معرفی نرم افزار پرواز زمین شناسی ایران، کاربردها و قابلیتها
| دسته | مقالات جنبی |
|---|---|
| گروه | سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور |
| مکان برگزاری | بیست و پنجمین گردهمائی علوم زمین |
| نویسنده | آرش ممبینی ابوالفتح |
| تاريخ برگزاری | ۰۲ اسفند ۱۳۸۵ |
مقدمه :
چندی پیش گوگل با آخرین برنامه اینترنتی خود جهان را شگفت زده کرد والبته تا حدی هم ترساند.سرویس Google earth با تصاویر ماهواره ای خود در آغاز آمریکای شمالی واینک تمام نقاط جهان را پوشش داده است .گوگل با این کار جهان را بی اندازه کوچک کرده ومرزها را برداشته است.این سرویس که سالها فقط در اختیار سازمان های جاسوسی قرار داشت امروز به شکل رایگان در اختیار همه مردم قرار گرفته است وهرکس می تواند در هر نقطه از جهان این تصاویر را دریافت کند.
با نظر به اینکه امروزه نیاز به تصاویر ماهواره ای واطلاعات G.I.S در تمامی امور وفعالیت های اقتصادی ، علمی سیاسی و ... ضرورى به نظر مى رسد، سازمان زمین شناسی واکتشافات معدنی کشور بر آن شد تا با کمک فناورى اطلاعات، تصاویر ماهواره ای وبکارگیرى دانش روز زمین شناسى و معدن، نرم افزار تحت وب (اینترنتی) را تهیه و آماده کند تا علاقه مندان بتوانند نیازخود را تا حد زیادی برطرف نماید واطلاعات مورد نظر زمین شناسی ومعدنى را بدست آورند.
◊◊◊◊◊◊◊
بحث :
به منظور آشنایى کامل با عوارض زمین شناسى ایران و اطلاع رسانى فعالیت هاى زمین شناسى و معدنى در کشور، نرم افزار گرافیکى پرواز زمین شناسى از سوى سازمان زمین شناسى و اکتشافات معدنى کشور طراحى شده است.
این نرم افزار در حال حاضر از طریق شبکه جهانى اینترنت و در وب سایت این سازمان در دسترس عموم قرار گرفته است.
اگرچه ایده اولیه طراحى این نرم افزار از earth googleگرفته شده است ، اما این سیستم یک فناورى کاملا داخلى است و براى بررسى و مطالعه روى تمام نقاط کشور در نظر گرفته شده است.
نرم افزار GSIFLY با قابلیت پرواز مجازی بر روی محدوده کل کشور جهت ارائه اطلاعات گرافیکی ومتنی عوارض طراحی گردیده است. این نرم افزار با قابلیت افزودن لایه های اطلاعاتی نقطه ای، خطی وچند ضلعی این امکان را فراهم آورده است که کاربران بتوانند اطلاعات زمین شناسی ومعدن را به صورت مجازی و بدون نیاز به حضور فیزیکى در منطقه دریافت نمایند.
نرم افزار پرواز زمین شناسى ایران نه تنها توان تعامل را با عکسهایى که در حال پرواز گرفته می شوند بوجود می آورد، بلکه این امکان را فراهم می کند که مسیرهای پرواز را نیز انتخاب نمایید. در واقع این نرم افزار ابزاری است قدرمند که تصاویر وبردارهای مربوط به داده های DEM را به شکلی در می آورد که صفحه های پرسپکتیو سه بعدی تقریباً به طور همزمان ایجاد شود وهمچنین این توان را به کاربر می دهد که با کلیک کردن بتواند سرعت پرواز ،ارتفاع ،مسیر و پارامترهاى دیگر را هدایت وکنترل کند.
مهمترین قسمت این نرم افزار که آن را نسبت به موارد مشابه ماهواره اى برترى داده است ، استفاده از داده ها و دیتاهاى مبتنى بر عملیات صحرایى مى داند و مى افزاید: هرچه اطلاعات و داده ها به نمونه هاى عینى و واقعى نزدیک تر باشند، دقت کار بالاتر مى رود.
این داده ها براساس مقیاس نقشه ها هستند و مثلا در مقیاس ۱:۲۵۰۰۰ تا عارضه هاى بزرگتر از ۲۵ مترى زمین ، قابل رویت در نقشه هستند. این نرم افزار قابلیت نمایش عوارض روى زمین با دقت ۳۰ متر را دارد. کاربر با پرواز فرضى روى ایران مى تواند کلیه عوارض زمین شناسى را به صورت سه بعدى مشاهده کند و با اضافه کردن لایه هاى مختلف اعم از پراکندگى معادن ، گسلها و رودخانه ها اطلاعات لازم را دریافت کند.
در نهایت می توان چنین بیان کرد که GSIFLY می تواند ابزاری ایده آل برای فعالیت های اکتشافی زمین مثل برنامه ریزی وشناسایى های اولیه و مقدماتی ،ارزیابی زیست محیطى وفعالیت های زمین شناسی از جمله شناسایى گسل ها ،مناطق حریم و... باشد.
بانک اطلاعاتی این نرم افزار به صورت shape file بوده ومحتوى فایل های image, Dem می باشد.اطلاعات DEM تصاویر STRM وتصاویر Image برگرفته از ماهواره Landsat ۷ با سنسور TM می باشد.
کیفیت تصاویر m۹۰=Dem و m۳۰=image در نظر گرفته شده است که البته در برخى مناطق به توجه به اهمیت واینکه نیاز بیشتری احساس شده است، تصاویر با کیفیت بالاتر استفاده گردیده است.
GSIFLY در واقع یک برنامه کاربردی است که بر روی صفحه Desktop کامپیوتر شما قرار می گیرد که برای استفاده هاى بعدى از این برنامه نیاز به اتصال به اینترنت ندارید، تنها کافیست کاربران پس از دریافت فایل اجرایى از وب سایت سازمان زمین شناسی واکتشافات معدنی کشور با آدرس اینترنتی WWW.GSI.IR ونصب فایل دریافتی بر روی سیستم عامل ویندوز به آدرس زیر مراجعه نموده وفایل GSIfly.exe را اجرا کنند ویا از طریق آیکون ساخته شده بر روی Desktop نرم افزار را اجرا نمایند.
"C:\program files\ GSIfly\ GSIfly.exe"
پس از اجرای فایل نصب شده، مرورگر برنامه امکان پیدایش واستفاده از امکانات پروازی را به کاربر می دهد. در صورت اتصال به اینترنت ضمن پرواز ، امکان دانلود لایه های زمین شناسی ومعدن از جمله معادن منگنز، معادن فلزی کروم ,آهن ،مس ،باریت، seismic و.... وجود دارد که پس از یک بار انتخاب هر کدام از لایه ها، برای پروازهای بعدی ومرور عوارض از پیش بررسى شده، نیازى به اتصال دوباره به اینترنت نیست.
به طور کل می توان به تعدادی از کاربردهای این نرم افزار در امور اکتشافی وزمین شناسی به طور خلاصه اشاره کرد:
۱- انتخاب محل مناسب جهت اجراى پروژه وطرح های مهندسی، معدنی، زمین شناسی و عمرانی به طور مثال محل های مناسب جهت ساخت سدها .
۲- امکان تشخیص وبررسی ساختمان های مختلف زمین شناسی از جمله گسل ها،طاقدیسها، ناودیس ها و محل وقوع زمین لرزه ها .
۳- بررسی مناطق در معرض خطر در اطراف گسل ها ویا مناطق حریم رودخانه ها واستفاده از نتایج در فعالیت های زمین شناسی وزیست محیطى .
۴- از آنجائیکه وجود طاقدیس ها وناودیس ها در فعالیت های اکتشافی نفت وگاز نقش مهمی را داراست این نرم افزار می تواند کمک شایانی در این زمینه داشته باشد.
۵- امکان فعال کردن لایه های معدنی و مشاهده آنها به طور همزمان، همراه با مختصات جغرافیایى و بکارگیرى در پروژه هاى اکتشافى معادن.
۶- امکان استفاده از تصاویر سه بعدی وکاربرد آن در تشخیص مورفولوژی سطح کشور.
۷- بررسی پراکندگی مواد معدنی در ایران ومقایسه آنها با یکدیگر .
۸- قابلیت افزودن سایر لایه های زمین شناسی ومعدن از جمله فسیل ها ،سنگ ها ،منابع معدنی و ....
۹- و.......
◊◊◊◊◊◊◊
نتیجه گیرى :
از آنجائیکه امروزه نقش فناورى اطلاعات واستفاده از نرم افزارهاى کاربردى وتخصصى در تمام رشته ها وگرایش هاى علمى به خوبى احساس مى شود، لذا گرایش هاى مختلف علوم زمین از این امر مستثنى نمى باشند.
نظر به اهمیت این موضوع گروه فنآورى اطلاعات سازمان زمین شناسى واکتشافات معدنى کشور مبادرت به طراحى وپیاده سازى این نرم افزار نموده که قابلیت مشاهده داده هاى مکانى ومتنى این امکان را فراهم کرده است تا کاربر بدون نیاز به حضور فیزیکى در محل، اطلاعات پایه اى از منطقه مورد نظر را کسب نماید و مورد مطالعه قرار دهد.
اطلاعات کاملا رایگان به کاربران ارائه مى گردد و در بسیارى از گرایش هاى علوم زمین مورد استفاده قرار مى گیرد و بیشترین مخاطبان این نرم افزار دانشجویان و پژوهشگران کشور میباشند، البته تمام افراد و سازمان هاى مربوطه از جمله صنعتگران ، معدنکاران ، مهندسین عمران و راه و ساختمان نیز مى توانند از آن استفاده کنند. لذا با توجه به کاربردهاى وسیع نرم افزار لازم است توجه بیشتر در ارتباط با گسترش این نرم افزار صورت گیرد و قابلیت ها و امکانات بیشترى در این نرم افزار پدید آید تا کاربران بتوانند نیازهاى خود را به طور کامل برطرف کرده و اطلاعات خود را به صورت گرافیکى ومتنى در قالب یک سیستم اطلاعاتى جامع دریافت کنند.
◊◊◊◊◊◊◊
منابع فارسى :
- پرتال سازمان زمین شناسى و اکتشافات معدنى کشور – www.gsi.ir
- ماهنامه شبکه – شماره هاى ۲۱، ۲۶، ۳۱و ۵۹
◊◊◊◊◊◊◊
Refrences :
- http://gearthblog.com
- GIS Development – November ۲۰۰۵ – VOL ۹ ISSUE ۱۱
- http://www.nasa.gov
- http://www.skylinesoft.com
- http://maps.live.com
آرش ممبینی ابوالفتح ، کارشناس گروه فناوری اطلاعات سازمان زمین شناسی و ااکتشافات معدنی کشور
الهام یوسف زاده ، کارشناس گروه فناوری اطلاعات سازمان زمین شناسی و ااکتشافات معدنی کشور
◊◊◊◊◊◊◊
چکیده:
نرم افزار GSIFly با قابلیت پرواز رایانه ای روی محدوده کشور ایران جهت ارائه اطلاعات گرافیکی و متنی عوارض طراحی و پیاده سازی شده است.
امکان افزودن اطلاعات زمین شناسی و معدن در قالب لایه های اطلاعاتی نقطه ای، خطی و چند ضلعی از جمله قابلیتهای مهمی است که در این نرم افزار در نظر گرفته شده است.
بانک اطلاعات نرم افزار به صورت shape file بوده و محتوی فایلهای Dem و Image می باشد. اطلاعات Dem تصاویر SRTM وتصاویرimage تصاویر برگفته از ماهواره Landsat7.0. با سنسور TM می باشد
کیفیت تصاویر Dem=90m وimage =30m بوده، که در برخی مناطق از تصاویر با کیفیت بالاتر استفاده شده است.
Abstract:
The GsiFLY software with computer flight facility over the complete area of Iran to give graphic and text information of features and with adding geological and mining potential of point ,Line and polygon data layers.
Software database is in shape file and it contains Dem and Image files. Dem data are from SRTM images and Image photos are from Land sat 7/0 with TM senson.
The quality of images are: Dem=90 m and image=30 m. In some regions ,images with higher quality have been applied.