بایواستراتیگرافی رسوبات دونی بالایی و کربونیفر زیرین منطقه خوش ییلاق

متن اصلی:
     موقعیت جغرافیایی و راههای دستیابی:
خوش ییلاق نام روستایی است که در شمال شرق شاهرود و در کیلومتر 70 جاده شاهرودـ آزادشهر قرار دارد. ورقه 1:500000 خوش ییلاق در شمال شرق ایران بین (45 36) و (00 37) عرض شمالی و (30 55) و (15 55) طول شرقی قرار دارد. وسعت منطقه در حدود 600 کیلومتر مربع می باشد که بخشی از ورقه را میان را در بر می گیرد.
قاعده سازند خوش ییلاق و برش مورد مطالعه بعد از راهدارخانه شهید غلامی در گردنه خوش ییلاق در 5/1 کیلومتری شمال روستای خش ییلاق قرار دارد.
چینه شناسی:
در این نوشتار بخش بالایی سازند خوش ییلاق وسازند مبارک در ناحیه خوش ییلاق به ضخامت 675 متر مطالعه شده و قاعده اندازه گیری از ماسه سنگ قرمز می باشد. بر اساس مطالعات لیتولوژی و پتروگرافی به هفت واحد سنگی تفکیک شده است که عبارتند از:
ـ واحد سنگی A, به ضخامت 8/106 متر با رخساره ماسه سنگ قرمز (Quartzarenite) با جور شدگی و گردشدگی خوب , و سیمان Q. overgrowth و ماسه سنگ آهکی (Callithareentie) می باشد.
ـ واحد سنگی B, به ضخامت 8/138 متر با 9 زیر واحد که عمتداً با رخساره سنگ آهک (Biomicrite-Biosparite) بهمراه تناوب شیل و مارن بوده که زیر واحد2 با وجود Umbellina و گونه Polygnathus lanei به فرازنین پسین نسبت داده میشود, و زیر واحد 3 باظهور عنصر کونودونتیioweanssis Icriodus ioweanssis به فامنین پیشین نسبت داده می شود.
ـ واحدسنگی C, به ضخامت 2/25 متر, ماسه سنگ آهکی قرمز (Calclitharenite) با چینه بندی متقاطع می باشد.
ـ واحد سنگی D, به ضخامت 99 متر شامل رخساره سنگ آهک قهوه ای روشن تا خاکستری (Biosparite) با میان لایه های نازک شیلی است.
ـ واحد سنگی F, به ضخامت 91 متر سنگ آهک قهوه ای(Biosparite) با میان لایه ها ضخیم شیلی سبز و نیره رنگ بافسیلهای فامینین بالایی می باشد.
ـ واحد سنگی F,به ضخامت 90 متر تناوب سنگ آهک خاکستری تا تیره (Biosparite , Sparite , Biomicrite,) و شیلهای خاکستری و سبز رنگ بهمراه عناصر کونودونتی شاخی از جمله Spathognathodus crassidentatus , Siphonodella sandbergi بیانگر تورنزین پیشین میباشند.
ـ واحد سنگی G , به ضخامت 45 متر با رخساره سن آهک خاکستری تا تیره (Biosparite) می باشد.
بایواستراتیکرافی کنودونتها:
از مجموع 42 نمونه سنگ آهکی و 8 نمنه شیل استفاده شده از بخش بالایی سازن خوش ییلاق و سازند مبارک در کل 12 جنی و 25 گونه و زیرگونه از عناصر کنودونتی تشخیص داده شده است. که رد قالب 6 بایوزون کنودونتی مطابق با زونهای استاندار جهانی تعریف شده است.
البته بهمراه عناصر کنودونتی از سایر فسیلهای بدست آمده همچون آمبولینا , میکروگاسترپودها و براکیوپودها استفاده شده است.
ـ بیوزن Upper gigas - Lower triangularis biozone, I
زیر واحد (2) , از واحد سنگی B دارای عناصر کنودونتی زیر می باشد,
Icriodus alternatus alternatus
Polygnathus brevilaminus
Polygnathu lanei
با توجه به ظهور دو گونه و Po. Brevilaminus - Ic. Alternatus از زون کنودونتی Upper gigas وجود گونه Po. Lanei به دیرینگی فرازنین ,میتوان برد زمانی فرازنین پسین را برای رسوبات مذکور مطابق زون کنودونتی Upper gigas - Lower triangularis biozone پیشنهاد داد.
افزون بر کنودونتهای یاد شده آمبولیناهای زیر نیز بیانگر فرازنین پسین می باشند:
Umbellina pugatchovensis,Um. bella, Um. shahrudensis, Um. baschkirica, Um. nana,
میکروگاستروپودهای زیر نیز ظهرشان از فرازنین پسین می باشد:
Naticopsis.
Megalomohala sp.
Bucanopsis sp.
ـ بیوزونII , Middle - Upper triangularis biozone
با توجه به کنودونتی زیر , از واحد سنگی B بعد از زیر واحد 2:
-Icriodus alternatus alternatus
-Icriodus ioweansis ioweansis
- Polygnathus brevilaminus
-Polygnathus semicostatus
- Polygnathus capolloki
با بدس آمدن زیر گونه Ic. ioweansis iweansisاز نمونه kh4 که از زون کنودونتی m. triangularis ظاهر می شود, و بیانگر شروع اشکوب فامینین می باشد. افول گونه های Po. Capollpki و Po. Brevilaminus درنمونه kh10 و kh11 بیانگر زون کنودونتی Upper triangularis پیشنهاد می شود.
ـ بیوزون III, Middle - Upper crepida biozone
با وجود کنودونتهای زیر واحد سنگی E:
-Icriodus alternatus alternatus
-Icriodus ioweansis ioweansis
-Polygnatus communis communis
زیر گونه Po.
Communis communis از زونهای مختلف گزارش شده اسن و با توجه به اینکه در اکثر نقاط جهان ظهور این زیر گونه را از M. crepida در نظر می گیرند (J. & Ziegler, 1993)
آخرین زیر گونه Ic. ioweansis iweansis از نمونه kh19 به دست آمده و افول آنرا در Upper crepida در نظر می گیرند, بنابراین برای نمونه های kh15 - kh19 زون m. - U. crepid پیشنهاد می شود.
بیوزون Expansa biozone , IV
با عناصر کنودونتی موجود در واحدسنگ:E
-Polygnatus experplexus
-Polygnatus nodocostatus
-Polygnatus semicostatus
-Clydagnathus ormistoni
-Mehlina ssp.
-Palmatolepis perlobata
با توجه به ظهور گونه Po. Experplexus در زون Lower expansa و تعلق گونه Cly. Ormistoni به زون Lower expansa می باشد. و باحضور گونه های Pm. Perlobata و Po. Nodocostatus می توان زیر واحدهای 1 تا 5 از واحد مذکور زون کنودونتی Expansaدر نظر گرفته می شود.
ـ بیوزون Duplicata - Sandbergi biozone , V
با وجود عناصر کنودونتی بدست آمده از واحد سنگی F:
Polygnatus inornatus
Polygnatus lacinatus
Polygnatus communis communis
Spathognathodus crassidentatus
Spathognathodus cyrius
Siphonodella sandbergi
گونه های Spa. Crassidentatus, Spa. Cyrius از زونکنودونتی Si. Sulcata ظاهر می شوند, و بیانگر تورنزین زیرین می باشند. عنصر کنودونتی Si. Sandbergi از زون Lower duplicate ظاهر شده , و تا حد بالای زون Sandbergi دیده می شود.
گونه های Polyganthus ذکر شده تا حد بالالی تورنزین نیز یافت می شود , بنابر این نمونه ها kh29 تا kh31 متعلق به زونهای Duplicata &Sandbergiمطابق زمانتورنزین پیشین می باشند.
بیوزون Typicus - Auchoralis - Texanus biozone ,VI
با توجه به عناصر کنودونتی بدست آمده از نمونه های kh36 - kh38 در واحد سنگی :G
Hindeodlla sabtili
Gnathodus semiglaber
Gnathodus pseudosemiglabes
Neoprioniodus confluensr
با توجه به ظهور GN. Pseudosemiglaber از زون Typicus و افول آن در ویزین و نیز ظهور Gn. Semiglaber از زون Lower crenulata و افول آن در زون Texanus برای نمونه های فوق الذکر میتوان زونهای کنودونتی Typicus - Auchoralis – Texanusرا پیشنهاد داد.