تهیه و تحلیل نقشه های هم شباهت افقی زلزله و تشریح نرم افزارهای مرتبط

دسته لرزه زمین ساخت
گروه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور
مکان برگزاری سومین همایش سالانه انجمن زمین شناسی ایران
نویسنده بهزاد زمانی
تاريخ برگزاری ۱۸ شهریور ۱۳۸۴
متن اصلی:
     با در نظر گرفتن دقت مورد نیاز جهت تهیه و داشتن مقادیر بزرگای زلزله محتمل و شتاب افقی و عمودی آن مقیاس نقشه مورد نیاز در نظر گرفته میشود (باید توجه داشت که برای داشتن دید کلی از شتاب و بزرگای زلزله در یک منطقه داشتن نقشه های کوچک مقیاس و برای دقیق شدن در حد یک پروژه نقشه های بزرگ مقیاس مناسبند.)
پس از تعیین مقیاس نقشه و دقت مورد نیاز، یا از نقشه های زمین شناسی موجود برای منطقه مورد نظر و یا از روی عکسهای هوایی تصحیح شده، نقشه گسله های منطقه را هم مقیاس با نقشه هم شتاب افقی در دست تهیه، آماده میکنیم. با تهیه نقشه تکتونیکی مربوط به گسله های ناحیه مورد نظر (که حاوی تمامی گسله های اصلی و گسله های فرعی باشد)، جدولی تهیه میکنیم و در یک ستون نام گسله، در ستون دیگر طول گسله و سپس بزرگای محتمل برای آن را محاسبه میکنیم.
(برای داشتن دقت بیشتر میتوان بزرگا را هم به روش تحلیل و هم تاریخچه لرزه خیزی محاسبه کرد) سپس جدولی بصورت ذیل تهیه میکنیم.
نام گسل طول گسل طول گسلش ماکزیمم توان لرزه زایی
از این نوع جدول یک سری برای تمام گسلهای اصلی و بزرگ منطقه و یک سری برای مجموع گسلهای فرعی و کوچک منطقه تهیه میکنیم.
پس از تهیه جدول فوق مقادیر شتاب افقی را برای فواصل مختلف از گسلهای اصلی و فرعی (با توجه به دقت مورد نیاز یعنی هر چه فواصل نقاط مورد نظر از گسلهای اصلی و فرعی به هم نزدیکتر باشد دقت بیشتر خواهد شد و بر عکس) محاسبه میکنیم سپس نقاط حاصله را نسبت به همدیگر اینتر پله می نماییم. انجام اینترپلاسیون بین نقاط را میتوان با استفاده از نرم افزارهای مختلف کامپیوتری از جمله sdr map, Winsufer و … نیز انجام داد.
همچنین در صورت دسترسی به این نرم افزار ها حتی میتوان x و y های مختلف مورد نظر را نسبت به گسلهای اصلی و فرعی در Data Sheet این نرم افزارها تعریف کرد و در بخش فرمول (Formula) نرم افزارهای یاد شده (در Option مربوط به Transfgrom در نرم افزارWin Sufru فرمول محاسبه شتاب افقی را با دادن مقدار M (بزرگای زلزله) تعریف کرده و به این ترتیب مقادیر شتاب افقی توسط نرم افزار مکان یابی و محاسبه شده و نهایتا توسط خود نرم افزار نیز اینترپله و ترسیم میشود. که میتوان یک فایل suf نیز برای آن تعریف کرده و محلهای حداکثر شتاب افقی را بصورت سه بعدی مورد بررسی قرار داد (البته برای محاسبه شتاب افقی نرم افزار مجزایی نوشته شده است که ارائه خواهد شد). پس از تهیه نقشه های هم شتاب افقی نوبت به اصلی ترین مرحله، یعنی کنترل نقشه بدست آمده و تحلیل نقشه میرسد.
با پیاده کردن و تطبیق گسلهای اصلی و فرعی روی نقشه هم شتاب افقی میتوان براحتی مقادیر حداکثر شتاب را در محل برخورد چند سیستم گسلی اصلی و طویل و حداقل مقدار را در محلهای عاری از گسل مشاهده کرد. نکته مهم اینکه گاه در محلهایی که گسل عمده ای نیز در نقشه های زمین شناسی و … ذکر نشده، مقایر شتاب قابل توجهی را مشاهده میکنیم (در صورت کنترل دقیق ارقام داده شده و اطمینان از عدم وجود خطا در محاسبات و …) این نقاط محل عبور گسلهایی هستند که یا برونزد ندارند و یا در حال حاضر فعالند.
نمونه نقشه و تحلیل انجام شده در اصل مقاله ارائه خواهد شد.

کلید واژه ها: سایر موارد