رخسارهها، محیطهای رسوبی و خاستگاه ماسه سنگهای سازنده هجدک در حوضه رسوبی مرتبط با گسلهای امتداد لغز اطراف زرند کرمان

متن اصلی:
     رخسارهها و محیطهای رسوبی
دو مجموعه رخسارهای آواری در سازند هجدک تشخیص داده شده است که در محیطهای دلتائی و رودخانه مئاندری نهشته شدهاند.
مجموعه رخسارهای شماره1
این مجموعه شامل در رخساره عمدتاً آواری شیل ـ مدستونی تیرهرنگ و ماسهسنگ خاکستری به ضخامت 128 متر میباشد.
شیلهای این مجموعه اغلب تیره رنگ واجد فسیل آمونیت میباشد و روبه بالا به تناوب با ماسه سنگهای نازک لایه و شیل و سرانجام به تناوب ماسه سنگهای ضخیم لایه وشیل ختم میگردد.
ماسه سنگها مرکب از سه زیررخساره فیل آرنیت، فیل آرنیت فسیلدار و ساب چرت آرنیت میباشد. گاهی فیل آرنیتهای فسیلدار به گرینستون بیوکلاستی نازک لایه تبدیل میگردد.
مجموعه رخسارهای شماره 1 در یک محیط دلتائی تحت نفوذ رودخانه نهشته شده است. (به غیر از رخساره ساب چرت آرینت که در محیط ساحل مجاور محیط دلتائی نهشته شده است).
توالی رسوبی به طرف بالا درشت شو و مچوریتی بافتی و ترکیبی ضعیف ماسه سنگهای فیل آرنیتی این تفسیر را تأیید مینماید.
ماسه سنگ فسیلدار و گرینوستون بیوکلاستیک ماسهای که گسترش جانبی محدودی دارند بعد از متروکه شدن دلتا و پیشروی محلی دریا تشکیل شده است.
مجموعه رخسارهای شماره 2
این مجموعه رخسارهها شامل سه رخساره شیلهای تیره زغالدار ماسه سنگ و کنگلومرای نازک لایه است که در مقطع مورد مطالعه از 128 متری شروع شده تا بالای سازند هجدک ادامه دارد (522) متر). ماسه سنگهای این مجموعه رخسارهای از نوع فیل آرنیت است که به صورت سیکلهای رسوبی روبه بالا ریزشو دیده میشود. بخش زیرین بعضی از سیکلها از ماسه سنگهای درشت دانه واجد گراول و یا کنگلومرای نازک لایه تشکیل شده است. رنگ بخش زیرین این مجموعه رخسارهای خاکستری است ولی به طرف بالای سازند هجدک خاکستری مایل به قهوهای میباشد. سطح قاعده آنها اغلب به صورت فرسایشی بوده گراول و تنه درختان (Lagdeposite) بر روی سطح فرسایشی قرار دارد. ساختهای رسوبی ریپل مارک، کراس بدینگ و فابریک رسوبی فلسی شدن و لامینهای در رخساره ماسه سنگی تشخیص داده شده است.
شواهد زیر نشان میدهد که بخش بالای سازند هجدک در یک محیط رودخانه مئاندری تشکیل شده است.
1ـ توالی عمودی روبه بالا ریزشو با سطح زیرین فرسایشی که نشاندهنده رسوبگذاری در کانال رودخانه مئاندری (point Bar) است.
2ـ مجوریتی بافتی و ترکیبی ضعیف
3ـ گسترش جانبی محدود رخسارههای کنگلومرایی و ماسه سنگ
G.A.GERSIB AND P.S. McCABE (1981), (Cant. K.J.1982)
رخساره شیلی این مجموعه رخسارهای که در بالای چرخههای رسوبی روبه بالا ریز شده وجود دارد در زمان طغیان رودخانه مآندری و در دشت سیلابی آن نهشته شده است. ماسه سنگهای نازک لایه با گسترش محدود در این شیلها نتیجه رسوبگذاری از جریانهای حاصل از بریدگی موقت (Crevasse) رودخانه میباشند.
نهشتههای تخریبی سازند هجدک به سن ژوراسیک میانی (باژوسین ـ باتونین) در ایران مرکزی (ناحیه کرمان) شامل دو مجموعه رخسارهای مختلف آواری است. این مجموعه رخسارهها عمدتاً در محیطهای دلتائی و رودخانه مآندری نهشته شدهاند. اجزاء سانده سنگهای مطالعه شده اکثراً از خرده سنگهای دگرگونی درجه پایین (اسلیت و فیلیت)، گنیس، ماسه سنگ، چرت و گرانیت تشکیل شده است به احتمال زیاد قسمت اعظم این اجزاء فرسایش و حمل و نقل سنگهای دگرگونی، آذرین و رسوبی موجود در مناطق شمال شرق بافق و ساغند در ایران مرکزی حاصل شدهاند.
جهت جریانهای قدیمی شمال ـ جنوبی تا شمال غرب جنوب شرق و افزایش اندازه ذرات تشکیلدهنده ماسه سنگهای سازند هجدک به طرف شمال غربتر این موضوع را تأیید مینماید. علاوه بر این تودههای رسوبی سازند هجدک در امتداد گسلهای مهم منطقه از قبیل گسلهای کوه بنان ـ نایبند و غیره ـ نهشته شدهاند و دارای تغییرات ضخامت زیادی حتی در مقاطع چینهشناسی نزدیک میباشند در ضمن تغییر ترکیب جانبی نیز در ماسه سنگها دیده میشود.