نگرش لرزه زمین ساختی به زلزله ۲۲ مه ۱۹۹۱ جویم لارستان
| دسته | لرزه زمین ساخت |
|---|---|
| گروه | سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور |
| مکان برگزاری | سومین همایش سالانه انجمن زمین شناسی ایران |
| نویسنده | عبدالمجید اسدی |
| تاريخ برگزاری | ۱۸ شهریور ۱۳۸۴ |
متن اصلی:
بررسی پارامترهای زلزله جویم
پس از تهیه نقشه های هم لرز (ISOSEISMAL MAP) مشخص شد بیشترین شدت بر اساس مقیاس مرکالی تغییر یافته VI می باشد. با بررسی برخی پارامترهای زلزله جویم لارستان با استفاده از فرمولهای تجربی مقدار انرژی آزاد شده محاسبه گردید.
Log E= 12/24+1/44 ms (1)
Log E = 4/78 + 2/57 mb (2)
که در فرمولهای فوقE انرژی بر حسب ارگ erg می باشد مقدار انرژی زلزله جویم بر اساس فرمولهای فوق دو مقدار (19 E 02/1 ) و (16 E 2/2 ) ارگ است. همچنین برای محاسبه حداکثر شدت (Max intensity) با داشتن عمق کانونی زلزله به مقیاس ریشتر بر اساس امواج سطحی از فرمول تجربی زیر استفاده می گردد.
Ms =0/67 I + 1/7 log h –1/4 (3)
در فرمول (3 ) I حداکثر شدت زلزله و h عمق کانونی Ms بزرگی زلزله بر اساس امواج سطحی می باشد. طول مشاهده شده خط اثر گسل روی زمین در عملیات صحرائی برابر 3 کیلومتر می باشد و خط اثر گسله ایجاد شده بر اثر زلزله جویم در امتداد گسلهای قدیمی است. امتداد N7OW خط اثر گسله اصلی جدید را نشان می دهد که با گسله قدیمی با امتداد N68W تقریبا در یک راستا قرار دارند.
الگوی درزه ها در اطراف مناطق گسلی
معمولا در اطراف صفحات گسلی الگوی درزه ها تحت تاثیر میدان تنش منطقه گسلش قرار می گیرد. این الگو توسط مدلهای زیر بیان می شود:
1- Poin of stress concentration Model
2- Free surface Model
بر طبق مدل 1 افزایش تنش نرمال در یک منطقه گسلی باعث ایجاد نقاطی در سطح صفحه گسلی با اصطکاک فوق العاده زیاد می شود. مطالعات الاستیکی بر روی نمونه های سنگی نشان داد که در نقاطی از سطح گسل که اصطکاک زیاد می شود تمرکز تنش وجود دارد. تمرکز تنش در نقاط اصطکاک صفحه گسلی باعث افزایش سطوح شکستگی سنگ و ایجاد یک الگوی آشفته در اطراف گسل می گردد.
در مدل 2 درزه های ایجاد شده در نزدیکی صفحه گسلی، ضمن تبعیت از مسیر تنش به اشکال منحنی تبدیل می گردند (Rawnsley & Rives & Pett 1992) .
بررسی آماری درزه ها در منطقه مورد مطالعه
مطالعه و بررسی شکستگی ها 31 ایستگاه انتخاب گردید و پس از ثبت و تجزیه الگوی شکستگی های منطقه و گسل ایجاد شده تعین گردید(اسدی BS 1371 ) با توجه به دیاگرامهایی که پس از چرخش و افقی شدن لایه ها در فضا رسم گردیده چنین به نظر می رسد که در ایستگاههای اطراف خط اثر گسلی، روند درزه های موجود در دو دسته (SET) متقاطع می باشد که یکی از این دسته (SET) ها تقریبا در امتداد خط اثر صفحه گسلی فعال شده در منطقه می باشد. همچنین در اکثر ایستگاهها بخصوص ایستگاههای اطراف آنتی کلاین جهرم مشخص می گردد که درزه ها حداقل در یکی از دسته (SET) ها دارای امتداد 30 تا 40 درجه شمال شرق می باشند.
بررسی پارامترهای زلزله جویم
پس از تهیه نقشه های هم لرز (ISOSEISMAL MAP) مشخص شد بیشترین شدت بر اساس مقیاس مرکالی تغییر یافته VI می باشد. با بررسی برخی پارامترهای زلزله جویم لارستان با استفاده از فرمولهای تجربی مقدار انرژی آزاد شده محاسبه گردید.
Log E= 12/24+1/44 ms (1)
Log E = 4/78 + 2/57 mb (2)
که در فرمولهای فوقE انرژی بر حسب ارگ erg می باشد مقدار انرژی زلزله جویم بر اساس فرمولهای فوق دو مقدار (19 E 02/1 ) و (16 E 2/2 ) ارگ است. همچنین برای محاسبه حداکثر شدت (Max intensity) با داشتن عمق کانونی زلزله به مقیاس ریشتر بر اساس امواج سطحی از فرمول تجربی زیر استفاده می گردد.
Ms =0/67 I + 1/7 log h –1/4 (3)
در فرمول (3 ) I حداکثر شدت زلزله و h عمق کانونی Ms بزرگی زلزله بر اساس امواج سطحی می باشد. طول مشاهده شده خط اثر گسل روی زمین در عملیات صحرائی برابر 3 کیلومتر می باشد و خط اثر گسله ایجاد شده بر اثر زلزله جویم در امتداد گسلهای قدیمی است. امتداد N7OW خط اثر گسله اصلی جدید را نشان می دهد که با گسله قدیمی با امتداد N68W تقریبا در یک راستا قرار دارند.
الگوی درزه ها در اطراف مناطق گسلی
معمولا در اطراف صفحات گسلی الگوی درزه ها تحت تاثیر میدان تنش منطقه گسلش قرار می گیرد. این الگو توسط مدلهای زیر بیان می شود:
1- Poin of stress concentration Model
2- Free surface Model
بر طبق مدل 1 افزایش تنش نرمال در یک منطقه گسلی باعث ایجاد نقاطی در سطح صفحه گسلی با اصطکاک فوق العاده زیاد می شود. مطالعات الاستیکی بر روی نمونه های سنگی نشان داد که در نقاطی از سطح گسل که اصطکاک زیاد می شود تمرکز تنش وجود دارد. تمرکز تنش در نقاط اصطکاک صفحه گسلی باعث افزایش سطوح شکستگی سنگ و ایجاد یک الگوی آشفته در اطراف گسل می گردد.
در مدل 2 درزه های ایجاد شده در نزدیکی صفحه گسلی، ضمن تبعیت از مسیر تنش به اشکال منحنی تبدیل می گردند (Rawnsley & Rives & Pett 1992) .
بررسی آماری درزه ها در منطقه مورد مطالعه
مطالعه و بررسی شکستگی ها 31 ایستگاه انتخاب گردید و پس از ثبت و تجزیه الگوی شکستگی های منطقه و گسل ایجاد شده تعین گردید(اسدی BS 1371 ) با توجه به دیاگرامهایی که پس از چرخش و افقی شدن لایه ها در فضا رسم گردیده چنین به نظر می رسد که در ایستگاههای اطراف خط اثر گسلی، روند درزه های موجود در دو دسته (SET) متقاطع می باشد که یکی از این دسته (SET) ها تقریبا در امتداد خط اثر صفحه گسلی فعال شده در منطقه می باشد. همچنین در اکثر ایستگاهها بخصوص ایستگاههای اطراف آنتی کلاین جهرم مشخص می گردد که درزه ها حداقل در یکی از دسته (SET) ها دارای امتداد 30 تا 40 درجه شمال شرق می باشند.