بررسی منابع قرضه سد خاکی شرفویه لار در استان فارس
| دسته | زمین شناسی مهندسی |
|---|---|
| گروه | سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور |
| مکان برگزاری | بیست و دومین گردهمائی علوم زمین |
| نویسنده | نیک اندیش، عباسعلی؛ برزو،آرش |
| تاريخ برگزاری | ۲۲ آذر ۱۳۸۴ |
متن اصلی:
یکی از مهمترین عوامل در توجیه فنی و اقتصادی اجرای یک پروژه سد خاکی منابع قرضه آن (کیفیت و کمیت بهترین مصالح موجود، هزینه و فاصله حمل آن تا حمل مصرف و ... ) می‌باشد. در این مقاله بررسی‌های انجام شده بر روی مصالح بدنه سد خاکی همگن شرفویه لار با ارتفاع 16 متر، که در بخش جویم شهرستان لار از استان فارس احداث خواهد شد، ارائه شده است. این بررسیها در قالب مطالعات دفتری و صحرایی در دو مرحله مقدماتی و تفصیلی انجام گردید. جهت بررسی خصوصیات فیزیکی و مکانیکی مصالح قرضه‌های پیشنهادی مرحله مقدماتی (قرضه‌ای در داخل مخزن سد و قرضه دیگری در دامنه تپه‌های واقع در 5/2 کیلومتر از محل احداث سد)، مطالعات ژئوتکنیک (شامل آزمایشات دانه‌بندی، هیدرومتری، هیدرومتری مظاعف، حدود آتربرگ، تراکم، نفوذپذیری، پین هول، برش مستقیم و سه محوری در وضعیت‌های تحکیم یافته- زهکشی شده(CD) و تحکیم یافته-زهکشی نشده (CU) بر روی این قرضه‌ها انجام شد.
براساس طبقه‌بندی یونیفاید مصالح قرضه داخل مخزن سد از نوع شن رس‌دار لای‌دار همراه با ماسه (GC-GM) و مصالح قرضه حاشیه جاده لار- جهرم از نوع شن رس‌دار (GC) می‌باشد.
جهت بررسی خصوصیات شیمیایی قرضه‌ها بالاخص تعیین درصد گچ، از هر قرضه یک نمونه جهت تجزیه شیمیایی کامل برداشته و در آزمایشگاه سازمان زمین‌شناسی شعبه جنوب کشور تجزیه گردید. بر اساس نتایج این تجزیه‌ها، درصد گچ در قرضه داخل مخزن 15/2 درصد و در قرضه کنار جاده لار- جهرم 4/3 درصد می‌باشد.
اگرچه به لحاظ خصوصیات فیزیکی و مکانیکی هیچگونه محدودیتی در استفاده از قرضه کنار جاده لار- جهرم مشاهده نشده و بعضاً نسبت به قرضه داخل مخزن برتری دارد (مناسبترین قرضه‌ها جهت احداث بدنه سدهای خاکی قرضه‌های GC می‌باشند) ولی بدلیل بالا بودن نسبی درصد گچ، تخریب نسبتاً زیاد محیط زیست، بوجود آمدن خطرات ناشی از خاکبرداری در حاشیه جاده و محدودیت حجم استفاده از آن توصیه نمی‌گردد.
قرضه داخل مخزن سد بدلیل حداقل تخریب منابع طبیعی و محیط زیست، دور بودن از راههای دسترسی مهم و اماکن مسکونی، افزایش حجم مفید مخزن سد و همچنین کم بودن فاصله حمل آن تا محل احداث سد، منبع قرضه مناسبی بوده و لذا با در نظر گرفتن کلیه شرایط فوق‌الذکر، بعنوان بهترین قرضه در محدوده‌ای به شعاع 13 کیلومتر از محل احداث سد شرفویه پیشنهاد می‌شود. حجم قطعی این قرضه پس از کوبیدگی 430000 متر مکعب و فاصله حمل آن تا محل سد 1300-800 متر می‌باشد. این قرضه با ضریب اطمینانی برابر با 4/2 ، بطور مطلوبی پاسخگوی حجم مورد نیاز جهت احداث بدنه سد خاکی شرفویه لار است
یکی از مهمترین عوامل در توجیه فنی و اقتصادی اجرای یک پروژه سد خاکی منابع قرضه آن (کیفیت و کمیت بهترین مصالح موجود، هزینه و فاصله حمل آن تا حمل مصرف و ... ) می‌باشد. در این مقاله بررسی‌های انجام شده بر روی مصالح بدنه سد خاکی همگن شرفویه لار با ارتفاع 16 متر، که در بخش جویم شهرستان لار از استان فارس احداث خواهد شد، ارائه شده است. این بررسیها در قالب مطالعات دفتری و صحرایی در دو مرحله مقدماتی و تفصیلی انجام گردید. جهت بررسی خصوصیات فیزیکی و مکانیکی مصالح قرضه‌های پیشنهادی مرحله مقدماتی (قرضه‌ای در داخل مخزن سد و قرضه دیگری در دامنه تپه‌های واقع در 5/2 کیلومتر از محل احداث سد)، مطالعات ژئوتکنیک (شامل آزمایشات دانه‌بندی، هیدرومتری، هیدرومتری مظاعف، حدود آتربرگ، تراکم، نفوذپذیری، پین هول، برش مستقیم و سه محوری در وضعیت‌های تحکیم یافته- زهکشی شده(CD) و تحکیم یافته-زهکشی نشده (CU) بر روی این قرضه‌ها انجام شد.
براساس طبقه‌بندی یونیفاید مصالح قرضه داخل مخزن سد از نوع شن رس‌دار لای‌دار همراه با ماسه (GC-GM) و مصالح قرضه حاشیه جاده لار- جهرم از نوع شن رس‌دار (GC) می‌باشد.
جهت بررسی خصوصیات شیمیایی قرضه‌ها بالاخص تعیین درصد گچ، از هر قرضه یک نمونه جهت تجزیه شیمیایی کامل برداشته و در آزمایشگاه سازمان زمین‌شناسی شعبه جنوب کشور تجزیه گردید. بر اساس نتایج این تجزیه‌ها، درصد گچ در قرضه داخل مخزن 15/2 درصد و در قرضه کنار جاده لار- جهرم 4/3 درصد می‌باشد.
اگرچه به لحاظ خصوصیات فیزیکی و مکانیکی هیچگونه محدودیتی در استفاده از قرضه کنار جاده لار- جهرم مشاهده نشده و بعضاً نسبت به قرضه داخل مخزن برتری دارد (مناسبترین قرضه‌ها جهت احداث بدنه سدهای خاکی قرضه‌های GC می‌باشند) ولی بدلیل بالا بودن نسبی درصد گچ، تخریب نسبتاً زیاد محیط زیست، بوجود آمدن خطرات ناشی از خاکبرداری در حاشیه جاده و محدودیت حجم استفاده از آن توصیه نمی‌گردد.
قرضه داخل مخزن سد بدلیل حداقل تخریب منابع طبیعی و محیط زیست، دور بودن از راههای دسترسی مهم و اماکن مسکونی، افزایش حجم مفید مخزن سد و همچنین کم بودن فاصله حمل آن تا محل احداث سد، منبع قرضه مناسبی بوده و لذا با در نظر گرفتن کلیه شرایط فوق‌الذکر، بعنوان بهترین قرضه در محدوده‌ای به شعاع 13 کیلومتر از محل احداث سد شرفویه پیشنهاد می‌شود. حجم قطعی این قرضه پس از کوبیدگی 430000 متر مکعب و فاصله حمل آن تا محل سد 1300-800 متر می‌باشد. این قرضه با ضریب اطمینانی برابر با 4/2 ، بطور مطلوبی پاسخگوی حجم مورد نیاز جهت احداث بدنه سد خاکی شرفویه لار است