مطالعه هیدروژئوشیمی و آلودگی آب های زیرزمینی در برگه ۱:۵۰۰۰۰ شهر تهران ( چاه و مخزن ) (با نگرش زمین شناسی پزشکی)
| دسته | زمین شناسی زیست محیطی |
|---|---|
| گروه | سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور |
| مکان برگزاری | بیست و پنجمین گردهمائی علوم زمین |
| نویسنده | فرح رحمانی |
| تاريخ برگزاری | ۰۱ اسفند ۱۳۸۵ |
مقدمه :
آب یکى از موادى است که به فراوانى در طبیعت یافت مى شود اما على رغم این فراوانى، عوامل محیطى مختلف موجب محدود شدن آب مصرفی انسان مى گردند. یکی از این عوامل محدود کننده، آلودگی آنتروپوژنیک و ژئوژنیک منابع آبی است که ارتباط مستقیم با سلامت عمومی جامعه دارد. این معضل در شهرهای بزرگ به دلیل تراکم بالای جمعیت و گسترش صنایع آلوده کننده بیشتر خودنمایی می کند. کلان شهر تهران نیز از این قاعده مستثنی نیست. توسعه شهر تهران در دو دهه گذشته هم از نظر جمعیتی و هم از نظر صنعتى بسیار سریع بوده است. این رشد بى رویه، این شهر را با خطرات متعددى روبرو کرده است که خطر آلودگى آبهاى زیرزمینى تنها یکى از آنهاست. مصرف آب شهر تهران بطور متوسط حدود ۹۱۰ میلیون متر مکعب در سال است ( گزارش آلودگی آب ، شرکت آّ ب و فاضلاب استان تهران ). اگر فقط ۶۰ درصد آب مصرفى به فاضلاب تبدیل شود تولید فاضلاب در تهران حدود ۳۶۰ میلیون متر مکعب در سال خواهد شد (۱۸ متر مکعب درثانیه ). دفع فاضلاب به طریق سنتى توسط چاههاى جذبى باعث مى شود که این حجم عظیم فاضلاب وارد زمین شده و موجب آلودگی منابع آبهاى زیرزمینى و تغییرات در آبخوان تهران شود. از طرف دیگر تغذیه طبیعى آبخوان تهران به خاطر توسعه شهر و تغییرات ایجاد شده در توپوگرافى دشت کاهش یافته است.
از اوایل سال ۱۳۳۰ به دلایل مختلف مثل کمبود آب و یا مشکلات انتقال و توزیع آب نسبت به حفر چاه عمیق و بهره بردارى از آبهاى زیرزمینى شهروندان اقدام گردید و تأمین بخشى از آب شرب مردم از این طریق صورت مى پذیرد . در سالهاى اخیر به دلیل کمبود آب حفر چاه هاى عمیق بسیارى انجام گردیده و در شبکه شرب مردم تهران قرار گرفته است .
یکى از ویژگى هاى مهم آب حلالیت آن است و به همین منظور آب را حلال جهان مى نامند. آب ، برف و باران در حین نفوذ در لایه هاى خاک و گذر از بسترهائی با لیتولوژى متفاوت با انحلال بخشى از عناصر بر املاح خود مى افزاید. بنابراین تحول کیفى آبخوان بستگى به پارامترهاى متفاوتى از جمله جنس سنگ بستر ، زمان تماس آب با لایه هاى خاک ، عمق سطح آب ، و همچنین به پارامترهاى خارجى نظیر فاضلاب ، شوینده ها و کودهاى شیمیایى و........ دارد .
با توجه به اینکه عواملى مانند ویژگى و ساختار زمین شناسى شرایط هیدروژئولوژیکى، وضعیت لایه هاى آبرفتى ، جهت و سرعت جریان آب زیرزمینى ، منابع آلاینده به لحاظ ( نوع و مقدار آن ) و ویژگى هاى اقلیمى آب خوان را تحت تأثیر قرار می دهد. لذا بررسی آب خوان تهران از نظر آلودگی های ژئوژنیک و آنتروپوژنیک امری ضروری است. و با توجه به اینکه بخشی از آب شرب شهر تهران از طریق منابع سطحی آب ( رودخانه های جاجرود، لار و کرج ) نیز تأمین می گردد.بنابراین از کلیه منابع تأمین کننده آب سطحی نیز نمونه برداری های کامل صورت پذیرفت تا دید کلی در رابطه با آلودگیهای ژئوژنیک اخذ نماییم .
_فیزیوگرافى و مورفولوژى: محدوده شهر تهران در دامنه هاى جنوبى البرز مشرف به ارتفاعات شمیرانات و کوههاى توچال و ارتفاعات کن و فرحزاد قرار گرفته است. در بخش شمال شرقى دشت آبرفتى تهران ارتفاعات لشکرک و رشته کوههاى جاجرود ، آراکوه ، آلون یا توچال را تشکیل مى دهد که بلندترین قله آن ارتفاعات کوه لار با ارتفاع ۳۶۰۰ متر از سطح دریا است و مشرف به دره هاى عمیقى چون دره لار و دره جاجرود و غیره مى باشد و در واقع حوزه آبریز دره هاى مذکور را ارتفاعات شمالى لشکرک تشکیل مى دهند. به طرف دره لشکرک از دامنه ارتفاعات کاسته شده و به کمتر از ۱۶۰۰ متر تقلیل مى یابد و در بخش جنوبى دره لشکرک کوههاى هزار دره قرار دارند که در بخش شمالى آن سد لیتان و به طرف شمال غرب دره بزرگ اوشن فشم قرار دارد. بخش شمالى شهر تهران را برجستگى ها و ارتفاعات کلکچال ، کوه دارآباد ، قله توچال با ارتفاع ۳۹۵۷ متر از سطح دریا تشکیل مى دهد که از نظر ریخت شناسى ، ترکیب بندى متفاوتى را با رشته کوههاى شمال شرقى تهران بوجود آورده اند و لذا اکثراً قلل مرتفع و در نهایت پى سنگ دشت آبرفتى تهران را تشکیل داده اند . محدوده تهران با عرض هاى جغرافیایی´۳۰ ْ۳۵ تا ´۴۵ ْ۳۵ و طول جغرافیایى ´۱۳ ْ۵۱ تا ´۳۰ ْ۵۱ در واقع بخش اصلى ته نشت آبرفتى تهران گذشته و حال را تشکیل مى دهد که رقوم ارتفاعى آن بین ۱۴۵۰ تا ۱۰۰۰ متر متفاوت مى باشد. و در نقشه هاى ۰۰۰,۵۰ : ۱ این محدوده به عنوان چهارگوش تهران معرفى گردیده است.
رودخانه های دائمی و مهم دشت تهران رودخانه های جاجرود ، سرخه حصار ، رودخانه کن در دشت تهران می باشند وبقیه به صورت رودخانه های فصلی عمل می نمایند و کلیه آب های حاصل از ذوب برف و آلودگی های محیطی را در حوزه های آبریز البرز جنوبی به دشت مخروط افکنه تهران تخلیه می نمایند.
_شبکه هیدروگرافى تهران: به لحاظ ویژگى هاى تکنونیکى و زمین شناسى ، آبخوان محدوده مورد مطالعه را مى توان به دو بخش متمایز تفکیک نمود :
الف ) بخش شمالى دشت که از محور خیابان عباس آباد تا ارتفاعات شمیران در دامنه جنوبى البرز گسترش یافته و شامل سفره هاى متعدد و آبخوان هاى موضعى با پتانسیل نسبتاً ضعیفى مى باشد.
ب ) آبخوان اصلى دشت که بصورت یکپارچه از شمال به دامنه جنوبى ارتفاعات عباس آباد ، از شرق به تپه هاى هزار دره و کوههاى سه پایه و سرخه حصار ، از غرب به رودخانه کن و از جنوب به ارتفاعات کهریزک و شهررى و کوه بى بى شهربانو محدود مى گردد.
بحث:
به دلیل اهمیت این موضوع واحد پژوهش هاى زمین شناسى پزشکى سازمان زمین شناسى با همکارى سازمان آب و فاضلاب استان تهران با هدف بررسی منابع آلوده کننده با منشاء ژئوژنیک اقدام به نمونه برداری از آب های زیرزمینی در سطح برگه ۵۰۰۰۰: ۱ تهران که منبع اصلی آب شرب تهران می باشد نموده است . با توجه به وجود تعداد ۳۸۰ حلقه چاه در سطح شهر تهران و حدود ۹۰ مخزن جمع آوری کننده آب شرب سعی بر این واقع گردید که با حفظ کلیه ضوابط نمونه برداری و حمل و نقل نمونه ها به آزمایشگاه نتایج مطلوبی در نتایج آزمایشات آب اخذ گردد.
تعداد ۱۷۵ نمونه آب (۱۲۲حلقه چاه، ۵۳ مخازن آب شرب) جمع آوری شد . برای حفظ کیفیت و کمیت آّب پس از نمونه برداری که با حضور متخصصین مربوطه و افزودن cc ۸ اسید نیتریک و حمل نمونه های آب در یخچال های مخصوص با حرارت حداکثر ۴ درجه سانتی گراد انجام شد ، نمونه ها جهت بررسی پارامترهای فیزیکی و شیمیایی به آزمایشگاه سازمان آب و فاضلاب استان تهران ارسال گردید.
در این مورد پارامترهاى فیزیکى نظیر جامدات معلق ، کدورت ، رنگ ، طعم و بو و هدایت الکتریکى ( Ec ) و پارامترهاى شیمیایى مثل مقدار کل جامدات محلول ، قلیانیت ، سختى ، نیترات ، نیتریت عناصر سمى شامل Sn , Pb , Mg , Al , As , Cd و عناصر ضرورى مثل Na , K , Ca و .... مورد بررسى واقع شده اند.نتایج آزمایشات با استاندارد تدوین شده موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران ۱۰۵۳، EPA ،WHO و کانادا مقایسه شد و نفشه های پراکندگی عناصر در سیستم GIS ترسیم گردید .
همزمان از کلیه مخازن سطح شهر نمونه آب براى بررسى آزمایشات رادیونوکلئیدهاى طبیعى ( رادون ۲۲۲ ، رادیوم ۲۲۶ ، سزیم ۱۳۷ ، آلفا و بتا توتال ، اورانیوم کل ) در آزمایشگاه سازمان انرژى اتمى کشور انجام گرفته است . ضمنا" برای اولین بار در محل مخازن و چاه های آب نمونه برداری تخصصی برای تشخیص گاز رادون و سنجش میزان آن صورت پذیرفت .
بررسى ۵۳ مخازن آب شرب تهران نشان می دهد که:
_ هدایت الکتریکى آب مخازن تهران ۳۱۰ تا ۹۸۰ میکروموهس بر سانتى متر مى باشد. حداقل آن مربوط به مخزن ۴۱ و حداکثرآن مربوط به مخزن ۳۶ مشیریه مى باشد. هدایت الکتریکى آب مخازن تهران در حد مجاز مى باشد .
PH _ آب مخازن تهران بین ۵۱/۷ تا ۲۴/۸ مى باشد . کمترین میزان PHمربوط به مخزن ۶۵ خانى آبادنو و حداکثر آن مربوط به مخزن شماره ۳۴ مى باشد . PHآب مخازن تهران درحد مجاز و مطلوب مى باشد .
TDS _ آب هاى مخازن تهران بین ۲/۴۳ تا ۱۰۴ میلى گرم در لیتر متغیر است . حداقل آن مربوط به مخزن ۷ و حداکثر آن مربوط به مخزن شماره ۳ است .
_ کلسیم آب مخازن تهران در حد مجاز مى باشد .
_ منیزیم آب مخازن تهران بین ۸/۴ تا ۳۶/۱۵ میلى گرم بر لیتر متغیر است . حداقل غلظت آن مربوط به مخزن شماره ۸ و حداکثر آن مربوط به مخزن ۳۶ مشیریه است . غلظت منیزیم مخازن تهران در حد مجاز مى باشد .
_ سدیم مخازن آب تهران بین ۱۵ تا ۱۲۰ میلى گرم بر لیتر مى باشد . که در حد مجاز است . کمترین میزان سدیم مربوط به مخزن ۴۱ و بیشترین آن مربوط به مخزن ۳۱ مشیریه است .
_ کلراید مخازن آب تهران بین ۱۲ تا ۹۸ میلى گرم بر لیتر در تغییر است که در حد مطلوب مى باشد . کمترین غلظت کلراید مربوط به مخزن ۴۱ و بیشترین آن مربوط به مخزن ۶۵ خانى آبادنو است .
_ سولفات مخازن آب تهران بین ۴۰ تا ۱۴۰ میلى گرم در لیتر است که حد مطلوب را دارا مى باشد حداکثر غلظت آن مربوط به مخزن شماره ۴۱ و بیشترین آن مربوط به مخزن شماره ۳ مى باشد .
_ نیترات مخازن آب تهران بین ۶/۲ تا ۲/۸۵ میلى گرم در لیتر است . غلظت مخازن شماره ۶۸ ، ۳۶ ، چاههاى گروه ۶ ، مخزن ۳ و چاههاى تصفیه خانه شماره ۲ کن داراى غلظت نیترات بیش از حد مجاز هستند . بیشترین غلظت نیترات مربوط به تصفیه خانه شماره ۲ کن و کمترین غلظت آن مربوط به مخزن شماره ۴۱ مى باشد .
_ کروم مخازن آب تهران بین ۰ تا ۰۱۶/۰ میلى گرم در لیتر در تغییر است و در حد مجاز مى باشد .
_ کبالت مخازن آب تهران بین ۰ تا ۰۱۷/۰ میلى گرم بر لیتر در تغییر است .
_ مس مخازن آب تهران در حد مطلوب مى باشد .
_ روى مخازن آب تهران بین ۰۰۳/۰ تا ۲۸۲/۰ میلى گرم بر لیتر در تغییر است که در حد مطلوب مى باشد . کمترین غلظت روى مربوط به مخزن شماره ۱۹ و بیشترین مربوط به شماره ۲۹ مى باشد .
_ آهن مخازن آب تهران بین ۰۰۹/۰ تا ۲۸۱/۰ میلى گرم بر لیتر در تغییر است که در حد مطلوب مى باشد . کمترین آن مربوط به مخزن ۳ و بیشترین آن مربوط به تصفیه خانه شماره ۲ کن مى باشد .
_ منگنز مخازن آب تهران بین ۰ تا ۰۱۱/۰ میلى گرم بر لیتر در تغییر است که در حد مطلوب مى باشد .
بر مبنای آنالیز نمونه های آب ۱۲۲ حلقه چاه، وضعیت آب زیر زمینی در تهران به صورت زیر است:
هدایت الکتریکى (EC ) : حداقل میزان هدایت الکتریکى حدود ۳۵۰ و حداکثر ۱۷۷۰ میکروموهس بر سانتى متر مى باشد. از نواحى شمال غربى و غرب به سمت قسمتهاى میانى و جنوب شرقى میزان هدایت الکتریکى روند افزایشى دارد. در نواحى غربى تهران به علت تغذیه آبخوان از رودخانه کن میزان هدایت الکتریکى پائین مى باشد. در بخش هاى خروجى دشت بواسطه دانه ریز بودن آبرفت گسترش نهشته هاى رسى و کاهش سرعت جریان، زمان تماس آب زیرزمینى افزایش یافته و تبادلات یونى به حداکثر میزان خود مى رسد .
سختى کل ( TH ): سختى آبهاى زیرزمینى تهران بین mg/l ۱۵۰ تا ۳۰۰ مى باشد. در شمال تهران به خاطر انحلال کانى هاى کربنات کلسیم مقدار سختى بین ۲۵۰ mg/l تا ۴۵۰ مى باشد .در قسمت هاى شمال غربى و شمال شرقی تهران حداقل مقدار سختى وجود دارد.
سدیم ( Na ): غلظت: mg/l ۲۶۰-۲۰ . مقدار سدیم از قسمت هاى شمالی_ غربى به سمت جنوب شرقى در حال افزایش است. این مسئله به خاطر انحلال کانى هاى موجود در آبخوان مى باشد. میزان سدیم چاههاى شرب تهران به جز چاههاى مشیریه در حد مطلوب مى باشد .
نیتریت و نیترات (NO۲ – NO۳ ) : نیتریت آبهاى زیرزمینى تهران بین mg/l ۰ تا ۰۷/۰ متغیر است. بیشترین غلظت نیتریت در نواحى خانى آباد وجود دارد (mg/l ۰۷/۰). غلظت نیترات بین mg/l ۵/۴ تا ۱۳۰ در تغییر است. غلظت نیترات در بیشتر قسمت هاى آبخوان تهران بیشتر از حد مجاز mg/l ۴۵ مى باشد. علت اصلى آن نفوذ فاضلاب هاى شهرى به آب هاى زیرزمینى مى باشد.
_ کلراید (Cl): غلظت: mg/l ۱۵۶- ۱۶ تغییرات کلراید متناسب با تغییرات هدایت الکتریکى بوده و از بخش هاى شمال غربى و شمالى به سمت نواحى مرکزى و جنوب شرقى روند افزایشی دارد. به طور کلى غلظت چاههاى آب شرب تهران مطلوب مى باشد.
pH _: میزان PH آب هاى زیرزمینى تهران بین ۴۵/۷ تا ۱/۸ مى باشد . میزان PH در قسمت هاى شمال شرقى دشت بین ۵/۷ تا ۸/۷ مى باشد و در قسمت هاى جنوب شرقى، جنوب غربى و شمال غربى بین ۸/۷ تا ۸ مى باشد.
_ کبالت (Co) : غلظت: mg/l ۰۲۴/.- ۰. حداکثر غلظت آن در نواحى جنوبى و جنوب غربى تهران وجود دارد.
_ کروم (Cr) : غلظت: mg/l ۰۲/۰- ۰. غلظت این یون در نواحى جنوبى ، جنوب غربى و شمال شرقى بیشتر از سایر نقاط تهران مى باشد.
_ مس (Cu) : غلظت: mg/l ۰۹/۰ - ۰ حداکثر یون مس در نواحى جنوبى و غربى تهران وجود دارد.
_ روى (Zn) : غلظت: mg/l ۱۸۱/۰ - ۰۰۱/۰ که کمتر از مرز مجاز است. غلظت هاى بالاى این یون در قسمت هاى جنوبى تهران وجود دارد.
_ آهن (Fe) : غلظت: mg/l۲۱۱ /۰- ۰۰۸/۰ گزارش شده است.
_ منگنز(Mn) : غلظت: mg/l۱۵/۰ - ۰ حداکثر غلظت این یون در نواحى جنوبى تهران مى باشد.
_ سولفات (SO۴) : غلظت: mg/l ۲۶۰- ۳۵ مقدار سولفات در قسمت هاى شمالى و جنوب شرقى آبخوان بین (mg/l)۱۳۰ تا ۲۴۰ و در قسمت هاى دیگر بینmg/l ۳۵ تا ۱۳۰ است . میزان سولفات چاههاى شرب تهران به جز چاههاى مشیریه در حد مطلوب مى باشد .
_ منیزیم (Mg) : غلظت: mg/l ۵۲/۳۵- ۸/۴ و از قسمت هاى شمالى غربى و غربى به سمت قسمت هاى جنوب شرقى آبخوان تهران در حال افزایش است.
_ کلسیم (Ca ) : غلظت: mg/l ۴/۱۳۴- ۲/۳۵ . در قسمت هاى شمالى بین ۹۰ تا ۱۳۰ و در قسمت هاى شرقى بین ۵۰ تا ۸۰ میلى گرم بر لیتر مى باشد .
_ آمونیاک (NH ۳) : غلظت: mg/l ۳۲/۰ -۰ غلظت آمونیاک در قسمت هاى جنوبى و شرقى آبخوان تهران بیشتر از حد مجاز مى باشد ( بین mg/l ۱/۰ تا ۲۸/۰). در چاههای مخزن ۶ طرشت و مشیریه به دلیل نفوذ فاضلاب هاى خانگى مقدار آمونیاک از استاندارد می باشد.
نتیجه گیری:
مطالعات بعمل آمده مؤید آن است که کیفیت آبهاى زیرزمینى بدلیل وضعیت خاص زمین شناسى، نوع سازندهاى حوزه آبریز دشت و ویژگیهاى هیدرولیکى و هیدروژئولوژیکى آبخوان، در نواحى شمالى، مرکزى و غربى از کیفیت بالاترى برخوردار است. با حرکت به سمت جنوب شرقى ، کیفیت آب تنزل مى یابد. ضروریست این امر در تعیین محل حفارى چاههاى جدید مورد توجه قرار گیرد. بخش قابل توجهی ازآلودگى آب عمقى تهران ناشی از مواد شوینده, نیترات ها, نیتریت ها است. غلظت نیترات در اکثر نمونه های آب بیشتر از حد مجاز (mg/l) ۴۵ مى باشد که به احتمال زیاد علت اصلى بالابودن غلظت آن مربوط به نفوذ فاضلاب شهرى مى باشد . فلزات سنگین و مسموم کننده ای مانند جیوه و آرسنیک نیز گاهاً در نمونه ها دیده مى شوند که حاصل عملکرد صنایع نساجى, دباغى, کارخانجات تولید کننده پودرهاى رختشویى و همچنین صنایع آبکارى در سطح شهر مى باشند. ضروری است برای دریافت اطلاعات وسیعتر و کاملتر بررسی تفصیلی و نیمه تفصیلی بر روی منابع آب انجام پذیرد .
با تشکر ویژه از
فرح رحمانی ، عبدالمجید یعقوب پور ، علیجان آفتابی ، عباس حاج حریری ، پوران بهنیا ، رسول نوبری ، ابراهیم ایزدی
چکیده:
آب یکی از موادی است که به فراوانی در طبیعت یافت می شود اما علی رغم این فراوانی، عوامل محیطی مختلف موجب محدود شدن آب مصرفی انسان می گردند. یکی از این عوامل محدود کننده، آلودگی آنتروپوژنیک و ژئوژنیک منابع آبی است که ارتباط مستقیم با سلامت عمومی جامعه دارد. این معضل در شهرهای بزرگ به دلیل تراکم بالای جمعیت و گسترش صنایع آلوده کننده بیشتر خودنمایی می کند. توسعه تهران در دو دهه گذشته هم از نظر شهری و هم از نظر صنعتی بسیار سریع بوده است . این رشد بی رویه تهران را با خطرات متعددی روبرو کرده است که خطر آلودگی آبهای زیرزمینی تنها یکی از آنها است.
- عوامل آلودگی چاههای تهران :
- آلودگی طبیعی : آلودگی طبیعی آب های زیرزمینی معمولاً ناشی از جنس زمین و وجود رگه های معدنی در آن است . در مناطقی که روی بسترهای سنگ آتشفشانی قرار گرفته اند ممکن است مقدار برخی از عناصر ( ضروری و یا توکسیک ) در آن زیاد باشد . وجود رگه های فلزی نیز ممکن است باعث نفوذ برخی عناصر به آبهای زیرزمینی گردد .
- آلودگی منابع انسانی: توسعه صنایع وکشاورزی نیز از عوامل دیگر آلودگی آب های زیرزمینی هستند. مواد سمی و فلزات سنگین موجود در پسآب صنایع ، کودها و آفت کشهای مورد استفاده در کشاورزی ، در صورت راه یافتن به آبهای زیرزمینی، باعث آلودگی آنها می گردد.
از مجموع 175 نمونه آب زیرزمینی که از مخازن و چاههای آّ ب تهران بدست آمده است. میزان نیترات بیشتر از حد استاندارد است که این مشکل در اکثر شهرهای بزرک کشور وجود دارد . که خود عامل بسیاری از بیماری هاست . از جمله بیماری کبودی کودکان زیر یک سال و تشدید کننده بیماری های دستگاه گوارش بزرگسالان و زمینه ساز برخی سرطان ها. ضمنا" نقشه های هم میزان حاکی از تمرکزعناصر سدیم ، منیزیم ، منگنز ، آهن ، روی ، کبالت ، کروم ، آمونیاک ، سولفات ، و کلراید در نواحی جنوب و جنوب شرق تهران می باشد . نتیجتا" سختی کل آب در این مناطق بیشتراز نقاط دیگر آبخوان بوده که خود می تواند عاملی برای ایجاد بیماری های کلیوی ( سنگ های کلیه و مثانه) باشد. مطالعات بعمل آمده مؤید آن است که کیفیت آبهای زیرزمینی بدلیل وضعیت خاص زمین شناسی، نوع سازندهای حوزه آبریز دشت و ویژگیهای هیدرولیکی و هیدروژئولوژیکی آبخوان، در نواحی شمالی، مرکزی و غربی از کیفیت بالاتری برخوردار است. با حرکت به سمت جنوب شرقی ، کیفیت آب تنزل می یابد. ضروریست این امر در تعیین محل حفاری چاههای جدید مورد توجه قرار گیرد. بخش قابل توجهی ازآلودگی آب عمقی تهران ناشی از مواد شوینده, نیترات ها, نیتریت ها است. غلظت نیترات در اکثر نمونه های آب بیشتر از حد مجاز (mg/l) 45 می باشد که به احتمال زیاد علت اصلی بالابودن غلظت آن مربوط به نفوذ فاضلاب شهری می باشد . فلزات سنگین و مسموم کننده ای مانند جیوه و آرسنیک نیز گاهاً در نمونه ها دیده می شوند که حاصل عملکرد صنایع نساجی, دباغی, کارخانجات تولید کننده پودرهای رختشویی و همچنین صنایع آبکاری در سطح شهر می باشند. ضروری است برای دریافت اطلاعات وسیعتر و کاملتر بررسی تفصیلی و نیمه تفصیلی بر روی منابع آب انجام پذیرد .
Abstract :
Studying Hydro-Geochemistry and Pollution of Underground Water
In Tehran (wells & reservoirs) 1:50000 Sheet (stressted on Medical Geology) Executive Division of Geomedical Researches
(Geology and Mineral Exploitation Organization)
Water is a substance which is found in nature numerously. Despite its abundance, different natural factors cause limitation in drinking water. One of these factors is antropogenic and geologic pollution of water resources which has direct relation with general health of the society. This problem appears more in large cities due to high population and contaminating industries. Tehran industrial and urban development has been so fast within the last 2 decades, and it has brought several dangers one of which is underground water pollution.
The factors of Tehran water wells pollution:
1- Natural pollution: it is due to ground type and existence of ore mineral veins.
In places located on volcanic rock beds, the amount of some elements, Nitrate, and Nitrite may be much in underground water. The metals in the earth crust are also effective in such pollution.
- Pollution by human sources: industrial and agricultural developments are other water contaminating toxic elements and heavy metals in residues of industries, fertilizers, and pesticides may cause pollution in underground water. Therefore the results show over existence of Nitrate in Tehran water wells which can cause respiratory diseases especially in under one year old children as well as digestive diseases in adults. Furthermore, same scale maps show the concentration of Sodium, Magnesium, Manganese, Iron, Zinc, Cobalt, Chrome, Ammonia, Sulphate, Sodium and Chloride in South and South east of Tehran. Consequently, total water hardness is more in these regions and needs more consideration in respect of kidney diseases and urine ducts.
The studies indicate that the quality of underground water is higher due to special geological status, type of geologic formations in the plain, and aquifer hydraulic and hydrogeologic features in northern, central, and western part. Moving toward south eastern parts, the quality is lower, out it should be considered in determining the place of drilling new wells. A significant part of ground and deep water pollution comes from detergents, Nitrates, and nitrites. The nitrate density is more than 45 mg/L (standard limit) in most samples, due to urban sewerage. Heavy metals and poisons such as mercury, and Arsenic are also observed in samples which are the results of textile, leather, detergent and welding industries. To get more details, we should study water resources more.