محیط تکتونوماگمایی گرانیتوئیدهای چهار گنبد سیرجان

دسته پترولوژی
گروه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور
نویسنده عبدالناصر فضل نیا- عباس مرادیان
تاريخ برگزاری ۰۶ شهریور ۱۳۸۰

گرانیتوئیدهای چهارگنبد سیرجان در قسمت جنوب شرقی کمربند ماگمایی ارومیه- دختر (نوار دهج- ساردوئیه) قرار دارند. سن احتمالی این گرانیتوئید الیگوسن می باشد. مجموعه فوق به همراه دیگر گرانیتوئیدهای مشابه (گرانیتوئدهای نطنز- کرکس- بزمان، چنار شهر بابک، باتولیت کالیفرنیا، باتولیت ساحلی پرو و گرانیتوئیدهای کردیلریای آند مرکزی) و تقریباٌ هم سن در کمربند ماگمایی ارومیه- دختر در یک قوس ماگمایی حاشیه قاره ای ایجاد شده اند. با ترسیم نمونه های سنگی گرانیتوئید های چهار گنبد و گرانیتوئیدهای مشابه و هم سن در این کمربند در نمودارهای تعیین محیط تکتونیکی، اکثر آنها در محدوده گرانیتوئیدهای قوس آتشفشانی (VAG) قرار گرفتند. وجود شواهد میکروسکوپی (پلاژیوکلازهای اسکلتی و منطقه بندی ناپیوسته در برخی از آنها، آمفیبولهای تحلیل رفته، چشم های کوارتز حاشیه دار و غیره)، همراه با پراکندگی در نمودارهای تغییر Ba, Sr
Sr/K+Ca و Ba/K+Ca، نشانگر اختلاط ماگمایی (نوعی دورگه ای شدگی) در توده های گرانیتوئیدی چهار گنبد است. همچنین افزایش و تفاوت در مقادیر عناصر با پتانسیل یونی ضعیف (Th, K, Ba, Rb, Sr) نسبت به عناصر با پتانسیل یونی قوی (Nb, Ce, Y, Ti) به همراه تفاوت در نسبت های Nb/Zr, Ce/Zr, La/Zr, Rb/Zr برای تمام مقادیر سنگی منطقه مورد مطالعه نشان می دهد که آب نقش فعالی در آلودگی ماگمایی داشته و تفاوت در نسبت ها، آلودگی احتمالی مهمی (نوعی دورگه ای شدگی) را در ایجاد این گرانیتوئیدها بیان می کند. عملکرد گسل چهار گنبد باعث جایگزینی بصورت تزریق فشاری شده است.

کلید واژه ها: سایر موارد