مطالعه رودیست های سازند کلات در برش الگو
| دسته | چینه شناسی و فسیل شناسی |
|---|---|
| گروه | سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور |
| مکان برگزاری | سومین همایش سالانه انجمن زمین شناسی ایران |
| نویسنده | احمد رضا خزاعی-علیرضا عاشوری-علیرضا اربابی |
| تاريخ برگزاری | ۱۳ شهریور ۱۳۸۴ |
متن اصلی:
مقطع مورد مطالعه در حوضه کپه داغ در 70 کیلومتری جاده مشهد-سرخس در محل برش الگوی سازند کلات(تنگ نیزار)و7 کیلومتری غرب برش الگو(جنوب دریاچه برنگان)واقع است.برش الگوی سازند کلات شامل 277 متر سنگ است که به پنج بخش:آهک زیرین،شیل زیرین،آهک میانی،شیل فوقانی و آهک فوقانی تقسیم شده است(افشار حرب 1373).
بخش 5 عمدتاً یک واحد آهکی صخره ساز است در بخش زیرین واجد دو افق با فرسایش بیشتر است که دارای فسیل فراوان بوده و با افق های A و B مشخص شده است(شکل 1).
افق Aدارای نمونههای درشت جثه و فشرده زیر می باشدRadioiites aff.
Squamasus, hippurites viasovi (badkhysia?),h. heritschi biradioiites
A(Form form B), praeradioiitas cf. Subtoucasi, p. cf. Cylindraceous, pseudopolyconites sp., durania sp., agripleura sp., lapeirosia darwaseana
مجموعه فسیلهای فوق الذکر بویژه گونه های
lapeirosia darwaseana, hiipporites vlasovi ونیز جنس pseudopolyconits شاخص ماستریشین می باشند.
افقBعمدتاً درای فسیلها ریزتر از فسیلهای افق A به شرح زیر است،D I s t e f a n e ll a s p.,
Bournonia bournoni وsauvagesia s p., ra d I o lites sp.(r.aff. radiosus) جنس Distefanella و گونه های radiolites aff. Radiousus وbournonia bournoni و گونه های distefanella ویژه ماستر می باشنند.
منطقه کپه داغ در اواخر کرتاسه در منطقه استوائی-نیمه استوائی قرار داشته است. با توجه به این موقعیت و نیز مطالعه جریانات آب گرم در کرتاسه می توان اطلاعاتی را راجع به مسیر مهجرت رودیست ها که عمدتاً در دوران لاروی و توسط این جریانات جابجا شده اند دریافت نمود. با توجه به نوع فسیلها یافت شده در منطقه کپه داغ مشخص می شود که این رودیست ها به گروه رودیست های مدیترانه ای وابسته اند که نشان دهنده منشاء آنها از منطقه مدیترانه،عبور از قفقاز و ورود به دریای ایران مرکزی و شمال ایران می باشد.
خزاعی(1374)با توجه به شباهت رودیست های کپه داغ و مناطق داخلی ایران و اتصال حوضه های مزبور در ناحیهقفقاز و احتمال وجود رسوبات رودیست دار در نقاط بینابین دو حوضه احتمال اتصال دو حوضه مذکور را در ماستریشین مطرح نموده است.
با توجه به خصوصیات دیرینه بوم شناختی الئواکولوژیکی رودیست ها و نیز جثه بزرگتر نمونه های رودیست کپه داغ و تنوع کمتر آنان نسبت به انواع جنوب اروپاو بالکان می توان وجود آب و هوای گرمتر و نزدیکی بیشتر به استوار در این 3 منطقه انتظار داشت.این موضوع با مقایسه انواع رودیست های کپه داغ با نواحی ایران مرکزی(شهیدا و جعفریان 1976)و جنوب خلیج فارس نیز تآیید می شود.(schumann1995).
مقطع مورد مطالعه در حوضه کپه داغ در 70 کیلومتری جاده مشهد-سرخس در محل برش الگوی سازند کلات(تنگ نیزار)و7 کیلومتری غرب برش الگو(جنوب دریاچه برنگان)واقع است.برش الگوی سازند کلات شامل 277 متر سنگ است که به پنج بخش:آهک زیرین،شیل زیرین،آهک میانی،شیل فوقانی و آهک فوقانی تقسیم شده است(افشار حرب 1373).
بخش 5 عمدتاً یک واحد آهکی صخره ساز است در بخش زیرین واجد دو افق با فرسایش بیشتر است که دارای فسیل فراوان بوده و با افق های A و B مشخص شده است(شکل 1).
افق Aدارای نمونههای درشت جثه و فشرده زیر می باشدRadioiites aff.
Squamasus, hippurites viasovi (badkhysia?),h. heritschi biradioiites
A(Form form B), praeradioiitas cf. Subtoucasi, p. cf. Cylindraceous, pseudopolyconites sp., durania sp., agripleura sp., lapeirosia darwaseana
مجموعه فسیلهای فوق الذکر بویژه گونه های
lapeirosia darwaseana, hiipporites vlasovi ونیز جنس pseudopolyconits شاخص ماستریشین می باشند.
افقBعمدتاً درای فسیلها ریزتر از فسیلهای افق A به شرح زیر است،D I s t e f a n e ll a s p.,
Bournonia bournoni وsauvagesia s p., ra d I o lites sp.(r.aff. radiosus) جنس Distefanella و گونه های radiolites aff. Radiousus وbournonia bournoni و گونه های distefanella ویژه ماستر می باشنند.
منطقه کپه داغ در اواخر کرتاسه در منطقه استوائی-نیمه استوائی قرار داشته است. با توجه به این موقعیت و نیز مطالعه جریانات آب گرم در کرتاسه می توان اطلاعاتی را راجع به مسیر مهجرت رودیست ها که عمدتاً در دوران لاروی و توسط این جریانات جابجا شده اند دریافت نمود. با توجه به نوع فسیلها یافت شده در منطقه کپه داغ مشخص می شود که این رودیست ها به گروه رودیست های مدیترانه ای وابسته اند که نشان دهنده منشاء آنها از منطقه مدیترانه،عبور از قفقاز و ورود به دریای ایران مرکزی و شمال ایران می باشد.
خزاعی(1374)با توجه به شباهت رودیست های کپه داغ و مناطق داخلی ایران و اتصال حوضه های مزبور در ناحیهقفقاز و احتمال وجود رسوبات رودیست دار در نقاط بینابین دو حوضه احتمال اتصال دو حوضه مذکور را در ماستریشین مطرح نموده است.
با توجه به خصوصیات دیرینه بوم شناختی الئواکولوژیکی رودیست ها و نیز جثه بزرگتر نمونه های رودیست کپه داغ و تنوع کمتر آنان نسبت به انواع جنوب اروپاو بالکان می توان وجود آب و هوای گرمتر و نزدیکی بیشتر به استوار در این 3 منطقه انتظار داشت.این موضوع با مقایسه انواع رودیست های کپه داغ با نواحی ایران مرکزی(شهیدا و جعفریان 1976)و جنوب خلیج فارس نیز تآیید می شود.(schumann1995).