تغییرات زیستی در مرز سنومانین ـ تورونین با مثالی از جنوب انگلستان
| دسته | چینه شناسی و فسیل شناسی |
|---|---|
| گروه | سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور |
| مکان برگزاری | سومین همایش سالانه انجمن زمین شناسی ایران |
| نویسنده | محمدرضا وزیری |
| تاريخ برگزاری | ۱۶ شهریور ۱۳۸۴ |
متن اصلی:
بررسی‌های فسیل‌شناسی
در مجموع 68 گوه جنس و واریته از فرامینیفرهای بنتیک شناسایی گردیدند. مطالعات آماری انجام شده بر روی درصد فرامینیفرهای کف زی منجر به تشخیص 5 مجموعه فسیلی متفاوت گردید که از A تا E نامگذاری گردیدند. این مجموعه‌ها به تدریج کاهش در تنوع میکروفسیل‌ها را نشان می‌دهند. مجموعه A با میکروفسیل‌های زیرشناخته می شود:
Tritaxia spp., Lenticulina spp., Gavelinella balthica, Gavelinella cenomanica
در مجموعه B علاوه بر فرامینیفرهای قبلی میکروفسیل‌های زیر نیز از اهمیت زیاد برخوردارند:
Lingulogavelinella involuta, Lenticulina spp., Gavelinella berthelini Gavelinella reusi.
در مجمومه C میکروفسیل‌های زیر دارای اهمیت می‌باشند:
Lingulogavelinella globasa, Gavelinella berthelini + Gavelinella reussi, Gaudryina austinana, Textularia spp.
میکروفسیل‌های غالب مجموعه D عبارتند از:
Gavelinella berthelini + Gavelinella reussi, Marssonella spp., Lingulogavelinella globosa.
و بالاخره مجموعه E که مربوط به بالاترین بخش مقطع می‌باشد شامل میکروفسیل‌های زیر می‌باشد:
Gavelinella berthelini + Gavelinella reussi, Marssonella spp., Textularia spp.
همان گونه که ترکیب مجموعه‌های فسیلی نشان می‌دهد روند تغییرات در میکروفسیل‌ها به نحوی است که موجودات سطح‌زی (Epifaunal) به تدریج حذف و به جای آن موجودات درون‌زی (Infunal) و نیمه‌درون‌زی (Semi-infaunal) غالب می‌شوند. در بالای مقطع برخی از میکروفسیل‌ها ازجمله Tritaxia tricarinata مجدداً ظاهر شده، ولی در مجموع ظهور جنس‌ها و گونه‌های جدید روند بسیار کندی را طی می‌نماید.
مقایسه مطالعات فسیل‌شناسی با نتایج حاصل از بررسی‌های ژئوشیمیایی نشان می‌دهد که انقراض مهم فرامینیفرها در دو محدوده به وقوع پیوسته است. این دو محدوده انقراض با افزایش مثبت در مقادیر کربن 13 و نیز کاهش در مقادیر اکسیژن 18 همراه است.
جهش مثبت در منحنی کربن 13 نتیجه تدفین زیاد مواد آلی می‌باشد که سرشار از کربن 12 هستند (Jarvis. et al. 1988) تدفین مواد آلی همچنین باعث محبوس شدن مواد غذایی (Nutrient) در کف اقیانوس‌ها شده و در نتیجه تولید در آب‌های سطحی کاهش می‌یابد (Paul and Mitchell, 1994)، بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که کاهش تولید در آب های سطحی باعث فقر مواد غذایی در محیط آب و در نتیجه از بین رفتن فرامینیفرهای کف‌زی گردیده است.
در هر دو، محدوده انقراض میزان اکسیژن 18 نیز کاهش یافته است. کاهش مقادیر اکسیژن بیانگر گرمتر شدن آن اقیانوس‌ها می‌باشد. با افزایش حرارت میزان حلالیت اکسیژن در آب کاهش یافته و محیط آب دچار کمبود اکسیژن می‌گردد. جانشین شدن میکروفسیل‌های درون‌زی به جای سطح‌زی بیانگر غالب شدن موجوداتی است که به محیط‌های کم اکسیژنه عادت دارند. به عبارت دیگر کمبود اکسیژن باعث گردیده تا گونه‌های مقاوم باقی مانده، ولی گونه‌های دیگر نابود و یا به نواحی دیگر مهاجرت نمایند.
بررسی‌های فسیل‌شناسی
در مجموع 68 گوه جنس و واریته از فرامینیفرهای بنتیک شناسایی گردیدند. مطالعات آماری انجام شده بر روی درصد فرامینیفرهای کف زی منجر به تشخیص 5 مجموعه فسیلی متفاوت گردید که از A تا E نامگذاری گردیدند. این مجموعه‌ها به تدریج کاهش در تنوع میکروفسیل‌ها را نشان می‌دهند. مجموعه A با میکروفسیل‌های زیرشناخته می شود:
Tritaxia spp., Lenticulina spp., Gavelinella balthica, Gavelinella cenomanica
در مجموعه B علاوه بر فرامینیفرهای قبلی میکروفسیل‌های زیر نیز از اهمیت زیاد برخوردارند:
Lingulogavelinella involuta, Lenticulina spp., Gavelinella berthelini Gavelinella reusi.
در مجمومه C میکروفسیل‌های زیر دارای اهمیت می‌باشند:
Lingulogavelinella globasa, Gavelinella berthelini + Gavelinella reussi, Gaudryina austinana, Textularia spp.
میکروفسیل‌های غالب مجموعه D عبارتند از:
Gavelinella berthelini + Gavelinella reussi, Marssonella spp., Lingulogavelinella globosa.
و بالاخره مجموعه E که مربوط به بالاترین بخش مقطع می‌باشد شامل میکروفسیل‌های زیر می‌باشد:
Gavelinella berthelini + Gavelinella reussi, Marssonella spp., Textularia spp.
همان گونه که ترکیب مجموعه‌های فسیلی نشان می‌دهد روند تغییرات در میکروفسیل‌ها به نحوی است که موجودات سطح‌زی (Epifaunal) به تدریج حذف و به جای آن موجودات درون‌زی (Infunal) و نیمه‌درون‌زی (Semi-infaunal) غالب می‌شوند. در بالای مقطع برخی از میکروفسیل‌ها ازجمله Tritaxia tricarinata مجدداً ظاهر شده، ولی در مجموع ظهور جنس‌ها و گونه‌های جدید روند بسیار کندی را طی می‌نماید.
مقایسه مطالعات فسیل‌شناسی با نتایج حاصل از بررسی‌های ژئوشیمیایی نشان می‌دهد که انقراض مهم فرامینیفرها در دو محدوده به وقوع پیوسته است. این دو محدوده انقراض با افزایش مثبت در مقادیر کربن 13 و نیز کاهش در مقادیر اکسیژن 18 همراه است.
جهش مثبت در منحنی کربن 13 نتیجه تدفین زیاد مواد آلی می‌باشد که سرشار از کربن 12 هستند (Jarvis. et al. 1988) تدفین مواد آلی همچنین باعث محبوس شدن مواد غذایی (Nutrient) در کف اقیانوس‌ها شده و در نتیجه تولید در آب‌های سطحی کاهش می‌یابد (Paul and Mitchell, 1994)، بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که کاهش تولید در آب های سطحی باعث فقر مواد غذایی در محیط آب و در نتیجه از بین رفتن فرامینیفرهای کف‌زی گردیده است.
در هر دو، محدوده انقراض میزان اکسیژن 18 نیز کاهش یافته است. کاهش مقادیر اکسیژن بیانگر گرمتر شدن آن اقیانوس‌ها می‌باشد. با افزایش حرارت میزان حلالیت اکسیژن در آب کاهش یافته و محیط آب دچار کمبود اکسیژن می‌گردد. جانشین شدن میکروفسیل‌های درون‌زی به جای سطح‌زی بیانگر غالب شدن موجوداتی است که به محیط‌های کم اکسیژنه عادت دارند. به عبارت دیگر کمبود اکسیژن باعث گردیده تا گونه‌های مقاوم باقی مانده، ولی گونه‌های دیگر نابود و یا به نواحی دیگر مهاجرت نمایند.