کانی زایی فلوریت در سازند تیز کوه با نگرش ویژه به میانبارهای سیال، منطقه سواد کوه

کانی زایی فلوریت در سازند تیز کوه با نگرش ویژه به میانبارهای سیال، منطقه سواد کوه

[ قربان وهاب زاده کبریاء ] - عضو هیأت علمی دانشگاه مازندران و دانشجوی دکتری زمین شناسی اقتصادی دانشگاه شهید بهشتی تهران
[ احمد خاکزاد ] - گروه زمین شناسی دانشکده علوم زمین ، دانشگاه شهید بهشتی تهران
[ ایرج رسا ] - گروه زمین شناسی دانشکده علوم زمین ، دانشگاه شهید بهشتی تهران
[ میررضا موسوی ] - گروه زمین شناسی دانشکده علوم زمین ، دانشگاه شهید بهشتی تهران

خلاصه مقاله:

معدن فلوریت امافت در ۲۰ کیلو متری جنوب شرقی پل سفید و در استان مازندران قرار دارد . سنگ میزبان آهک تیزکوه باسن کرتا سه پایین می باشد که توسط گسل های با امتداد شمال شرقی – جنوب غربی ، خردگردیده است. شکستگی های موجود بخصوص در محور ناودیس توسط فلوریت خالص پرشده و تشکیل رگه های فلوریت را داده است . لیتولوژ ی آن شاملmudstone بیو میکرات و میکرایت بوده که توسط سیال گرمابی ، به دولومیت تبدیل گردید . بررسی های مختلف صحرایی و آزمایشگاهی بیانگر وجود فلوریت بعنوان تنها کانی اصلی و اقتصادی و به مقادیر جزیی ، دولومیت ، کلسیت ، کوارتز باریت ، پیریت و کائولینت می باشد . انجام مطالعات میکرو ترمو متریک بر روی مقاطع دوبر صیقل از کانی های فلوریت نمایانگر این است که دمای ذوب آخرین بلور یخ در طی سرمایش و دمای همگن شدن در طی گرمایش میانبارهای سیال در این کانی به ترتیب بین 5- تا 18/3 - و 98 تا 290 درجه سانتی گراد متغییر بوده است. این مطالعات همچنین حاکی است که سیال مسئول ته نشست فلوریت دارای شوری میانگین ۱۲ درصد وزنی معادلNacl و چگالی آن از 1/1 تا 0/9 در تغییر بوده است. نتایج حاصل از مطالعه میانبارهای فلوریت مبین حرکت سیال کانه دار به طرف مناطقی با فشار کم بوده که سبب افزایش مقطعی دما شده و در نتیجه جوشش موقتی در سیال اتفاق افتاده است. اگر چه سرد شدن ساده، ساز و کار اصلی نهشت فلوریت است ولی شواهدی از قبیل عدم یکنواختی درجه پرشدگی، وجود چند نمونه سیال غنی از فاز بخار، همگن شدن به فاز بخار و نیز افزایش اندک شوری در هنگام ته نشست فلوریت بیانگر جوشش موضعی سیال کانه دار در زو نهای گسلی، شکستگی ها می باشد. دمای نسبتاً بالای همگن شدن میانبارهای سیال در کانی فلوریت نشان می دهد که فعالیت های آذرین بعنوان یک منبع حرارتی برای سیال گرمآبی عمل نموده است بر اساس رابطه شوری – دمای همگن شدن این کانسار جزء کانسارهای MVT جهان قرار می گیرد