بایواستراتیگرافی داینوفلاژله ها در سازندهای آبدراز، آب تلخ و چهال کمان در مقطع تیپ آیتامیر

متن اصلی:
     چینه شناسی عمومی و معرفی سازندها
در سکانس رسوبی ناحیه موردمطالعه واقع در غرب حوضه کپه داغ، سازندهای سنگانه، آیتامیر، آبدراز، آب تلخ و چهل کمان به خوبی و با ضخامت های قابل توجه بیرون زدگی دارند. (تصویر شماره 1)
سازند آبدراز با ضخامت 206 متر، متشکل از لایه های ضخیم سنگ آهک با تناوبی از شیل آهکی و مارنهای خاکستری و با سطحی فرسایشی برروی رسوبات سازند آیتامیر (مقطع تیپ) قرار دارد. (تصویر شماره 2)
در ادامه، رسوبات سازند آب تلخ به صورت همشیب و پیوسته و با ضخامت 670 متر برروی سازند آبدراز نهشته شده است و عموماً‌ شامل شیل و یل سیلتی خاکستری رنگ بهمراه میان لایه هایی از شیل آهکی و مارن می باشد. درنهایت سازند چهل کمان نیز بصورت همشیب و شامل 281 متر سنگ آهک بیومیکرایت و بیواسپارایت برروی رسوبات آب تلخ قرار گرفته است. (تصویر شماره 3).
چنانچه ملاحظه می شود، پس از رسوبگذاری سازند آب تلخ، سازندهای نیزار، کلات و پسته لیق در این سکانس تشکیل نشده است و رسوبات سازند چهل کمان بدون واسطه و بصورت همیب، روی واحد سنگی آب تلخ نهشته شده اند. با این وجود در مطالعات صورت گرفته دلیلی حاکی برنبود چینه شناسی دراین ناحیه مشاهده نشده است و رسوبات کاملاً‌ از پیوستگی چینه ای برخوردارند.
هرچند که مقاطع تیپ سازندهای موردنظر در شرق مشهد قرار دارند اما گسترش و ضخامت این واحدهای سنگ چینه ای در غرب حوضه کپه داغ نیز قابل ملاحظه می باشد.
بایوزوناسیون :
پس از بررسی و مطالعه دقیق مقاطع میکروسکوپی تهیه شده، جمعاً 37 گونه داینوفلاژله (25 جنس) شناسایی و نامگذاری گردیده است (3-1 plate). برمبنای انتشار چینه شناسی و ظهور و از بین رفتن گونه های شاخص داینوفلاژله، چهار بایوزون (Assemblage Zone) تشخیص و ایجاد گردید. (تصویر شماره 4) این بایوزونها عبارتند از :
بایوزون 1 (Dinoflagellate Assemblage Zone 1)
این بایوزون در ضخامت 206 متر از سازند آبدراز گسترش دارد و با ظهور گونه های شاخص Odontochitina costata, Odontochitina striatoperforata, Cyclonephelium distinctum , Plaeohystrichophora infusorioides مشخص می گردد. برمبنای ارزش چینه شناسی گونه های شاخص داینوفلاژله، سن زمین شناسی کونیاسین- سانتونین برای سازند آبدراز پیشنهاد می گردد. باتوجه به فراوانی داینوفلاژله ها نسبت به سایر عناصر پالینومرف خشکی، محیط تشکیل این سازند دریای نسبتاً‌ عمیق بوده است.
بایوزون 2 (Dinoflagellate Assemblage Zone)
این بایوزون با گونه های شاخص Apteodinium Cannosphaeropsis utinensis, Trichodinium castanea, Pareodinia ceratophor, grande همراه است و ضخامت 372 متر از رسوبات زیرین سازند آب تلخ را در برگرفته و سن کامپانین را برای این ضخامت از رسوبات پیشنهاد می کند. با کاهش نسبت داینوفلاژله ها به سایر عناصر خشکی، کم عمق شدن حوضه دریایی محتمل می باشد.
بایوزون 3 (Dinoflagellate Assemblage Zone3)
این بایوزون که در 334 متر از بخش بالایی سازند آب تلخ گسترش دارد با گونه های شاخص Astrocysta cretacea, Surculosphaeridium longifurcatum, Xenascus creatioides که معرف سن مائس تریشتین می باشند، همراه است. محیط رسوبی این بخش از سازند آب تلخ محیط دریایی عمیق تری نسبت به بخشهای زیرین بوده است.
بایوزون 4 (Dinoflagellate Assemblage Zone 4)
این بایوزون در ضخامت 237 متر از رسوبات سازند چهل کمان گسترش داشته و با ظهور گونه های مربوط به پالئوسن زیرین از جمله Cordosphaeridium, Deflandrea dilwynensis cantharellum همراه می باشد. دراین ضخامت از رسوبات با توجه به کاهش قابل ملاحظه داینوفلاژله حوضه دریایی بسیار کم عمقی را شاهد بوده ایم.

تصویر 1

تصویر 2

تصویر 3

تصویر4

plate-1

plate-2

plate-3