شواهد آلودگی (Contamination)، آمیختگی (Magma Mingling) و اختلاط ماکمایی (Magma Mixing) در سنگهای آتشفشانی ائوسن- الیگوسن شمالغرب ساوه (زون ارومیه- دختر)
| دسته | پترولوژی |
|---|---|
| گروه | سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور |
| مکان برگزاری | دومین همایش سالانه انجمن زمین شناسی ایران |
| نویسنده | کتایون مبشر- سید محمد پورمعافی- مرتضی خلعتبری |
| تاريخ برگزاری | ۲۷ مرداد ۱۳۷۷ |
منطقه مورد مطالعه در شمالغرب شهرستان ساوه و شمالشرق روستای علیشار، شمال روستای الویر- شمال غرق آباد با وسعت 200 کیلومتر مربع واقع شده و جزئی از زون آتشفشانی ارومیه- دختر (تبریز- بزمان) است.
فعالیتهای آتشفشانی منطقه عموماٌ در دوره های ائوسن میانی و فوقانی- الیگوسن تحتانی صورت گرفته اند و نتیجه این فعالیتها، واحدهای آتشفشانی و آتشفشانی رسوبی است. حضور دایک های آپلیتی و توده های نفوذی کوچک مقیاس نشانه فعالیتهای پلوتونیک منطقه است.
مهمترین سنگهای منطقه که سنگهای آتشفشانی و آتشفشانی- رسوبی ائوسن هستند و در واحدهای مختلف قرار گرفته اند، شامل انواع توف، گدازه و ایگنمبریت ها هستند. گدازه ها از نظر سنگ شناسی دارای ترکیب بازیک و حد واسط هستند. گدازه های واحد (E6) در محدوده های آلکالن و تولئیتی و گدازه های واحد (E6) در سری های آلکالن و کالک آلکالن قرار گرفته اند. توف ها و ایگنمبریت ها دارای ترکیب حد واسط و اسیدی اند که توف ها بیشتر در محدوده تولئیتی و الکالن و ایگنمبریت ها در سری آلکالن قرار می گیرند. گدازه های واحد (E-O) در محدوده آلکالن سدیک واقع می شوند.
از خصوصیات قابل توجه فعالیتهای آتشفشانی منطقه، گسترش وسیع واحدهای ایگنمبریتی و روند خطی برونزدهای آتشفشانی، همچنین شواهد آلودگی(contamination)، آمیختگی (magma mingling) و اختلاط ماگمایی (magma mixing) است که برای اولین بار در منطقه تشخیص و مطرح می شوند.
با توجه به تناوب واحدهای اسیدی و بازیک منطقه و نیز نبود لاتیت و کوارتز لاتیت، می توان عنوان مرد که این سنگها دارای منشاء دوگانه هستند و مطالعات ژئوشیمیایی ضمن تایید این نظر، مشخص نمود که بخشهای بازیک و حد واسط از ماگمای بازیک مشتق شده و از گوشته حاصل شده اند و بخشهای اسیدی نتیجه ذوب پوسته اسیدی هستند.
عملکرد متناوب فعالیتهای ماگمایی موجب وقوع دگرسانی و دگرگونی بسیار ضعیف در سنگهای منطقه شده است. چنین به نظر می رسد که مجموع فعالیتهای آتشفشانی منطقه در ائوسن و الیگوسن، تحت شرایط کششی به وقوع پیوسته است.
فعالیتهای آتشفشانی منطقه عموماٌ در دوره های ائوسن میانی و فوقانی- الیگوسن تحتانی صورت گرفته اند و نتیجه این فعالیتها، واحدهای آتشفشانی و آتشفشانی رسوبی است. حضور دایک های آپلیتی و توده های نفوذی کوچک مقیاس نشانه فعالیتهای پلوتونیک منطقه است.
مهمترین سنگهای منطقه که سنگهای آتشفشانی و آتشفشانی- رسوبی ائوسن هستند و در واحدهای مختلف قرار گرفته اند، شامل انواع توف، گدازه و ایگنمبریت ها هستند. گدازه ها از نظر سنگ شناسی دارای ترکیب بازیک و حد واسط هستند. گدازه های واحد (E6) در محدوده های آلکالن و تولئیتی و گدازه های واحد (E6) در سری های آلکالن و کالک آلکالن قرار گرفته اند. توف ها و ایگنمبریت ها دارای ترکیب حد واسط و اسیدی اند که توف ها بیشتر در محدوده تولئیتی و الکالن و ایگنمبریت ها در سری آلکالن قرار می گیرند. گدازه های واحد (E-O) در محدوده آلکالن سدیک واقع می شوند.
از خصوصیات قابل توجه فعالیتهای آتشفشانی منطقه، گسترش وسیع واحدهای ایگنمبریتی و روند خطی برونزدهای آتشفشانی، همچنین شواهد آلودگی(contamination)، آمیختگی (magma mingling) و اختلاط ماگمایی (magma mixing) است که برای اولین بار در منطقه تشخیص و مطرح می شوند.
با توجه به تناوب واحدهای اسیدی و بازیک منطقه و نیز نبود لاتیت و کوارتز لاتیت، می توان عنوان مرد که این سنگها دارای منشاء دوگانه هستند و مطالعات ژئوشیمیایی ضمن تایید این نظر، مشخص نمود که بخشهای بازیک و حد واسط از ماگمای بازیک مشتق شده و از گوشته حاصل شده اند و بخشهای اسیدی نتیجه ذوب پوسته اسیدی هستند.
عملکرد متناوب فعالیتهای ماگمایی موجب وقوع دگرسانی و دگرگونی بسیار ضعیف در سنگهای منطقه شده است. چنین به نظر می رسد که مجموع فعالیتهای آتشفشانی منطقه در ائوسن و الیگوسن، تحت شرایط کششی به وقوع پیوسته است.