معرفی بازوپایان فراسنین – فامنین در شمال کرمان
| دسته | چینه شناسی و فسیل شناسی |
|---|---|
| گروه | سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور |
| مکان برگزاری | بیست و چهارمین گردهمایی علوم زمین |
| نویسنده | قاسم شیرازی بیتا ،داستانپور محمد،وزیری محمدرضا |
| تاريخ برگزاری | ۰۹ اسفند ۱۳۸۴ |
چکیده
این مطالعه جهت معرفى بازوپایان مناطق شمال استان کرمان صورت گرفته است.۲۷ گونه وجنس از بازوپایان شامل :
Anatrypa sp., Anathyris sp. , Anthyris cf. , Anathyris gr. helmersenii Cleiothyridina coloradensis , Cleiothiridina sp., Camposita sp., Crisinarina sp., Cyrtospirifer asiaticus, Cyptoterorhynchus arpaensis, Cyrtospirifer verneuili , Cyrtospirifer supradisjunctus , Cyrtospirifer sp., Cyrtospirifer syringothyriformis,Eobrachythyris sp.,Leptaena sp. , Ptychomaletoechina sp. , Productella subaculeata , Productella sp., Mesoplica sp.,Spinatrypina robusta, Spinatrypina chitralensis, Retichonetes sp., Rhipidomella sp. ,Rhipidorhynchus kotalensis, Uchtospirifer Multiplicatus, Tylothyris subvaricosa .
مورد شناسایى قرار گرفت. (شکل ۲) بر این اساس سن فراسنین-فامنین را مى توان براى لایه هاى دربرگیرنده که اغلب توالى از آهک و آهک مارنى مى باشند در نظر گرفت.
Frasnian –Famennian Brachiopods from <?xml:namespace prefix = st۱ ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:smarttags" />North Kerman۱:place>.
Ghasem shirazi B,Dastanpour M,Vaziri M.R
Geology department of shahid Bahonar university۱:PlaceType> of Kerman۱:PlaceName>۱:place>
Abstract
۲۷ taxa of brachiopods from northern part of Kerman۱:place>۱:City> studeid as following:
Anatrypa sp., Anathyris sp. , Anthyris cf. , Anathyris gr. helmersenii Cleiothyridina coloradensis , Cleiothiridina sp., Camposita sp., Crisinarina sp., Cyrtospirifer asiaticus, Cyptoterorhynchus arpaensis, Cyrtospirifer verneuili , Cyrtospirifer supradisjunctus , Cyrtospirifer sp., Cyrtospirifer syringothyriformis,Eobrachythyris sp.,Leptaena sp. , Ptychomaletoechina sp. , Productella subaculeata , Productella sp., Mesoplica sp.,Spinatrypina robusta, Spinatrypina chitralensis, Retichonetes sp., Rhipidomella sp. ,Rhipidorhynchus kotalensis, Uchtospirifer Multiplicatus, Tylothyris subvaricosa .
Frasnian-Famennian stages were suggested with regard to the faunas from limestone and marly limestone beds.
مقدمه
بازوپایان شاخه ای از بی مهرگان دریایی هستند که در رسوبات دوره دونین به وفور دیده می شوند.Tipper
(1921) برای اولین بار در کرمان سنگواره های بازوپایان را گزارش نموده است.Clapp(1940) قسمتی از رسوبات اطراف کرمان را توصیف کرده وبه تعدادی از سنگواره های بازوپایان اشاره کرده است.
توالی لایه های دونین پسین در این مناطق اغلب از آهک،آهک مارنی وآهک دولومیتی تشکیل یافته که لایه هایی از جنس ماسه سنگ وشیل به صورت بین لایه ای نیز در آنها دیده می شوند.
مناطق مورد مطالعه عبارتند از : 1-برش حوض پنج در 30 کیلومتری شمال غرب راور که از سازندهای پادها،بهرام وششتو تشکیل شده است.
2و3-برشهای گریک وهروز در 75 کیلومتری شمال کرمان که به ترتیب در غرب وشرق ناودیس هجدک قرار گرفته اند. در برش گریک توالی رسوبات به ترتیب شامل سازندهای پادها ، بهرام وششتو ودر برش هروز شامل سازندهای بهرام وششتو می باشند. (شکل1)
دیرینه شناسی
سنگواره های بازوپایان در برش حوض پنج شامل نمونه های زیر به سن فراسنین:
Anathyris gr. helmersenii , Cyrtospirifer verneuili , Productella subaculeata
و4 نمونه شاخص فامنین می باشند.
, crisinarina sp. Ptychomaletoechina sp. ,Leptaena sp. , Composita sp.,
ازدیگر سنگواره های یافت شده در این برش میتوان به نمونه های زیر اشاره نمود:
Productella subaculeata , Athyris sp. , cyrtospirifer sp. , Leptaena sp. , Rhipidomella sp. , Mesoplica sp.
جنس Anathyris،دامنه سنی آن کل دونین را در برمی گیرد( 5 Moore ,196 ) ولی در ایران تاکنون فقط از فرازنین و آن هم گونه Anathyris gr. helmersenii گزارش شده است.(Brice ,1970)درافغانستان وفرانسه نیز این گونه با همین سن گزارش شده است.،پس این جنس می تواند شاخص فرازنین ایران مرکزی باشد.
در میان 60 نمونه از بازوپایان جمع آوری شده در برش گریک 11 جنس وگونه از بازوپایان فراسنین شناسایی گردیدند.این بازوپایان عبارتند از:
Anathyris sp. ,Anatrypa sp. , Cleiothyridina coloradensis ,composite sp. , Cyrtospirifer supradisjunctus , Cyrtospirifer verveuili,Cyrtospirifer syringothyriformis,Spinatrypina chitralensis ,Spinatrypina robusta , Tylothyris subvaricosa , Uchtospirifer Multiplicatus .
در میان براکیوپودهای موجود در این برش جنس Spinatrypina از درجه اهمیت ووفور بیشتری برخوردار می باشد.به سمت بالای برش از تعداد آنها کاسته و برفراوانی جنس ها وگونه های دیگرازجمله Cleiothyridina coloradensis افزوده می شود.
در برش هروز تعداد 12 جنس وگونه از بازوپایان به سن فراسنین وفامنین شناسایی گردیدند :
Anathyris sp. , Anthyris cf. , Cleiothiridina sp. ,Cyrtospirifer asiaticus, Cyrtospirifer verneuili ,Cyptoterorhynchus arpaensis ,Eobrachythyris sp. , Retichonetes sp. ,Rhipidomella sp. ,Rhipidorhynchus kotalensis ,Spoinatrypina robusta , Uchtospirifer sp.
از فراوانترین سنگواره های بافت شده در این برش می توان به فسیل های Spoinatrypina وهمچنین سنگواره های Cyrtospirifer ورینکونلیدها Rhynchonellidsاشاره نمود.(داستانپور 1377)
نتیجه گیری
1-تعداد 27 گونه وجنس از بازوپایان مناطق شمالی استان کرمان شناسایی گردید.
2-بازوپایان مورد مطالعه سن فراسنین وفامنین را برای رسوبات در برگیرنده مشخص می نمایند.
3-در برش حوض پنج راسته پروداکتیدا Productida بالاترین درصد فراوانی را در میان بازوپایان شناسایی شده به خود اختصاص داده اند.
4- در برش های گریک وهروز فراوانی اسپین آتری پینا از سایر سنگواره های بازوپایان بیشتر می باشد.
منابع
-داستانپور ،م .،(1377)،مطالعه بازوپایان دونین پسین شمال شرق باغین کرمان ، مجله علوم دانشگاه تهران،جلد24،شماره 1،صفحه 3تا27.
-Brice,D.1970,Etude Paleontologique et stratigraphique du Devonian de 1 Afghanistan , contribution A La connissance des brachiopds et des polypiers rugueux , p.364. -Clapp , F.G . , 1940 , Geology of eastern Iran , Geol . Soc . Amer Nul . Vol . 51 , P . 1-102. -Moore , R . C . ,(EO) , 1965 , Treatise on Invatebrate paleontology , part H , Brachopoda , Vol . 1-2 , Ge. 1 . Soc . Am . and Univ . kns , Press . 927pp . -Tipper,G.H.,1921,The geology and mineral resources of eastern Persia ,India Geol.Survey.Reco,Vol.53,No.1,P.51-79.