معرفی یک جنس جدید از راسته شواگراینیده به نام Genus Iranella
دسته | چینه شناسی و فسیل شناسی |
---|---|
گروه | سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور |
مکان برگزاری | هشتمین همایش سالانه انجمن زمین شناسی ایران |
نویسنده | طاهری ، عزیزاله - وزیری مقدم، حسین |
تاريخ برگزاری | ۱۰ مهر ۱۳۸۴ |
متن اصلی:
موقعیت جغرافیایی برش کوه باغ ونگ
برش کوه باغ ونگ در محدوده نقشه 000‚100 : 1 شیر گشت رخنمون دارد (Ruttner et al., 1968) .
این برش در 45 کیلومتری شمال غرب ناحیه طبس و جنوب غرب شیر گشت، در مسیر طبس به شیرگشت در محلی به نام کوه باغ ونگ قرار دارد (شکل 1). مشخصات جغرافیایی این برش عبارت است از : طول شرقی 56 درجه و 46 دقیقه و عرض شمالی 33 درجه و 11 دقیقه. دراین ناحیه علاوه برسنگهای پرمین، رسوبات مربوط به سازندهای سردر و سرخ شیل رخنمون دارد.
لیتواستراتیگرافی سنگهای پرمین در برش باغ ونگ
رسوبات پرمین در برش باغ ونگ به ضخامت تقریباً 315 متر است. بخش قاعده ای آن با ناپیوستگی هم شیب شیل و ماسه سنگهای سبز سازند سردر را پوشانده و با پیوستگی توسط رسوبات سازند سرخ شیل پوشیده می شود.
برمبنای شواهد صحرایی (لایه بندی و ساختمانهای رسوبی) می توان توالی پرمین را به واحدهای زیر تقسیم نمود (شکل 2)
واحد 1) آهک بیوکلاستیک، اینتراکلاستیک، خاکستری با لایه بندی متقاطع جناغی شکل، حاوی دانه های کوارتز و قطعاتی از فوزولینید، کرینوئید، و بریو زوا به ضخامت 1 متر
واحد 2) کنگلومرای آهکی، خاکستری در بخش میانی قرمز رنگ به ضخامت 1 متر
واحد 3) شیل قرمز به ضخامت 3 متر
واحد 4) مارن و آهکهای مارنی خاکستری به ضخامت 15 متر
واحد 5) شیل با لایه های نازکی از آهکهای فوزولینیدی، امیکرایتی و بیومیکرایتی خاکستری به ضخامت 30 متر
واحد 6) آهک توده ای در قاعده دارای لایه بندی، خاکستری تا زرد به ضخامت 10 متر، بخش قاعده ای آن خرد شده است.
واحدهای 1 تا 6 (60 متر ضخامت) تحت عنوان بخش باغ ونگ نامگذاری شده اند. پرتو آذر (1374) آنها را به عنوان سازند مستقلی با همان نام معرفی کرده است. در تمایز با واحدهای بالایی آنها دارای بقایای متنوعی از فونها هستند.
واحد 7) آهک با لایه بندی خوب، خاکستری، دارای بین لایه هایی از مارن و باند و ندولهای چرتی به ضخامت 120 متر
واحد 8) آهک دولومیتی و دولومیت ضخیم لایه تا توده ای، زرد تا خاکستری با ندول و باندهای چرتی به ضخامت 30 متر
واحد 9) آهک با لایه بندی خوب، خاکستری تیره، حاوی چرت به ضخامت 80 متر
واحد 10) دولومتی و آهک دولومیتی، ضخیم لایه تا توده ای، خاکستری تیره به ضخامت 10 متر
وابسته بودن فوزولینیدها به رخساره ها سبب پخش و توزیع نامنظم آنها در توالی گردیده است (شکل 2). آنها در آهکهای کم عمق زیت تخریبی و آهکهای الیتی بیشترین فراوانی را دارند.
نمونه های حاوی فوزولینید از 17 افق چینه شناسی (B47-B65) جمع آوری و از آنها مقاطع میکروسکوپی جهت دار تهیه گردیده است. سن بخش قاعده ای براساس جنسها و گونه های تشخیص داده شده بلورین می باشد. (وزیری و طاهری، 1382)

شکل (1)
رده بندی جنس ایرانلا
جایگاه جنس ایرانلا به صورت زیر می باشد.
Order Schwagerinidae Solovieva, 1985
Genus Iranella
Tepe-spesies : Iranella bella n.sp.
توصیف : صدف متوسط تا بزرگ، متورم دوکی شکل تا نزدیک به استوانه ای، قطبین ساییده شده تا گرد، نمونه های بالغ 5/6 تا 8 دور پیچش داشته و در تمامی مراحل رشد دارای تقارن هستند. حجره جنینی کوچک، 5/3-2 دور پیچش اولیه فشرده که در مرحله بلوغ با بازشدگی ناگهانی دنبال می شود. اسپایروتکا از تکتوم و کریوتکا تشکیل شده است. سپتا شدیداً اما تا اندازه ای نامنظم در تمام طول صدف چین خورده است. فرونوتکا ضعیف و یا وجود ندارد. پرشدگی محوری ضعیفی منحصراً درمرحله جوانی وجود دارد. تونل باریک و کوتاه. کوماتا کوچک و گاهی در حجره جنینی مشاهده می شود.
جنس ایرانلا در روند تکاملی از گونه Chalaroschwagerina vulgarisformis مشتق گردیده است. دراین روند تکاملی، نازک شدگی سپتا و جدایش پیچش مرحله جوانی فشرده شده بدون هیچگونه تغییر در شکل کلی صدف و حدود خارجی مشاهده می شود (شکل 3).
بحث : این جنس به مقدار زیادی شبیه به پاراشواگرینا می باشد. تفاوت آنها در فقدان کانی کولی و قدیمی تر بودن پاراشواگرینا است.
سن : بلورین
سازند : جمال
Iranella bella n.sp.
توصیف : اندازه صدف کوچک، متورم دوکی شکل با دامنه های جانبی مقعر و قطبین سائید شده تیز. در حالت بلوغ دارای 5/6 تا 7 دور پیچش، 2 تا 5/2 پیچش اولیه فشرده شده می باشند. درازای آن 12-9 میلیمتر و قطرش 2/5-2/4 میلیمتر است. اسپایروتکا از تکتوم و کریوتکای نسبتاً درشت تشکیل شده است. سپتا شدیداً چین خورده و از یک قطب صدف تا قطب دیگر توسعه دارد. حجره جنینی کوچک، تونل باریک و کوتاه، درمرحله جوانی رسوبات ثانویه ضعیفی وجود دارد.
این گونه شباعت زیادی با گونه Paraschwagerina shuleri Wiliams (گزارش شده از رشته کوههای تگزاس) دارد. ولی در داشتن کانی کولی و چین خوردگی شدید و منظم تر سپتا از آن متمایز می گردد. علاوه براین ، گونه Iranella bella جوانتر از گونه آمریکایی است.

شکل (2)

شکل (3)