ۰.۳۵ cm/h (Yaghubi,۲۰۰۰), this survey aims to determine the provenance of these sediments, in order to control them. For this reason, after producing the map of drianage net and watershed, there obtained about ۶۰ samples from fine sediments main drianage, spreading flood area, sedimentation bassin and soils. Also, ۱۸ lithic samples were obtained from different lithologies, of which ۸ samples analyzed by the method of x-ray differactometery (X.R.D). Another ۱۸ samples analyzed by the method of neutron activation analysis to calculate R.E.E rate, "th" and "Sc" elements. There is also ۹ samples analyzed by the method of producing thin section. at first, geological map was drawn, by the help of results, second R.E.E rates were normalized based on cI-chondrites and post Archaen Australian Average shale (P.A.A.S), as the base values. Then scatter and pattern diagrams and their aboundance were drawn after calculating different factors like La/Sm,..., Eu/Eu* in addition aboundance diagrams of "th" , "Sc" and "La/th" , "th/sc" rates were also drawn and studied. results were:pattern diagram of Naser Abad drianage and samples of ps formation, were simillar and parallel with samples of sedimentation bassin. Also, they show good genetic relationship in scatter diagrams.This shows that sources of fine grain sediments of spreading flood station are from soils of ps formation at the end of Naser Abad drianage, Gand tapeh and Gavzian villages. Base on the result of this study and other surveys, first, studing R.E.E will be useful for provenance of sediments, and second, diffrent subwatersheds which are producing simillar minerals, studying their by X.R.D is not helpful and no produce reliable results.
چکیده:
با عنایت به اینکه نهشته های ریزدانه حاصل از رسوبگذاری سیلابها در ایستگاههای پخش سیلاب، مشکلات عدیدهای از جمله کاهش نفوذ پذیری و سله بستن خاک را بدنبال داشته و در ایستگاه پخش سیلاب کبودرآهنگ در اثر دو سیلاب بیش از پانزده (15) هزار تن رس و سیلت در حوضچه رسوبگیر و عرصه پخش سیلاب نهشته شده و میزان نفوذ در عرصه پخش سیلاب حدود cm/h 35/0 کاهش یافته (یعقوبی 1379)، لذا منشاء یابی و تشخیص لیتولوژی سرچشمه و مولد این رسوبات جهت کنترل آنها هدف این تحقیق بوده و به همین منظور پس از تهیه نقشه شبکه آبراههها و حوزه آبخیز حدود 60 نمونه از رسوبات ریز دانه آبراهه های اصلی، عرصه پخش سیلاب، حوضچه رسوبگیر و خاکهای موجود در دامنه تشکیلات مختلف و 18 نمونه سنگی از لیتولوژیهای مختلف منطقه اخذ گردید که از این تعداد 18 نمونه جهت اندازه گیری مقادیر عناصر نادر خاکی(R.E.E) 1 و عناصر حساس توریم (th) و اسکاندیم(Sc) به روش فعال سازی نوترون (N.A.A) 2 و 9 نمونه سنگی به روش تهیه مقطع نازک مورد آنالیز قرار گرفتند و از نتایج بدست آمده اولا نقشهزمین شناسی منطقه ترسیم گردید، ثانیا مقادیر عناصر نادر خاکی بر اساس مقادیر کندریتهای تیپ CI 3 و شیلهای پست آرکئن استرالیا (P.A.A.S) 4 بعنوان ارزشهای پایهای نرمالیزه گردیدند و پس از محاسبه فاکتورهای مختلف همچون La/Sm و …، نمودارهای الگو- پراکنش و فراوانی این عناصر و فاکتورهای مربوطه ترسیم و علاوه بر آن نمودار فراوانی عناصر Sc,Th و نسبتهای La/Th و Th/Sc نیز ترسیم و مطالعه گردید. نتیجه بدست آمده این بود که نمودار الگوی نمونه مسیل حوضه ناصر آباد و نمونه های تشکیلات خاکی - شیستی (Ps ) با الگوی نمونه های حوضچه رسوبگیر موازی و مشابه بوده و همخونی و ارتباط ژنتیکی خوبی نسبت به هم در نمودارهای پراکندگی نشان میدهند. این نتیجه بیانگر آن است که منشاء رسوبات ریز دانه ایستگاه پخش سیلاب از توده های خاکی موجود در روی سنگهای شیستی - فیلیتی (PS) واقع در انتهای حوزه ناصر آباد و اطراف روستاهای گندتپه و گاوزیان میباشد.