تاثیر عوامل مختلف زمین شناسی بر روی ایجاد پرده آب بند در محور سد هاله

دسته زمین شناسی مهندسی
گروه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور
مکان برگزاری هشتمین همایش سالانه انجمن زمین شناسی ایران
نویسنده نخعی , محمد ـ ساکت, علی
تاريخ برگزاری ۰۹ مهر ۱۳۸۴
متن اصلی:
     مشکلات عملیات تزریق :
1- به دلیل سستی و ریزشهای داخلی برخی گمانه از آنجا که پکر به خوبی به دیواره متصل نمی گردد, پکر به قسمتهای بالاتر متصل می شد که این عمل ممکن است, عملیات تزریق را در قسمتهایی از گمانه دچار اختلال کند. برای جلوگیری از ایجاد چنین مشکلاتی در حین عملیات تزریق از آنجا که عملیات تزریق به روش Downstage (تزریق از پایین به بالا) انجام می شد به نظر می رسد که روش Upstage (تزریق از بالا به پایین) روش بسیار کارامد تری باشد و یا اینکه از روش های پیشرفته تری مثل:Tube-a- manchette (مانشت گذاری) استفاده کرد و در صورتی که هیچ یک از این راهها به دلایلی مقدور نبود بایستی در گمانه های اطراف آن تزریق با دقت بیشتر انجام شود.


شکل 1-در این عکس موقعیت محور سد قبل از احداث سد در آن محل مشخص شده است

2- در برخی موارد, سیمان تزریق شده از اطراف قسمت بتن ریزی شده وحتی 7-6 متر دورتر از محل تزریق ,بیرون می زند که با کاهش مقدار بنتونیت , سعی در توقف خروج سیمان از سطح زمین می گردد. اگر این اقدام برای توقف خروج سیمان کافی نباشد با اضافه کردن مایع سیلیکات سدیم , و مواد افزودنی دیگر و زودگیر کردن سیمان سعی در توقف آن می گردد و در نهایت اگر این کار موثر نباشد عملیات تزریق سیمان تا چند ساعتی متوقف خواهد شد تا سیمان تزریق شده در داخلی گمانه به گیرایی مورد نظر برسد.
3- در برخی قسمتها مانند سرریز سد که حفری و تزریق انجام شده است, تزریق سیمان در گمانه های سر ریز ,نشان از آب بند شدن کامل در آن قسمتها می باشد. این گفته از آنجا مشخص می شود که میزان سیمان خوری در گمانه هایی که بین گمانه های دیگر زده شده است, کاهش قابل ملاحظه ای را نشان میدهد.به عنوان مثال به نمودار تزریق سیمان مربوط به گمانه های B1 و A2 و گمانه C1 که در بین گمانه زده شده است که در زیر آمده است, توجه شود.


شکل 1-در این شکل جنس لایه بندی در گمانه های A1 وA2 آمدهاست

4- در قسمت شیب و کف محور سد در عملیات تزریق در گمانه ها یک سری ناهنجاریهایی دیده شده که به نظر می رسد عامل آن , درز و شکافهای بزرگ و ممتدی است که در قسمتهای عمیق گسترده تر شده اند وشاید بتوان به دلیل فراوانی سیمان خوری در اعماق , وجود جریان آبی را در پایین ترین اعماقی که عملیات تزریق انجام شده در نظر گرفت.به عنوان مثال می توان به گمانه32A اشاره کرد که مقدار تزریق سیمان در این گمانه 6750 کیلوگرم بوده است, در نمودار 4 سیمان خوری این گمانه آمده است.


نمودارهای بالا 1و2و3-در نمودارهای بالا به خوبی مشخص است که تزریق در دو کمانه A2- B1 که در طرفین گمانه C1 زده شده اند چگونه سیمان خوری کمانه C1 را کاهش داده اند



نمودار4-که مربوط به گمانه A32 است تزریق غیر عادی و پیش از اندازه سیمان در یک گمانه قابل مشاهده
.
در ادامه بحث , برخی از گمانه هایی که با توجه به مطالعات زمین شناسی سد, سیمان خوری غیرقابل پیش بینی داشته اند مورد بررسی قرار میگیرد.
سیمان خوری بیش از 5000 کیلوگرم در دو گمانه:
30A , 32A
سیمان خوری از 3000 تا 5000 کیلوگرم در 7 گمانه به عنوان مثال:
..., 39,C 39, B 40, A 28, A 16, A 8A
البته گمانه های دیگری هم وجود دارد و گمانه های بالا به عنوان نمونه های مهم تر آورده شده است. در شکل شماره 2 برای هر گمانه بر حسب کیلوگرم در قطعات 5 متر مقدار تزریق سیمان , مشخص شده است و رنگهای استفاده شده , محدوده مشخصی از سیمان خوری را نشان می دهند.
از این نمودارها و نمودارهایی از این دست می توان استفادههای زیادی در موارد مختلف و حتی در پروژه های مختلف گرد که ما در اینجا یک نمونه ساده از آن را برای نشان دادن شرایط موجود در زیر محور سد رسم کرده این در حالیکه از این نمودارها حتی می توان درتونل ها , جاده سازی و موارد مختلف دیگری استفاده کرد که این به ما کمک می کند که قضاوت های مهندسی دقیق تر و کامل تری را ارائه دهیم. به هر حال در اینجا هدف ما از رسم چنین نموداری نشان دادن سیمان خوری هر یک از گمانه ها می باشد که می توان از دیدگاههای مهمتری مثل : عبور جریان آب ,وجود شکستگی ها و گسیختگی های مهم در زیر محور سد و یا حتی گسل های غیرفعال و ... به آن نگریست که در ادامه در مورد منشا این مشکل در سد مذکور توضیحاتی خواهیم داد. در زیر شکل نمودار سیمان خوری در هر کدام از گمانه های احداث شده در محور سداست:
شکل2: نموداری رسم شده از میزان تزریق سیمان در محور سد هاله که در آن مقادیر تزریق سیمان در فواصل 5 متری در هر گمانه با رنگ ویژه ای مشخص شده است.


شکل 2-نمدار رسم شده از میزان تزریق سیمان در محور سد هاله که در آن مقادیر تزریق سیمان در فواصل 5متری در هر کمانه بارنگ ویژه ای مشخص شده است

همان طور که در شکل 2 مشاهده می گردد,بر طبق اطلاعات این مقطع و با توجه به اینکه بیشترین تمرکز سیمان خوری در عملیات تزریق به قسمت زیرین کف مقطع سد اختصاصی دارد, لذا می بایست شکستگیها در این بخش بیشتر و گسترده تر از قسمتهای دیگر باشد. با توجه به اینکه در هنگام حفاری این قسمت , برای آماده سازی محل , جهت عملیات تزریق آب زیادی به صورت آرتزین از قسمت حفاری شده بیرون زده و وجود دلایل و مدارک ثابت شده دیگر ,در قسمت محور سد , جریان آبی در حرکت است که عملیات تزریق را دچار مشکل کرده است سیمان تزریق شده هنگامیکه به این قسمت در زیر سطح می رسد, خاصیت خود را از دست می دهد.

کلید واژه ها: سایر موارد