کاربرد تحلیل شاخهای (Cluster Analysis) در تشخیص فرایندهای سنگشناختی با مثالی از توده نفوذی بجستان

متن اصلی:
     با استفاده از نتایج تجزیه شیمیایی (XRF) نمونههای توده نفوذی بجستان، تحلیل خوشهای برمبنای پارامتر فاصله اقلیدسی نمونهها (25 نمونه) در فضای شش بعدی از عناصر اصلی به روشهای مختلف صورت گرفت. همچنین برای این که تأثیر میزان عناصر مختلف در اندازهگیری فاصله اقلیدسی نمونه متعادل باشد به جای مقادیر عناصر، از ردیف آنها در ترتیب افزایشی (Rank) که نوع روش ناپارامتری است نیز استفاده شد. در تمامی موارد نتایج حاصل مشابهت داشته و همان طور که در نمودار درختی 1 مشاهده میشود نمونههای توده نفوذی بجستان در دو گروه کاملاً مجزّا دستهبندی میشوند به طوری که نمونههای هر طرف همبری داخلی توده در یک گروه قرار گرفتهاند و این تأییدکننده زونبندی ژنتیکی در توده نفوذی بجستان است.
در مرحله بعد، تحلیل خوشهای بر روی ضریب همبستگی عناصر (19 عنصر)تحت روشهای مختلف صورت گرفت که هیچ گونه دستهبندی مشخصی حاصل ننمود اما نتایج حاصل از اعمال تحلیل خوشهای بر روی ضرایب همبستگی بین نسبتهای هر عنصر به عناصر ناسازگاری همچون Zr و Sr حاکی از دستهبندی بسیار واضح بین عناصر فاز اسیدی همچون Rb, K2O و Si2O و Y از یک طرف و عناصر فاز بازیک همچون Fe2O3، TiO2، CaO و MgO از طرف دیگر گردید. (همچون دندروگرام 2)
این نتایج با تئوریهای پتروژنتیکی مرتبط با اختلاط ماگمایی همخوانی بسیاری دارد. در اینجا لازم به ذکر است که در به دست آوردن ضریب همبستگی برای از بین بردن خطاهای ناشی از وابستگی متغیرها از روش ناپارامتری استفاده شده ضمناً کلیه تجزیه تحلیلهای آماری توسط نرامافزار SPSS صورت گرفته است