چینه شناسی و بیو استراتیگرافی سازندهای پابده و جهرم در جنوب شیراز (منطقه زنجیران)

منطقه زنجیران واقع در در بخش چین خورده زون تکتونیکی زاگرس در 68کیلومتری جنوب شهرستان شیراز قرار گرفته است و از طریق جاده شیراز- فیروزآباد به شیراز متصل میگردد. در این منطقه رسوبات مربوط به کرتاسه بالایی تا پلیوسن رخنمون یافته اند که محدوده ای مناسب جهت بررسی های چینه شناسی و فسیل شناسی در این مقطع زمانی را فراهم آورده است. این نوشتار نتیجه بررسیهای انجام گرفته برروی یال جنوب غربی تاقدیس سفیدار است.
در این مقاله دو سازند پابده و جهرم مطالعه شده اند که سازند جهرم فقط بصورت بین انگشتی با بخشهایی از سازند پابده وجود دارد.
به علت وضعیت خاص مقطع مورد مطالعه، که بر مرز تغییر رخساره ای سازند جهرم به پابده واقع شده است و وجود حالت بین انگشتی ما بین این دو سازند، توضیحات واحدهای سنگی فوق تواماٌ ذکر می گردند.
الف- چینه شناسی سازندهای پابده و جهرم
ضخامت سازندهای پابده و جهرم دراین مقطع 291/5 متر است که سنگ شناسی آن به شرح زیر می باشد:
21متر شیل تیره متورق،بسیار هوازده، حاوی فسیلهای پلانکتونیک (قابل تطابق با بخش شیل ارغوانی).
51متر مارلهای خاکستری روشن، نازک لایه، حاوی فسیلهای پلانکتونیک.
45 متر آهک مارلی روشن رنگ با لایه بندی متوسط، در بخشهای انتهایی حاوی گرهک های اکسید آهن، دارای فسیلهای پلانکتونیک.
31/5متر آهک و آهک توده ای به رنگ خاکستری روشن تا خاکستری با لایه بندی متوسط تا ضخیم، بطور متناوب حاوی فسیلهای پلانکتونیک و بنتیک.
103متر آهک مارلی خاکستری رنگ با لایه بندی متوسط تا ضخیم بطور متناوب حاوی فسیلهای بنتیک و پلانکتونیک.
40متر آهک مارلی خاکستری با لایه بندی نازک تا متوسط حاوی فسیلهای پلانکتونیک.
در ادامه این مجموعه آهکهای مارلی حاوی فسیلهای بنتیک الیگوسن وجود دارد که مشخصه سازند آسماری است.
ب- بیوزوناسیون سازندهای پابده و جهرم
براساس میکروفسیلهای پلانکتونیک و بنتیک قابل شناسایی در این واحد سنگی تعداد 6 بیوزن تجمعی شناسایی شده است که عبارتند از:
Globorotalia velascoensis - Globorotalia abundocamerata assemblage zone
با میکروفسیلهای همراه
Globigerina triloculinoides - Globorotalia angulata- Globorotalia laevigata Globorotalia uncinata
Globigerina soldadoensis - Globigerina aequa
سن این بیوزون پالئوسن بالایی است
Globorotalia aragonensis - Globigerina soldadoensis assemblage zone
با میکرو فسیلهای همراه
Globorotalia wilcoxensis - Truncorotaloides sp Globorotalia broedermanni - Globigerina primitiva
سن این بیوزون ائوسن زیرین است.
Globorotalia crassata - Globorotalia spinulosa assemblage - zone
با میکروفسیلهای همراه
Truncorotaloides sp.-Globorotalia centralis Globigerapsis sp
سن این بیوزون تجمعی ائوسن میانی است.
Discocyclina-Nummulites assemblage - zone
در این زون تجمعی بنتیک، میکروفسیلهای زیر قابل مشاهده اند:
Discocylina sowerbi- Amphistegina sp. Nummulites globulus
Discocylina discus - Nummulites cf. subaturicus - Actinocyclina sp.- Operculina sp.- Nummulites cf. laevigata - Sphaerogypsina - Nummulites guettardi
سن این بیوزون ائوسن میانی است و به همراه زون تجمعی شماره 3 بصورت متناوب وجود دارد و مربوط به حالت بین انگشتی ناشی از تغییر رخساره ای سازند جهرم به پابده است.
Globorotalia increbescence - Hantkenina assemblage zone
با میکروفسیلهای همراه
Globigerina ciperoensis - Globigerina yeguansis assemblage zone
که همراه با این زون تجمعی میکروفسیل Globigerina praebulloides قابل مشاهده است.
سن این بیوزن ابتدای الیگوسن است.
سن سازند پابده با توجه به میکروفسیلهای آن از پالئوسن بالایی تا ابتدایی الیگوسن و سن سازند جهرم از ائوسن میانی تا بالایی در نظر گرفته شده است که در منطقه مورد مطالعه این سازند تنها بصورت بین انگشتی با سازند پابده مشاهده میشود. بنابراین در نقشه زمین شناسی منطقه (نقشه شیراز- تهیه شده توسط شرکت ملی نفت ایران- 1979) باید تصحیح انجام گیرد و برروی سازند پابده، تنها سازند آسماری ذکر گردد.