گلوکونیت‌زایی و تأثیر آن در مطالعات چینه‌شناسی آهک گلوکونیت‌دار در منطقه کلاه‌قاضی (جنوب ـ جنوب شرق اصفهان)

دسته چینه شناسی و فسیل شناسی
گروه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور
مکان برگزاری سومین همایش سالانه انجمن زمین شناسی ایران
نویسنده مهدی یزدی -مهناز امیرشاهکرمی
تاريخ برگزاری ۱۶ شهریور ۱۳۸۴
متن اصلی:
     گلوکونیت‌زایی و تأثیر آن در مطالعات میکروفاسیس و چینه‌شناسی
گلوکونیت یک سیلیکات آلومینیوم، آهن، پتاسیم با نسبت بالای و به فرمول است که در 8 PH و شرایط EH مرز اکسیداسیون احیاء به وجود می‌آید. برطبق نظر برنر (1981) و odin (332. ص. 1988) گلوکونیت در شرایط نبود موضعی اکسیژن و غیرسولفیدی و در محیط بعد از اکسیژنی‌ (Post – Oxic environment) تشکیل می‌شود.
در این محیط، مواد آلی برای مصرف تمام اکسیژن محلول به وسیله باکتری‌های هوازی وجود دارد، ولی آنقدر نیست که باعث احیای سولفات‌ها شود.
گلوکونیت از جمله کانی‌های خودزا است که توسط رشد در جازای بلورها در حفرات کف بسترها که از ذرات رسوبی مناسب قطعات صدف‌ها و بایوکلاست‌ها، کانی‌های رسی و پلت‌های مدفوعی هستند، تشکیل می‌شود و در این میان دانه‌های بایوکلاست از اهمیت بیشتری برخوردارند (332.ص، 1981، odin). عدم وجود گلوکونیت در آهک الیگوستژین‌دار دلیل بر این مدعاست. برطبق نظر Odin (228.ص، 1988) گلوکونیت‌زایی در تماس مستقیم با آب دریا صورت می‌گیرد و این امر مستلزم قطع رسوبگذاری است و در اغلب مواقع در تجمعات رسوبی گلوکونیت‌دار یک هیاتوس یا نبود چینه‌شناسی وجود دارد. بنابراین تجمع گلوکونیت در رسوبات موجود در زیر سطوح دگرشیبی یکی از راه‌های شناخت این سطوح در مقاطع نازک می‌باشد (230.ص، 1982، Flugel). همان طور که قبلاً هم ذکر شد در مرز فوقانی آهک گلوکونیت‌دار، مرز Disconformity به وضوح دیده می‌شود که از جمله دلایل وجود آن، فونای مخلوط شامل فرامینیفرهای پلاژیک، سرپایان، دوکفه‌ای‌ها، شکم‌پایان، خارداران و بازوپایان می‌باشد (230.ص، 1982، Flugel). میزان K2O موجود در گلوکونیت‌های این واحد رسوبی با استفاده از دستگاه Atomic Absorption، 49/6 درصد می‌باشد و نمونه‌ها تا حدی فسفاته شده‌اند. برطبق نظر Odin (1988) میزان 07/0، K2O در گلوکونیت دلالت بر نبود چینه‌شناسی به اندازه 105 – 104 سال می‌نماید و اگر بلور گلوکونی به رنگ سبز تیره، گردشده و حتی‌الامکان گوئیتیتی یا فسفاته شده باشد، میزان این نبود می‌تواند به 2 تا 5 میلیون سال برسد.
عمق تشکیل گلوکونی از 10 تا 2000 متر متغیر و اغلب بین 300 تا 700 متر است و در محیط دریای باز و آب‌های عمیق در بالاترین درصد فراوانی موجود می‌باشد (1982، Flugel – 1988، Odin). مطالعه بیواستراتیگرافی نشان می‌دهد که فونای آمونیتی آهک گلوکونیت‌دار مشابه با آمونیت‌های واحد رسوبی همزمانش در منطقه هلوتیک (1991، Delamette & Kennedy) بوده و به احتمال زیاد مربوط به external shelf biome می‌باشد.

کلید واژه ها: اصفهان