بررسی تاریخچه دگر شکلی و استرین نهایی پیکره های فسیلگون دگر شکل شده ناحیه کوه لوقون، واقع در جنوب غرب ایران

دسته تکتونیک
گروه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور
مکان برگزاری سومین همایش سالانه انجمن زمین شناسی ایران
نویسنده سرکاری نزاد خلیل -حسینی سعیده
تاريخ برگزاری ۱۱ شهریور ۱۳۸۴
متن اصلی:
     شواهد صحرایی و همچنین تجزیه محورهای چین در واحدهای سنگ زمین ساختی آمیزه های رنگین و رادیولاریتها و همچنین بررسی شاخصهای حالت برش (Sense of shear Indicatiors) در همین واحدها، حضور حداقل پنج فاز دیگر ریختی را در این ناحیه نشان می‌دهد. فاز اول دگر ریختی، D1، با ایجاد نسل اول چین خوردگی در رادیولاریتها و ملانژها مشخص می‌شود. این دگر ریختی نشاندهنده مولفه های انقباضی عمود بر کوهزاد، حاصل از همگرایی مایل ورقه ها است. فاز دوم دگر ریختی D2، تحت تاثیر مؤلفه های کششی به موازات کوهزاد حاصل شده است. حضور عناصر ساختاری نظیر بودیناژهای موجود در واحدهای سنگ زمین ساختی ملانژ، آهک اربیتولین دار در شرق گسل اصلی زاگرس و واحد آهکی ژوراسیک کرتاسه، نشانگر همین مؤلفه های کششی است.
فاز سوم دگر ریختی، D3، تحت تاثیر گسلهای امتداد لغز چپگرد با روند شمال شرق – جنوب غرب حاصل شده است. حضور بودیناژهای نا متقارن، برگ وارگی خمیده و فابریک صفحات S-C و همچنین ادخالای عدسی شکل صلب (Rigid) در ماتریس زمینه، در واحد سنگ زمین ساختی آمیزه های رنگین نشاندهنده توسعه مولفه های راستالغزی چپگرد متقاطع با کوهزاد است. شواهد ساختاری در امتداد این گسلهای امتداد لغز نشاندهنده داشتن مؤلفه های شیب لغز کششی در این گسلهاست.
چهارمین فاز دگر ریختی، D4، با مشخصات ساختاری نظیرنسلهای بعدی چین خوردگی در رادیولاریتها و آمیزه های رنگین مشخص است. نا متقارنی این چین ها نشاندهنده توسعه و تکامل این ساختار ها در زونهای برشی انقباضی با حالت برشی راستگرد و با روند شمال غرب – جنوب شرق است. این نا تقارنی می تواند روش مناسبی در شناسائی صفحه لغزش و بردار لغزش در امتداد این گسلها باشد (Hansen,1971) حضور بودیناژهای چین خورده، که ناشی از تبدیل بخش طویل شده بیضوی واتنش به بخش کوتاه شده آن است، نشاندهنده یک دگر ریختی پیشرونده در شرایط غیر هم محور است.
حضور شاخصهای ساختاری ویژه محیطهای نورد پذیر نشاندهنده تسلط این شرایط طی دگر ریختی های اول تا چهارم، حداقل در واحدهای سنگ زمین ساختی آمیزه های رنگین، رادیولاریت و واحد ژوراسیک – کرتاسه و تشکیل آنها در سطوح پایین زمین است. آخرین فاز دگر ریختی، D5، با ایجاد گسلهای معکوس با روند شرق – شمال شرق – غرب جنوب غرب همراه است. خرد شدگی شدید در تمام واحدهای سنگ زمین ساختی و همچنین حضور سوده رخ (Slickenside) در سطح گسل اصلی زاگرس نشاندهنده حاکمیت شرایط شکنا طی دگر ریختی D5 است.
دگر ریختی D3 و D4 در شرایط غیر هم محور حاصل شده است. از آنجا که محورهای اصلی تنش و واتنش در این شرایط بر هم منطبق نیستند، لذا تجربه کینماتیک این ساختارها باید با دقت انجام شود. از سوی دیگر در طی این دو دگر ریختی موقعیت فضایی عناصر ساختاری قبلی نظیر محورهای چین و سطوح محوری دچار چرخش شده و در نتیجه تحلیل ساختاری ناحیه دقت بیشتری را می طلبد.

کلید واژه ها: دگرشکل تکتونیک سایر موارد