بررسی چینه شناختی و دیرینه شناختی رخساره های سنگی کرتاسه پسین در منطقه فرومد ،جنوب کهنه
| دسته | چینه شناسی و فسیل شناسی |
|---|---|
| گروه | سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور |
| مکان برگزاری | بیست و پنجمین گردهمائی علوم زمین |
| نویسنده | سارا سلیمانی |
| تاريخ برگزاری | ۰۲ اسفند ۱۳۸۵ |
مقدمه :
در این نوشتار مطالعه سنگهاى رسوبى کرتاسه پسین در منطقه فرومد ،جنوب کهنه مورد بررسى قرار گرفته است.
پس از برداشت هاى صحرایى و چینه نگارى منطقه مورد نظر، نمونه هایى جهت بررسى هاى سنگ شناختى و دیرینه شناختى برداشت و مطالعه گردیدند. تلفیق مشاهدات صحرایى و بررسى هاى آزمایشگاهى موجب شناخت هر چه بیشتر این سنگها شده است.
چینه نگارى
واحد
سنگ آهک زیستى میکریتى و سنگ آهک گلوبوترانکانادار خاکسترى روشن تا صورتى درونداشت سنگ شناختى این واحد در جنوب خاورى روستاى کهنه است. این سنگ آهک ها متوسط لایه ،۵۰-۳۰ سانتیمتر، تا ستبر لایه ،بیش از ۱ متر، هستند و ستبراى آن ها حدود ۲۵۰-۱۵۰ متر است. همان گونه که در مورد واحد هاى آتشفشانى کرتاسه بالا بیان شد، در بیشترموارد ارتباط نزدیک و تنگاتنگى بین واحد هاى آتشفشانى با واحد وجود دارد به گونه اى که نمى توان نقش اصلى آن را در تعیین دیرینه واحد هاى یاد شده و به ویژه سکانس افیولیتى همراه آن ها را از نظر دور داشت. در بیشتر موارد مرز هاى آن با واحد هاى یاد شده گسلیده است، لذا نمى توان ستبراى آن را تعیین نمود. مطالعه دیرینه شناختى بر روى این سنگ آهک ها دیرینه کرتاسه پسین ، سنونین (کنیاسین- کامپانین پسین)، را براى آن ها نشان مى دهد (س. سلیمانى - سازمان زمین شناسى کشور- ۱۳۸۵ )
از فرامینیفر هاى شاخص آن میتوان به جنس و گونه هاى زیر اشاره کرد:
Globotruncanita calcarata, Globotruncanita subspinosa, Globotruncanita stuarti , Globotruncana bulloides, Globotruncana lapparenti, Globotruncanita stuartiformis, Globotruncana ventricosa, Rosita fornicata, Globotruncana arca, Dicarinella asymetrica, Dicarinella primitiva, Dicarinella concavata, Marginotruncana coronata, Marginotruncana sigali, Marginotruncana renzi, Marginotruncana sinuosa & Radiolarids.
◊◊◊◊◊◊◊
نتیجه گیرى :
بررسى هاى چینه شناختى در ورقه مورد بررسى و در گامه هاى پایانى کرتاسه و آغاز سنوزوئیک نشانگر اثرات جنبش کوهزایى لارامید به گونه چین خوردگى شدید سازند هاى کهن تر از پالئوسن است که در چهره یک فاز فشارشى سبب چین خوردگى و بیرون آمدن منطقه از آب شده است.
بررسى هاى دیرینه شناسى، سن مجموعه فسیلى موجود در این سنگ ها را به کنیاسین- کامپانین پسین نسبت مى دهد. میکروفاسیس هاى پلاژیک مربوط به این سن شامل آهک هاى بایومیکرایتى و عمیق دریاى باز است به علاوه رخساره هاى کربناته و پلاژیک واحدهاى kp۱ و tm با تجمع مبکروفونائى چون رادیولاریا ، رخساره هاى عمیق تر را نشان مى دهد.
رسوبات اشکوب سنتونین در واحد kv حاوى زون زیستى zone Dicarinella asymetrica است، همچنین واحد kp۱ حاوى زون زیستى zone Globotruncanita calcarata است که زون سوم کامپانین را مشخص مى کند.
◊◊◊◊◊◊◊
منابع :
- ج.افتخار نژاد و ع. آقانباتى چهار گوش جاجرم، ۱۳۷۱
- ع.بحرودى و ج.عمرانى ورقه یکصد هزارم فرومد، ۱۳۷۷
- ر.کهنسال و ص.ذوالفقارى ورقه بیست و پنج هزارم جنوب کهنه، ۱۳۸۵
سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور
چکیده:
ورقه یکصد هزارم فرومد در بخش شمال خاوری چهارگوش دویست و پنجاه هزارم جاجرم است. این منطقه بخش کوچکی از ناحیه ساختاری سبزوار است که در محدوده بین استان‌های سمنان و خراسان جای دارد.بررسی های چینه شناسی کرتاسه بالائی نشانگر وجود انبوهی از سنگ آهک های کرم رنگ مایل به صورتی همراه با حجم بسیار زیادی از سنگ های آتشفشانی خاکستری تیره مایل به سبز در "چهره گدازه ها" و سنگ های آذرآواری با ترکیب گوناگون در این زمان است. بررسی دیرینه شناسی بر روی این سنگ آهک ها با بافت میکرایتی نشان میدهد که سن نهشته های کرتاسه پسین در ناحیه مطالعه شده مربوط به اشکوب های کنیاسین- کامپانین پسین بوده و حاوی میکروفسیل های مناطق عمیق دریا است.در گامه های پایانی کرتاسه و آغاز سنوزوئیک جنبش کوهزایی لارامید بصورت یک فاز فشارشی سبب چین خوردگی، تکتونیزه شدن شدید و بیرون آمدن رسوبات از آب شده است.
Stratigraphy and paleontology of the upper Cretaceous in the Forumad (south of Kahneh) area
Abstract:
The Forumad 1:100000 geological map is located in the North-East of the Jadjarm 1:25000 geological sheet. This area is a part of the Sabzevar structural zone, situated between Semnan and Khorasan Provinces.The Stratigraphical study on the Late Creataceous shows a lot of pinkish cream limestones and dark grey to green tuffits which have different composition pyroclastic rocks in this time. The Paleontological study of specimens of this zone indicates the Coniacian - Late Campanian stages which have planktonic microfossils belonging to deep sea water. The Laramid orogenic movements as a compressional phase caused folding, tectonizing, and outcropping the area at the end of the Cretaceous and the beginning of the Cenozoic.