چینه شناسی و زیست چینه ای سیستم ﭙرمین در ناحیه سنگرود (البرز غربی)
| دسته | چینه شناسی و فسیل شناسی |
|---|---|
| گروه | سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور |
| مکان برگزاری | بیست و پنجمین گردهمائی علوم زمین |
| نویسنده | مهربان٬ نوشین |
| تاريخ برگزاری | ۰۱ اسفند ۱۳۸۵ |
چکیده:
سری رسوبات پالئوزویک بالائی در ۲۸ کیلومتری شمال شرق لوشان٬ شمال روستای سنگرود٬ در دره مارسلان برونزد دارد. سیستم پرمین در برش مارسلان٬ از نظر چینه شناسی همچنین تعیین اشکوب های سیستم پرمین در این ناحیه از رشته جبال البرز مورد مطالعه قرار گرفته است. واحدهای سنگی تشکیل دهنده این سیستم از پائین به بالا عبارتنداز:ابتدا سازند درود به سن آسلین – ساکمارین که سه عضو را شامل می گردد و سپس سازند روته به سن مرغابین که دو عضو را شامل می گردد و بر روی آن سازند نسن به سن جلفین پیشین تشخیص داده شده است که دو عضو را شامل می گردد مرز بالائی آن به صورت ناپیوستگی هم شیب در زیر سازند الیکا قرار گرفته است.
Abstract:
The Upper Paleozoic sequence is exposed in Marselan valley, ۲۸ Km north – east Loshan region, north Sangrud village. The Permian system in Marselan section was fully considered regarding stratigraphic and biostratigraphy; also of western Alborz range. The rock units of the mention system are in descending order: Doroud Formation consist of ۳ members with Asselian/ Sakmarian in age. And then, Ruteh Formation with Murghabian in age, consist of ۲ members. Nessen Formation overlay the Ruteh Fm. with early Djulfian in age and consist of ۲ members, upper boundary disconformity underlays the Elika Fm.
چینه شناسی و زیست چینه ای سیستم ﭙرمین در ناحیه سنگرود (البرز غربی)
◊◊◊◊◊◊◊
مهربان٬ نوشین ؛ کارشناسی ارشد چینه شناسیاز دانشگاه تهران٬ کارشناس سازمان زمین شناسی کشور٬ تهران
پرتو آذر٬ حسین ؛سازمان زمین شناسی کشور٬ تهران
سجادی٬ فرشته؛ دانشکده علوم٬ دانشگاه تهران
◊◊◊◊◊◊◊
چکیده:
سری رسوبات پالئوزویک بالائی در 28 کیلومتری شمال شرق لوشان٬ شمال روستای سنگرود٬ در دره مارسلان برونزد دارد. سیستم پرمین در برش مارسلان٬ از نظر چینه شناسی همچنین تعیین اشکوب های سیستم پرمین در این ناحیه از رشته جبال البرز مورد مطالعه قرار گرفته است. واحدهای سنگی تشکیل دهنده این سیستم از پائین به بالا عبارتنداز:ابتدا سازند درود به سن آسلین – ساکمارین که سه عضو را شامل می گردد و سپس سازند روته به سن مرغابین که دو عضو را شامل می گردد و بر روی آن سازند نسن به سن جلفین پیشین تشخیص داده شده است که دو عضو را شامل می گردد مرز بالائی آن به صورت ناپیوستگی هم شیب در زیر سازند الیکا قرار گرفته است.
Abstract:
The Upper Paleozoic sequence is exposed in Marselan valley, 28 Km north – east Loshan region, north Sangrud village. The Permian system in Marselan section was fully considered regarding stratigraphic and biostratigraphy; also of western Alborz range. The rock units of the mention system are in descending order: Doroud Formation consist of 3 members with Asselian/ Sakmarian in age. And then, Ruteh Formation with Murghabian in age, consist of 2 members. Nessen Formation overlay the Ruteh Fm. with early Djulfian in age and consist of 2 members, upper boundary disconformity underlays the Elika Fm.
◊◊◊◊◊◊◊
مقدمه :
در این نوشتاربحث و گفتگو راجع به رسوبات سیستم پرمین در مقطع چینه شناسی سنگرود واقع در البرز غربی می باشد.این منطقه از نظر تقسیم بندی زمین شناسی در تقسیم بندی نبوی (1355 ) در زون البرز- آذربایجان در تقسیم بندی اشتامپلی (1978) در زون البرز و بر اساس تقسیم بندی افتخارنﮊاد (1359) قسمتی از جنوب زون تکتونیکی البرز غربی را تشکیل می دهد. برش مورد مطالعه به ضخامت حقیقی 762 متر در 28 کیلو متری شمال شرقی روستای لوشان در محدوده ای به طول جغرافیائی́́´36́ و ˚49 و عرض جغرافیائی ́38 و˚36 قرار گرفته است وتحت نام محلی مارسلان معروف می باشد.
به وسیله این مطالعه که بر اساس شناخت دقیق میکرو فاسیس و میکروفسیل های موجود در رسوبات سیستم پرمین می باشد٬ واحدهای سنگی این سازندها مشخص و معین می گردد و همچنین اشکوب های مختلف واحدهای سنگی سیستم پرمین نیز تشخیص داده شد.
موقعیت جغرافیائی و راههای ارتباطی منطقه مورد مطالعه در مقیاس بزرگ
◊◊◊◊◊◊◊
بحث :
چینه شناسی و زیست چینه ای سازند درود: واحدهای سنگی سازند درود (Assereto,1963) در ناحیه سنگرود دارای رخساره آواری است و از نظر لیتولوﮊیکی شامل ماسه سنگ قرمز رنگ شیل و سنگ آهک انکوئیدی و سیلت استون قرمز رنگ می باشد. این سازند در قاعده به صورت ناپیوسته و هم شیب بر روی رسوبات کربنیفر مبانی قرار می گیرد. ضخامت این سازند 225 متر می باشد. این واحد سنگی از نظر تغییرات لیتواستراتیگرافی 3 زیر واحد را شامل می شود. که از پائین به بالا عبارتند از:
1-1 زیر واحد یک: لیتولوﮊی این زیر واحد شامل کنگلومرای قاعده ای٬ماسه سنگ قرمز رنگ تا ارغوانی و سنگ آهک ماسه ای ضخیم تا متوسط لایه می باشد٬ ضخامت این زیر واحد 35 متر می باشد.
میکرو فاسیس نمو نه های این زیر واحد شامل:
Biointrasparite, Bioclastic, Sandy(clastic), Biosparite, Bio-oosparite.
میکروفسیل نمو نه های این زیر واحد شامل:
Schubertella sp., Mesoschubertella cf. thompsoni, Pseudofusulina sp., Millerella marblensis, Pseudofusulina cf. diserta, Ozawainella masquensis.
این زیر واحد با توجه به مجموعه فونای فوق به سن آسلین می باشد.
2-1 زیر واحد دو: لیتولوﮊی این زیر واحد شامل آهک ماسه ای و شیلی در پائین و آهک انکوئیدی در بالا می باشد. ضخامت این زیر واحد 92 متر می باشد.
میکرو فاسیس نمو نه های این زیر واحد شامل:
Biointrasparite, Biomicrosparite,Bio-oosparite, Biopelsparite,Biosparite, Biodolosparite.
میکروفسیل نمو نه های این زیر واحد شامل:
Hemigordius marselensis, Hemigordius inflated,Geinitzina postcarbonica, Sphaeroschwagerina sphaerica, Mesoschubertella sp., Millerella sp., Pseudofusulina sp..
این زیر واحد با توجه به مجموعه فونای فوق به سن ساکمارین می باشد.
3-1 زیر واحد سه: لیتولوﮊی این زیر واحد شامل شیل سیلتی و ماسه ای به رنگ نارنجی تا قرمز رنگ است. ضخامت این زیر واحد 98 متر می باشد و هیچگونه آثار جانوری دیده نشده است.
چینه شناسی و زیست چینه ای سازند روته: واحدهای سنگی سازندروته (Assereto,1963) در ناحیه سنگرود از نظر لیتولوﮊیکی شامل آهک های صخره ای در قاعده و آهک های نودولار چرتی در بالا می باشد. این سازند به ضخامت 364 متر بر روی سازند درود قرار گرفته است. کنتاکت این دو واحد سنگی از نوع تدریجی می باشد. این واحد سنگی از نظر تعییرات لیتو استراتیگرافی دو زیر واحد را شامل می شود که از پائین به بالا عبارتند از:
4-1 زیر واحد چهار: لیتولوﮊی این زیر واحد شامل آهک خاکستری ضخیم تا توده ای می باشد به طوری که در ناحیه مورد مطالعه به صورت صخره های پر شیب رخنمون می یابد و 224 متر ضخامت دارد.
میکرو فاسیس نمو نه های این زیر واحد شامل:
Biodolosparite, Biomicrosparite, Biopelsparite, Biodismicrite, Biomicrite.
میکرو فاسیل نمو نه های این زیر واحد شامل:
Mesoschubertella sp., Codonofusiella sp., Nankinella orbicularis, Neoendothyra sp., Langella perforata, Pachyphloia cf. cukurkÖyi, Pachyphloia cf. pedicula, Schwagerina sp., Pachyphloia iranica.
این زیر واحد با توجه به مجموعه فونای فوق به سن مرغابین می باشد.
5-1 زیر واحد پنج: لیتولوﮊی این زیر واحد شامل آهک خاکستری رنگ تا متوسط لایه در قسمت پائین آهک های ضخیم لایه در قسمت بالا که ظاهری صخره مانند دارد. ضخامت این زیر واحد 140 متر می باشد.
میکرو فاسیس نمو نه های این زیر واحد شامل:
Biomicrite, Biomicrosparite.
میکروفسیل نمو نه های این زیر واحد شامل:
Neoendothyra pedicula, Pachyphloia cukurkÖyi, Neoendothyra sp., Pachyphloia iranica, Codonofusiella sp., Cryptoseptida cf. anatoliensis, Ichtyolaria nessenensis, Frondina permica.
این زیر واحد سنگی با توجه به مجموعه فونای فوق به سن مرغابین پسین می باشد.
6-1 زیر واحد شش: لیتولوﮊی این زیر واحد شامل آهکنودولار خاکستری رنگ نازک تا متوسط لایه در قسمت پائین و آهک های ضخیم لایه در قسمت بالا که ظاهری صخره مانند دارد. ضخامت این زیر واحد 140 متر می باشد.
چینه شناسی و زیست چینه ای سازند نسن: واحدهای سنگی سازندنسن (Glaus,1965) در ناحیه سنگرودشامل لایه هائی از شیل و سنگ آهکمی باشد که ضخامت آن به 140 متر می رسد. مرز زیرین سازند هم ارز نسن به صورت تدریجی بر روی سازند روته قرار گرفته است و مرز بالائی این سازند به صورت ناپیو ستگی هم شیب در زیر واحد سنگی سازند الیکا (تریاس پیشین) قرار گرفته است. این واحد سنگی٬ 2 زیر واحد را شامل می شود:
6 -1 زیر واحد شش: لیتولوﮊی این زیر واحد شامل طبقات آهکی چرت دار خاکستری رنگ ضخیم لایه در قسمت پائین وسنگ آهک های شیلی نازک لایه در قسمت بالا می باشد. . ضخامت این زیر واحد 48 متر می باشد.
میکرو فاسیس نمو نه های این زیر واحد شامل:
Biomicrite, Bio- dolomicrite, Biodolosparite, Biodolomicrosparite.
میکروفسیل نمو نه های این زیر واحد شامل:
Neoendothyra reichelei, Pachyphloia cukurkÖyi, Codonofusiella sp., Cryptoseptida cf. anatoliensis, Neoendothyra parva, Paraglobivalvulina mira, Pachyphloia iranica, Schwagerina sp..
این زیر واحد سنگی با توجه به مجموعه فونای فوق به سن جلفین پیشین می باشد.
7 -1 زیر واحدهفت: لیتولوﮊی این زیر واحد شامل سنگ آهک چرت دار خاکستری رنگ نازک تا متوسط لایه در پائین و آهک شیلی در بالا می باشد. این زیر واحد سنگی 92 متر ضخامت دارد. مرز فوقانی آن به صورت ناپیوستگی هم شیب در زیر سازند الیکا (تریاس پیشین) قرار گرفته است.
میکرو فاسیس نمو نه های این زیر واحد شامل:
Biomicrosparite,Boundstone with stylolite structure, Reefal algal Limestone.
میکروفسیل نمو نه های این زیر واحد شامل:
Cribrogenerina sp., Pisonella sp., Codonofusiella sp., Neoendothyra cf. broennimanni, Pachyphloia cukurkÖyi.
این زیر واحد سنگی با توجه به مجموعه فونای فوق به سن جلفین پیشین می باشد.
RANGE CHART ZONATION OF FORAMINIFERA
◊◊◊◊◊◊◊
نتیجه گیری :
از مطالعات و بررسی چینه شناسی و زیست چینه ای سیستم پرمین در ناحیه مورد مطالعه نتایج ذیل استنباط گردید:
1- پیشروی دریا در زمان آسلین- ساکمارین در این ناحیه از البرز غربی.
2- وجود ناپیوستگی هم شیب در مرز کربنیفر و پرمین.
3- 3 سازند درود و روته و هم ارز نسن در این منطقه مشخص گردید.
4- وجود ناپیوستگی هم شیب در مرز دو سیستم پرمین و تریاس
5- وجود آثار لاتریت و بوکسیت در مرز دو سیستم پرمین و تریاس
6- نبود رسوبات کربنیفر پسین بر اثر فاز تکتونیکی هرسی نین
7- نبود چینه شناسی پرمین پسین در سراسر رشته جبال البرز و سایر نواحی ایران را می توان معلول حرکت گندوانا به سمت اورازیا و بسته شدن دریای تتیس دانست.
◊◊◊◊◊◊◊
منابع فارسی :
مهربان٬ نوشین٬ 1380 - چینه شناسی و زیست چینه ای سیستم پرمین در برش مارسلان٬ ناحیه سنگرود ٬ (البرز غربی) ٬پایان نامه فوق لیسانس٬ 105 صفحه.
پرتو آذر٬ حسین٬ 1374- سیستم پرمین در ایران طرح تدوین کتاب زمبن شناسی ایران٬ سازمان زمین شناسی کشور٬ 340 صفحه.
علوی نائینی٬ منصور٬ 1372 - چینه شناسی پالئوزوئیک ایران کتاب زمبن شناسی ایران٬ سازمان زمین شناسی کشور٬ 492 صفحه.
خسرو تهرانی ٬خسرو (1370)؛ میکروپالئونتولوزی کاربردی؛ موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران٬ شماره انتشار 2114 335٬ صفحه.
◊◊◊◊◊◊◊
References:
Bozorgnia, F.,1973
Paleozoic Foraminiferal Biostratigraphy of Central and EastAlborzMountains N.I.O.C. Geological Laboratori, Publication No. 40.
Glaus, M., 1965
Die Geologie des Gebietes nordlich les Kanderan posses (Zentral Alborz) , Iran : Mitt, Geol. Inst. Eidgen. Tech. Hochschule u. univ. Zurich, N. F. 48,156 P.
Lys M.,Stampfli G., Jenny, J.,1978
Biostratigraphie do Carbonefere et do Permien de Ľ Elborz oriental (Iran du NE)., note de Lab de Paleont de Ľ vnin. De Geneve, N.10.