ویژگیهای زمین شناسی و ژئوتکنیکی پل بند باستانی گرگر، شهرستان شوشتر
دسته | زمین شناسی مهندسی |
---|---|
گروه | سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور |
مکان برگزاری | بیست و ششمین گردهمایی علوم زمین |
نویسنده | آرش برجسته بهنام پورمحمدی |
تاريخ برگزاری | ۱۸ بهمن ۱۳۸۰ |
In this paper , the geological and geotechnical characteristics of Gargar Weir being nearly two thousands year old, upstream Shushtar City , north of Khuzestan have been invetigated in order to repair and rehabilitate existing tunnels . The weir is consisted of three tunnels being excavated in Agha Jari sandstones of which , some parts of walls and roof of the left tunnel have been eroded and collapsed due to various reasons . The sandstones are moderately grained and relatively well sorted with average bedding dip of ۵ NE . Two main joint sets trending N ۴۰-۶۰ E and N ۴۰-۶۰ W with nearly vertical dip and a bedding parallel one have formed . Regarding structural nature and results of geotechnical studies in adjacent areas , the tunnel walls are almost stable however , erosion of marly layers at water contact specially downstream , and solution of clayey lenses within sandstone layers caused some collapses . The permeability of equivalent sandstones and marlstones in the vicinity are measured as ۱ to ۱۵ and ۰ to ۳۰ Lugeons , respectively . It must be noted that heavy vehicles traffic on the weir amplified collapse . Wholely , based on the investigations and regarding archeological limitations , to stabilize the tunnels , the right confined one can be shotcreted and the left one can be shotcreted ( with sulphate resistant cement ) and steel anchored beneath the street .
چکیده
در این نوشتار، ویژگیهای زمین شناسی و ژئوتکنیکی سازه های آبی پل بند گرگر در بالا دست شهرستان شوشتر ، شمال خوزستان با پیشینه دو هزار ساله ، به منظور ترمیم و بهسازی تونلهای موجود ، مورد بررسی قرار گرفته است . پل بند گرگراز سه تونل که در لایه های ماسه سنگی آغاجاری جای دارند ، تشکیل شده است که بخشهائی از دیواره و سقف تونلهای کرانه چپ به دلایل گوناگون دچار ریزش و انحلال شده است . دانه بندی ماسه سنگها متوسط و جورشدگی آنها نسبتا خوب است .شیب لایه بندی بطور متوسط 5 NE است و دو دسته درزه اصلی با روند N 40 –60E و N40-60W با شیب تقریبا عمودی و یک دسته درزه موازی با سطح لایه بندی در آن تشکیل شده است . با توجه به ویژگیهای ساختاری موجود و نتایج مطالعات ژئوتکنیک در مناطق همجوار ، دیواره های تونلها نسبتا پایدارند اما فرسایش لایه های مارنی زیرین در محل تماس با آب بویژه در پائین دست بند و انحلال عدسیهای رسی موجود درون لایه های ماسه سنگی سبب ریزشهائی شده است . میزان تراوائی لایه های ماسه سنگی مشابه بین 1 تا 15 لوژون و برای لایه های مارنی مشابه بین صفر تا 30 لوژون اندازه گیری شده است .لازم به یاد آوری است که عبور کامیونهای سنگین از روی پل بند ، ریزش را تشدید کرده است.در مجموع بر مبنای ارزیابیهای انجام گرفته و با توجه به محدودیتهای باستان شناختی می توان برای پایدار نمودن تونلها، در تونل تحت فشار کرانه راست از پوشش بتنی و در تونلهای کرانه چپ از پوشش بتنی(با سیمان ضد سولفات ) همراه با مهار فولادی در محل گذر خیابان از روی پل بند استفاده کرد.