کاربرد مطالعات پتروگرافی ذغال در کمک به حل مسایل زمین شناسی ناحیه طبس

رسوبات تریاس پسین و ژوراسیک پیشین میانی حوضه ذغال خیز طبس که در منطقه ساختمانی رخساره ای ایران مرکزی قرار گرفته است دارای ذخایر عمده ذغالسنگ های ایران می باشد. ضمن عملیات مختلف اکتشاف بررسیهای پتروگرافی ذغال امکان دست یابی به جواب مسائلی در مورد پالئوژئوگرافی، زمان اتفاق چین خوردگی ها و نیز مسائل ژئوترمالی ناحیه را به ما می دهد و در پاره ای موارد نشانه های خوبی جهت تفسیر مسائل فوق و ساختمان تکتونیکی مناطق و یا نواحی در دسترس قرار می دهد.
در این بررسی ضمن تعیین مارک ذغالهای مورد اکتشاف در مورد مورفولوژی حوضه رسوبی بالاخص در منطقه پروده I و مورفولوژی کل ناحیه پروده ارائه شده. مقایسه نقشه های تغییر مارک و نقشه ساختمانی منطقه، زمان چین خوردگی را مشخصاٌ بعد از زمان ذغال شدگی (Colification) تعیین می کند و مطالعه تغییرات مارک ذغال در ستون حفاریها به ثبت گسلهایی دارای جابجائی قائم بیش از 100 متر کمک نموده است.
بررسی چینه شناسی نواحی همجوار در این حوضه حاکی از یکی بودن حوضه مزبور در ژوراسیک پسین است و با روشن شدن این مسئله که ذغالهای ناحیه مزبور با سن جوانتر دارای مارک بالاتری هستند، در نتیجه حرارت بالاتری را تحمل نموده اند. مقدار حرارت جهت آنتراسیت های منطقه باید حدود 300 درجه سانتی گراد باشد در حالیکه رسوبات قدیمی تر ذغالدار در منطقه پروده حرارتی بیش از حدود 150 درجه به خود ندیده اند و دارای مارک ذغالی پایین تری می باشند. لذا حرارت اضافی ایجاد شده یا باید بوسیله نزدیکی به توده آذرین در طول سوبسیدانس بوجود آمده باشد و یا چین خوردگی ناحیه مزبور عامل بوجود آورنده حرارت نباشد.
در صورتیکه ثابت شود که عامل اصلی بوجود آمدن این حرارت اضافی چین خوردگی ناحیه است، مسلماٌ با دور شدن از نقاط شدت چین خوردگی می باید ذخایر خوبی از ذغالهای کک شو وجود داشته باشد.