اجرای روش مغناطیس سنجی در محوطه باستانی اریسمان

دسته ژئوفیزیک
گروه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور
مکان برگزاری بیستمین گردهمائی علوم زمین
نویسنده بابک امین پور* - شهریار جوادی پور
تاريخ برگزاری ۱۸ بهمن ۱۳۸۰

   Applying the geophysical methods in historical sites , as it is named archaeogeophysics is in a very common  place all around the world . Mostly before excavation the geophysical maps are prepared from the mentioned sites which helps archaeologist and leads the excavation in correct direction , causes saving time and expense and also appearing the buried objects without damaging them . In archaeological site of Arisman which is near a village by the same name around Natanz we encounter the remained parts of furnaces and cruisibles,slag masses and pottery pieces. the volume and spreading of remained parts reveals the importance of the region in smelting  metals with the oldness of ۶۰۰۰ years . Regarding the existence and plenty amount of buried objects , like pottery, bricks and furnaces for using the property of Termoremanent Magnetization to reveal these buried objects, in three parts of this region the magnetic method in two form of total field intensity and vertical gradient are used . The obtained results from these surveys are satisfactory and resulted anomaly from furnaces and other burned masses can be seen in prepared maps
 

      چکیده :   
     امروزه در جهان کاربرد روش های ژئوفیزیک اکتشافی در مطالعه محوطه های باستانی که می توان از آن بعنوان آرکئوژئوفیزیک یاد کرد جایگاه خود را بخوبی پیدا نموده است و در بیشتر موارد قبل از شروع به حفاری اقدام به تهیه نقشه های ژئوفیزیکی از سایت مورد نظر می گردد . این امر می تواند کمک بسیار بزرگی به باستان شناسان نموده و باعث جهت دادن به عملیات حفاری ، صرفه جویی در وقت و هزینه و آشکارسازی بقایای مدفون بدون آسیب رساندن به آن گردد . در محوطه باستانی اریسمان که در کنار روستایی به همین نام از توابع شهرستان نطنز قرار گرفته است می توان به بقایای کوره های ذوب فلز، قطعات بوته های ذوب، تپه های انباشت سرباره و قطعات سفال برخورد نمود که حجم و گستردگی آثار بجا مانده اهمیت بسیار زیاد این محوطه را به عنوان یکی از مهم ترین مراکز ذوب فلز با قدمتی در حدود شش هزار سال مشخص می نماید . با توجه به وجود و فراوانی آثار مدفون حرارت دیده از قبیل سفال ، آجر و کوره و به منظور استفاده از خاصیت مغناطیس باقیمانده حرارتی در آشکار سازی این بقایای مدفون در سه قسمت از این محوطه با اجرای تکنیک های مورد نیاز در این قبیل پیمایش ها اقدام به برداشت های مغناطیس سنجی با دو روش شدت کل میدان مغناطیسی و گرادیان عمودی مغناطیسی گشته است . نتایج بدست آمده از این پیمایش ها مطلوب بوده و در نقشه های تهیه شده میتوان آنومالی های حاصل از کوره ها و دیگر توده های حرارت دیده را مشاهده نمود .

کلید واژه ها: مغناطیسسنجی ژئوفیزیک سایر موارد